- Parlamenti i Kosovës Nuk Konstituohet
Seanca inauguruese e parlamentit të Kosovës, e cila u mbajt për herë të 54-të vonë në mbrëmjen e 26 korrikut, përfundoi përsëri me dështim. Deputetët nuk e mbështetën propozimin e partisë Vetëvendosje (LVV) për një votim të fshehtë mbi kandidaten për kryetar të propozuar nga Vetëvendosja.
Pas zgjedhjeve parlamentare më 9 shkurt 2025, partia në pushtet Vetëvendosja, e udhëhequr nga kryeministri aktual në detyrë Albin Kurti, fitoi 48 vende në kuvendin me 120 anëtarë. Gjashtëdhjetë e një vota janë të nevojshme për të marrë vendime.
Vetëvendosje nuk mundi të formonte një koalicion me partitë e tjera, as nuk ishte e mundur të binte dakord për një kandidat kompromisi për presidencën e parlamentit.
Në mesnatën e 27 korrikut, afati 30-ditor i vendosur nga Gjykata Kushtetuese e Kosovës për formimin e organeve qeverisëse dhe fillimin e punës së plotë të kuvendit skadoi. Kështu, hyri në fuqi një masë e përkohshme e Gjykatës Kushtetuese që u ndalonte deputetëve të merrnin çfarëdolloj vendimi ose veprimi. Kufizimi do të mbetet në fuqi deri më 8 gusht.
Pritet që në ditët në vijim Gjykata Kushtetuese të sqarojë pasojat ligjore për deputetët dhe hapat që duhen ndërmarrë që tani e tutje.
Analistët janë të bindur se nuk ka zgjidhje tjetër përveç thirrjes së zgjedhjeve të reja parlamentare. E vetmja pyetje që mbetet e hapur është caktimi i datës për këto zgjedhje.
- Turqia lançoi “Platformën e Paqes në Ballkan”
Më 27 korrik në Stamboll u zhvillua takimi i parë i “Platformës së Paqes në Ballkan”. Bosnja dhe Hercegovina, Serbia, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe Kosova iu bashkuan iniciativës së lançuar nga Turqia.
Qëllimi i platformës është të forcojë bashkëpunimin rajonal dhe të adresojë problemet rajonale në nivel rajonal.
“Qëllimi ynë është të formojmë një platformë ku aktorët rajonalë mund të diskutojnë sinqerisht të gjitha sfidat politike, ekonomike, të sigurisë dhe të tjera”, tha Ministri i Jashtëm turk Hakan Fidan në një konferencë për shtyp.
Ai theksoi se “Ballkani mban një pozicion strategjik në kryqëzimin e Evropës, Lindjes së Mesme, Detit të Zi dhe pellgut të Mesdheut” dhe se “stabiliteti në Ballkan është me rëndësi të madhe, para së gjithash për Evropën, si dhe për paqen dhe sigurinë e rajoneve fqinje”.
Fidan theksoi se për Turqinë, Ballkani nuk është vetëm një territor i rëndësishëm strategjik, por edhe një rajon prioritar me të cilin ka lidhje të forta historike, kulturore dhe të tjera. Ai shtoi se bashkëpunimi i Turqisë me vendet e rajonit përparon çdo ditë dhe beson se paqja dhe stabiliteti i qëndrueshëm në Ballkan mund të sigurohen duke forcuar dialogun dhe bashkëpunimin rajonal.
Ai nënvizoi rëndësinë e prioritizimit të përgjegjësisë rajonale për zgjidhjen e çështjeve rajonale dhe shtoi se mbi këtë bazë u lançua “Platforma e Paqes në Ballkan”. “Ne duhet të marrim përgjegjësi, të nxjerrim mësime nga historia jonë e përbashkët dhe të zgjedhim rrugën përpara së bashku. Nuk duhet ta lëmë të ardhmen në dorë të fatit ose të vullnetit të të tjerëve”, tha ai, duke theksuar se është koha “të gjejmë zgjidhje ballkanike për problemet ballkanike”.
Fidani kujtoi tensionet midis disa vendeve të Ballkanit, por përshëndeti faktin se “askush nuk dëshiron një luftë të nxehtë ose konflikt si në të kaluarën”, duke theksuar konsensusin për të zgjidhur çështjet përmes diplomacisë dhe dialogut.
***
Ministri i Jashtëm i Bosnjës dhe Hercegovinës, Elmedin Konakoviq, i cili mori pjesë në takimin e parë ministror të “Platformës së Paqes në Ballkan”, theksoi rëndësinë e dialogut politik dhe bashkëpunimit midis vendeve të Ballkanit Perëndimor, veçanërisht në kontekstin e situatës komplekse të brendshme të Bosnjës dhe Hercegovinës. Ai vuri në dukje se dinamikat aktuale krijojnë sfida për funksionalitetin e BiH, por gjithashtu se ekzistojnë mundësi dhe gatishmëri për të kapërcyer krizat përmes komunikimit konstruktiv dhe veprimeve politike të përgjegjshme.
Ai përshëndeti rolin e rëndësishëm të Turqisë si partner rajonal dhe faktor stabilizues, veçanërisht përmes iniciativave që promovojnë paqen, mirëkuptimin e ndërsjellë dhe zhvillimin midis vendeve të rajonit.
***
Ministri i Jashtëm serb Marko Đuriq theksoi se Serbia e konsideron të nevojshme çdo mundësi për të diskutuar përmirësimin e bashkëpunimit në rajon, duke shtuar se është veçanërisht e dobishme kur negociata të tilla iniciohen nga vetë shtetet e Ballkanit. Ai theksoi se Serbia mbështet idenë e zhvillimit të bisedimeve mbi bashkëpunimin ekonomik, të sigurisë, politik dhe kulturor nën udhëheqjen e Ballkanit, në vend që vetëm nën kujdesin e organizatave ndërkombëtare.
Gjatë takimit, Gjuriç gjithashtu loboi për interesat e Serbisë, duke theksuar rëndësinë e dialogut të hapur edhe për çështjet ku nuk ka marrëveshje, siç është statusi i Kosovës. “Ne duhet të mësojmë të diskutojmë tema të vështira dhe të tregojmë më shumë mirëkuptim për pikëpamje të ndryshme”, theksoi Gjuriç.
“Platforma e Paqes në Ballkan” përfaqëson përpjekjen e Turqisë për të rritur rolin e saj në zgjidhjen e konflikteve të ngrira dhe krizave politike në Ballkanin Perëndimor. Kryesisht, kjo ka të bëjë me marrëdhënien Beograd-Prishtinë dhe situatën në Bosnjë dhe Hercegovinë.
- BE do të kontribuojë 200 milionë euro për ndërtimin e një autostradë në Mal të Zi
Mali i Zi ka nënshkruar një marrëveshje kredie prej 200 milionë eurosh me Bankën Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) për të ndërtuar seksionin e dytë të autostradës strategjike Bar-Boljare. Segmenti i ri—Mateševo–Andrijevica—do të lidhë portin jugor të Barit me veriun e vendit dhe kufirin me Serbinë. Do të jetë 23.4 km i gjatë dhe përfundimi pritet deri në vitin 2030.
Marrëveshja u nënshkrua nga Drejtori i BERZH-it për Ballkanin Perëndimor, Matteo Colangeli, dhe Ministri i Financave i Malit të Zi, Novica Vukoviq. Në të njëjtën kohë, Bashkimi Evropian po ofron një grant prej 150 milionë eurosh—granti më i madh që BE-ja i ka dhënë ndonjëherë Malit të Zi.
Kryeministri Milojko Spajiq deklaroi se kuadri ligjor dhe financiar për projektin është plotësisht i përgatitur pavarësisht vështirësive dhe ndryshimeve të itinerarit. Ambasadori i BE-së Johann Sattler theksoi: “Kjo nuk është një dhuratë pa detyrime—është një investim që kërkon transparencë, standarde evropiane dhe angazhim të komuniteteve lokale.”
Më parë, projekti shkaktoi protesta nga banorët e Andrijevicës për prishjen e planifikuar të dhjetëra shtëpive. Pas diskutimeve, rruga u ndryshua – vetëm një shtëpi pushimi do të prishet tani. Ministrja e Transportit Maja Vukiqeviq deklaroi se një kontraktor do të zgjidhet deri në fund të shtatorit dhe puna përgatitore do të vazhdojë sipas planit pesëvjeçar.
Ndërtimi i seksionit të parë të autostradës (Smokovac-Mateševo, 41 km), i kryer nga kompania kineze CRBC, zgjati shtatë vjet dhe i kushtoi Malit të Zi mbi një miliard dollarë, me vonesa dhe probleme të shumta. Në atë kohë, BE-ja duhej të ndërhynte për të ndihmuar vendin të shmangte rrezikun e borxhit valutor.
- Shqipëria dhe Turqia nënshkruajnë protokollin e përditësuar të bashkëpunimit në funshën e mbrojtjes
Ministri i Mbrojtjes i Shqipërisë, Pirro Vengu, dhe homologu i tij turk, Yasar Güler, nënshkruan një ndryshim në “Protokollin për Ndihmën Financiare” që do të pajisë Forcat e Armatosura Shqiptare me sisteme artilerie 105 mm.
Sipas Ministrisë së Mbrojtjes të Shqipërisë, protokolli i përditësuar zgjeron kuadrin ekzistues të bashkëpunimit. Mbështetja turke tani do të përfshijë trajnime, logjistikë, transport dhe ndihmë institucionale.
“Marrëveshja e re do të përmirësojë drejtpërdrejt infrastrukturën, do të rrisë aftësinë operacionale dhe do të forcojë trajnimin profesional të personelit të Forcave të Armatosura të Shqipërisë”, tha ministria.
Ministri Vengu u takua me Ministrin Güler gjatë një vizite në Turqi për të marrë pjesë në Panairin e 17-të Ndërkombëtar të Industrisë së Mbrojtjes – IDEF 2025.
Ministrat diskutuan tema kyçe për forcimin e partneritetit strategjik midis Shqipërisë dhe Turqisë në mbrojtje dhe siguri. Një temë qendrore ishte zhvillimi i industrisë mbrojtëse të Shqipërisë. “Qeveria shqiptare synon ta transformojë këtë sektor në një pjesë të qëndrueshme dhe konkurruese të industrisë kombëtare. Shqipëria është e gatshme të eksplorojë mundësi konkrete bashkëpunimi me kompanitë turke të mbrojtjes, duke përfshirë prodhimin e përbashkët dhe transferimin e teknologjisë. Pjesëmarrja në IDEF 25 ofron një platformë të vërtetë për të çuar përpara këto qëllime”, tha Vengu.
Pjesëmarrja në IDEF 2025 u konsiderua nga Ministria e Mbrojtjes e Shqipërisë si “një mundësi e shkëlqyer për të tërhequr investitorë të huaj në Shqipëri për sipërmarrje të mundshme prodhuese në industrinë e mbrojtjes”.
- BE fillon të humbasë besim në Ballkanin Perëndimor – Raporti i BiEPAG
Bashkimi Evropian po humbet gjithnjë e më shumë besimin midis popullatave të Ballkanit Perëndimor pavarësisht retorikës zyrtare që mbështet reformat dhe integrimin në euro. Kjo thuhet në raportin e ri analitik “Pse BE-ja flet për reforma, por ushqen prishjen në Ballkan”, botuar nga Grupi Këshillimor i Politikave të Ballkanit në Evropë (BiEPAG).
Autorja e raportit, Jovana Maroviç, ish-Ministre e Çështjeve Evropiane të Malit të Zi, vëren se BE-ja, në vend që të promovojë vazhdimisht transformimin demokratik, i jep përparësi gjithnjë e më shumë stabilitetit me çdo kusht, edhe nëse kjo çon në tolertimin e regjimeve autokratike.
“Politika e zgjerimit të BE-së është bërë reaktive dhe e paqëndrueshme. Ajo nuk drejtohet nga vizioni strategjik, por nga politika e brendshme brenda vetë Evropës”, thuhet në dokument.
BiEPAG thekson hendekun e thellë midis deklaratave zyrtare të BE-së dhe vlerësimeve aktuale të progresit rajonal të ofruara rregullisht si nga Komisioni Evropian ashtu edhe nga vëzhguesit e pavarur. Kjo minon besimin e qytetarëve dhe zvogëlon ndikimin transformues të procesit të pranimit.
Situata është veçanërisht kritike në Serbi, ku sipas Eurobarometrit të fundit, besimi në BE ka rënë në 37%. Arsyeja janë narrativat anti-evropiane që ndonjëherë promovohen edhe nga strukturat zyrtare, ndërsa Brukseli shmang përgjigjen e drejtpërdrejtë.
Një tjetër shembull i gjallë i besimit të humbur është Maqedonia e Veriut. Pas kompromisit historik me Greqinë për ndryshimin e emrit të vendit, ajo priste të fillonin negociatat e pranimit, por së pari u përball me një veto franceze dhe më vonë nga ajo e Bullgarisë. Raporti e quan këtë një “shembull të politikës së papërgjegjshme të Brukselit”.
Për të rivendosur besimin në projektin evropian, analistët propozojnë disa zgjidhje:
- Vendosni një afat të caktuar pranimi – deri në vitin 2029 për vendet që plotësojnë kriteret.
- Zbatoni një sistem certifikimi të progresit me mekanizma sanksionesh për kthim prapa – siç është pezullimi i financimit ose i të drejtave të votës në institucionet e BE-së. • Të ofrojë përfitime të ndara në faza në rrugën drejt anëtarësimit – siç është qasja në tregun e BE-së ose statusi i vëzhguesit.
- Të ndajë procesin e pranimit nga mosmarrëveshjet dypalëshe që bllokojnë përparimin e vendeve, si në rastin e Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut.
- Të përfshijë shoqërinë civile më thellë në proceset e reformave.
Raporti përmend gjithashtu të ashtuquajturin “model i Malit të Zi” – një udhërrëfyes të strukturuar me faza të qarta reformash që duhet të shërbejnë si shembuj për kandidatët e tjerë. Kështu, BE-ja duhet ose të rivendosë rolin e saj si një forcë e besueshme për reforma ose të rrezikojë të humbasë përgjithmonë besimin në një rajon ku mbështetja publike për integrimin tashmë po venitet.
