- Srbija kupuje 12 francuskih borbenih Rafal aviona
U prisustvu predsjednika Srbije Aleksandra Vučića i francuskog predsjednika Emanuela Makrona, koji je u posjeti Srbiji, 29. avgusta je razmijenjeno 12 dokumenata o saradnji između dviju zemalja, uključujući i ugovor o kupovini 12 potpuno novih borbenih aviona Rafal.
Ugovor o nabavci devet jednosjeda i tri dvosjeda vrijedan je 2,7 milijardi eura. Iznos uključuje kompletan paket logističke podrške, rezervnih motora i rezervnih djelova.
Francuski mediji javljaju da će Srbija dobiti Rafal avione do 2029. godine.
Sporazum sadrži posebne odredbe o korišćenju pomenutih aviona, posebno odredbe o ruskom pristupu francuskoj tehnologiji. „Mi nismo ruski špijuni za prenos tehnologije“, prokomentarisao je srpski predsjednik.
Makron smatra da sporazum potvrđuje evropski kurs Beograda i da će ojačati veze Srbije sa Francuskom.
U Moskvi je odluka Beograda da nabavi francuske vojne avione dočekana prilično mirno. „To je izbor naših srpskih prijatelja. Naravno, svaka zemlja se rukovodi ekonomskim i drugim razmatranjima kada donosi takve odluke“, rekao je Dmitrij Peskov, portparol ruskog predsjednika.
Vojni posmatrači smatraju da bi ovakav stav Rusije mogao biti povezan sa nedostatkom ruskih ratnih aviona u kontekstu punog obima invazije na Ukrajinu i objašnjen interesom Moskve da vidi vojno jačanje Srbije, jer se u mnogim aspektima može smatrati kao saveznica Rusije.
- Kosovo zatvara „paralelne“ srpske institucije na sjeveru
Kosovska policija je 30. avgusta izvršila raciju kako bi zatvorila takozvane paralelne institucije – srpskih vlasti – u kosovskim opštinama na sjeveru.
Ministar lokalne administracije Aljbert Krasnići najavio je da „paralelne“ institucije više neće raditi na području Kosovske Mitrovice, kao ni u opštinama Mitrovica, Zvečan, Zubin Potok i Leposavić.
„Danas su, nakon bliske koordinacije između institucija Republike Kosovo, zatvorene paralelne nelegalne institucije lokalne samouprave, koje su postupale po direktivama Srbije, kršeći ustav i zakone Republike Kosovo“, napisao je on na Facebooku. „Nema mjesta nelegalnim aktivnostima i paralelnim institucijama ni u jednom dijelu naše republike“, naglasio je Krasnići.
Akcije kosovskih vlasti na sjeveru nisu bile koordinisane sa zapadnim partnerima i dodatno su zakomplikovale ionako teške odnose Prištine sa Zapadom.
Kosovske vlasti se nisu konsultovale sa misijom NATO-a, KFOR-om, ili sa misijom EU, EULEX-om, prije nego su nastavile sa zatvaranjem.
Portparolka NATO-a Farah Dakhlalah rekla je da je misija NATO-a veoma razočarana potezima na sjeveru Kosova koji nisu koordinisani sa KFOR-om. Napominjući da Alijansa prati situaciju i da je u pripravnosti, „KFOR je u potpunosti spreman da sprovede svoj mandat UN-a“, rekla je ona.
Misija EU na Kosovu saopštila je da je „EU razočarana stalnim nedostatkom koordinacije sa kosovskim bezbjednosnim institucijama i međunarodnim partnerima“.
„Euleks je odmah upućen da nadgleda izvođenje ove operacije, koja nije bila koordinisana sa EU i međunarodnim partnerima. „Očekujemo da Kosovo i Srbija pregovaraju i riješe otvorena pitanja među njima, u dijalogu, uz posredovanje EU“, navodi se u saopštenju.
- Evropska komisija ukazuje na korupciju u Albaniji, Crnoj Gori, Sjevernoj Makedoniji, Srbiji
Evropska komisija objavila je prve izvještaje o vladavini prava za četiri zemlje kandidatkinje Zapadnog Balkana, koje su ostvarile najveći napredak u procesu pregovora: Albaniju, Crnu Goru, Sjevernu Makedoniju i Srbiju.
Kao posebno problematična oblast, u ovim izvještajima navodi se borba protiv korupcije. Uprkos činjenici da su ove četiri zemlje već dugo na putu pridruživanja EU, rezultati ukazuju na nedostatak efikasnih antikorupcijskih napora i procesuiranja slučajeva na visokom nivou, nedovoljnu implementaciju postojećih zakona i potrebu da se poboljšaju kapaciteti institucija odgovornih za borbu protiv korupcije, napominje Evropska komisija.
Albanija
Prema izvještaju o Albaniji, rizici od korupcije i dalje postoje u oblastima zdravstva, obrazovanja, nekretnina i policije. Mehanizmi interne revizije i inspekcije u javnoj upravi su slabi i neefikasni, dok su mjere digitalizacije pomogle u rješavanju sitne korupcije, ali nisu uspjele da se pozabave velikim problemima u internim administrativnim procesima.
„Sve u svemu, korupcija je rasprostranjena u mnogim oblastima, uključujući i periode izbornih kampanja. Preventivne mjere opterećene su previše složenim zakonskim okvirima i i dalje imaju ograničen uticaj, posebno u ranjivim sektorima“, navodi se u izvještaju EK, uz napomenu da je i zloupotreba državnih resursa tokom izbornih kampanja tema za zabrinutost.
Sjeverna Makedonija
U izvještaju o Sjevernoj Makedoniji, Evropska komisija navodi da je visok rizik od korupcije i dalje rasprostranjen u više oblasti.
Ograničeni resursi i nedostatak saradnje između nacionalnih vlasti ometaju efikasno krivično gonjenje korumpiranih pojedinaca i spriječavaju stvaranje pouzdane liste slučajeva korupcije visokog profila.
Uz to, ostaje visok korupcijski rizik u javnim nabavkama i zapošljavanju u javnom sektoru.
„Nedostaje sistematski pristup u borbi protiv korupcije kako bi se pozabavili zajedničkim imeniteljima faktora rizika. Ovi imenioci uključuju snažan politički uticaj u javnom sektoru; nisku stopu sankcionisanja koruptivnog ponašanja; nedosljednost poštovanja propisa; nizak nivo sprovođenja mjera integriteta; nedovoljnu transparentnost, sisteme nadzora i kontrolne mehanizme u javnom sektoru“, napominje Evropska komisija.
Crna Gora
EK je napomenula da je Specijalno tužilaštvo u protekle dvije godine bilo aktivno u nekoliko slučajeva visokog profila, što ukazuje na duboki prodor korupcije i organizovanog kriminala u strukture vlasti, uključujući i najviši nivo pravosudnog sistema i sprovođenje zakona.
Evropska komisija dodaje da su u novoj Strategiji za borbu protiv korupcije za period 2024-2028. sljedeće oblasti najpodložnije korupciji: „pravosuđe, policija i carinska uprava, životna sredina, urbanizam, javne nabavke, lokalna samouprava i državna preduzeća“.
Srbija
Evropska komisija u izvještaju o Srbiji ocjenjuje da je antikorupcijski zakonodavni okvir generalno uspostavljen, dodajući da postoje nedostaci u praksi. Napominje se da postoji rizik od politički motivisanog miješanja u istragu i krivičnog gonjenja zbog korupcije na visokom nivou.
„U tom kontekstu, organizacije civilnog društva su posebno istakle nespremnost tužilaštva i policije da vode istrage protiv lica osumnjičenih za korupciju, a koja su bliska političkoj i ekonomskoj moći“, navodi se u izvještaju Evropske komisije o Srbiji.
Što se tiče javnih nabavki, Evropska komisija vidi visok rizik od korupcije u ovoj oblasti.
- Hrvatska kupuje HIMARS od SAD-a
Američki State Department odobrio je Hrvatskoj prodaju HIMARS-a (High Mobility Artillery Rocket Systems) u vrijednosti od 390 miliona dolara.
Ranije je hrvatska vlada aplicirala kod SAD za nabavku osam M142 raketa HIMARS-a i niza pratećih i pomoćnih sistema podrške i opreme.
Agencija za odbrambenu i bezbjednosnu ssradnju izdala je 30. avgusta neophodnu potvrdu, obavještavajući Kongres o potencijalnoj prodaji.
Kao što je navedeno, potencijalna prodaja
• podržava vanjsku politiku i nacionalnu sigurnost Sjedinjenih Država poboljšanjem sigurnosti NATO saveznika koji nastavlja biti važna snaga za političku stabilnost i ekonomski napredak u Evropi,
• poboljšati sposobnost Hrvatske da odvrati sadašnje i buduće prijetnje i podrži koalicijske operacije, i
• promovira interoperabilnost sa Sjedinjenim Državama i drugim NATO snagama.
- Zvaničnik Vlade Srbije u posjeti Bjelorusiji
Ministar informisanja i telekomunikacija Republike Srbije Dejan Ristić od 28. do 30. avgusta bio je u posjeti Republici Belorusiji.
Ministar Kostjantin Šulgan razgovarao je sa delegacijom Srbije u Ministarstvu informacija i telekomunikacija Bjelorusije. Šef Ministarstva telekomunikacija je istakao spremnost bjeloruske strane za razmjenu iskustava u oblasti digitalizacije i razvoja informaciono-komunikacionih tehnologija, uključujući 5G, vještačku inteligenciju i e-trgovinu. Osim toga, strane su se dogovorile da se u skorije vrijeme potpiše sporazum o saradnji u oblasti poštanskih komunikacija.
Time je Beograd još jednom dokazao viševektornost svog spoljnopolitičkog kursa, koji podrazumijeva saradnju sa zemljama čije vlasti vode jasnu antizapadnu politiku.
