- Me 1 korrik, Hungaria merr Presidencën e BE-së
Një nga prioritetet e presidencës hungareze do të jetë një politikë e qëndrueshme e zgjerimit e bazuar në arritjet e kandidatëve, me një fokus më të fortë në integrimin evropian të Ballkanit Perëndimor. “BE-ja ka qenë prej kohësh shumë e angazhuar në ofrimin e një perspektive evropiane në Ballkanin Perëndimor, pasi Komuniteti Evropian nuk mund të jetë i plotë pa qasje në këtë rajon. Integrimi i rajonit i sjell dobi Bashkimit Evropian në aspektin ekonomik, të sigurisë, si dhe gjeopolitik”, thuhet në programin e presidencës hungareze.
Përsa i përket veprimeve të Këshillit të BE-së për Punët e Jashtme, stabiliteti në Ballkanin Perëndimor është jetik për BE-në, siç ështl shprehur më parë. Prandaj, gjatë presidencës hungareze do të mbështetet zhvillimi i projekteve specifike të bashkëpunimit me rajonin, veçanërisht ato për përmirësimin e bashkëpunimit dhe stabilitetit rajonal.
Gjithashtu është planifikuar edhe samiti BE-Ballkani Perëndimor.
Parashikohet se gjatë presidencës së saj, Hungaria do t’i kushtojë vëmendje të veçantë integrimit evropian të Serbisë, duke u fokusuar në hapjen e rrugëve të reja në negociatat e anëtarësimit. Përfaqësuesit zyrtarë të Budapestit kanë theksuar më parë se integrimi evropian i Serbisë nuk duhet të ndalet, pavarësisht refuzimit të Beogradit për të lidhur politikën e tij të jashtme dhe të sigurisë me atë të BE-së dhe mospranimit të tij për t’iu bashkuar sanksioneve evropiane kundër Federatës Ruse.
- Mali i Zi ka hyrë në fazën përfundimtare të integrimit evropian
Krerët e Diplomacisë së Shteteve Anëtare të BE-së miratuan një raport pozitiv mbi përmbushjen e standardit të përkohshëm (IBAR) nga Mali i Zi sipas kapitujve 23 dhe 24 (Rule of Law) në Konferencën Ndërqeveritare (IGC) në Bruksel më 26 qershor.
“Kjo konferencë tregon se BE-ja është e gatshme të ecë përpara drejt zgjerimit dhe tani do të hapim fazën përfundimtare të negociatave tona me Malin e Zi,” tha Komisioneri Evropian për Fqinjësi dhe Zgjerim, Oliver Varheliy.
Pas IBAR-it pozitiv, Podgorica shpreson se do të përshpejtohen negociatat për anëtarësim. Fillimisht bëhet fjalë për rinovimin e procesit të mbylljes së disa seksioneve për herë të parë në shtatë vitet e fundit.
- Parlamenti i Malit të Zi miraton një rezolutë për gjenocidin në sistemin e kampeve të Jasenovacit
Parlamenti i Malit të Zi miratoi një rezolutë mbi gjenocidin në sistemin e kampeve Jasenovac, Dachau dhe Mauthausen.
Pro rezolutës votuan gjithsej 41 deputetë. Pothuajse të gjithë janë përfaqësues të koalicionit qeverisës, me përjashtim të deputetëve shqiptarë. Shumica e opozitës mungoi gjatë votimit.
Kampi i përqendrimit të Jasenovacit ishte një kamp përqëndrimi në Shtetin e Pavarur të Kroacisë (ISC) gjatë Luftës së Dytë Botërore. Në momentin e fundit, rezolutës iu shtuan edhe dy kampe të tjera përqendrimi në Gjermaninë naziste, por nuk e ndryshuan thelbin e dokumentit.
Kuvendi dënon çdo mohim të gjenocidit në Jasenovac dhe bën thirrje për ruajtjen e kujtimit të ngjarjeve tragjike përmes programeve dhe aktiviteteve edukative që do të parandalojnë çdo formë të revizionizmit. Tani e tutje, 22 Prilli çdo vit festohet zyrtarisht si Dita e Përkujtimit të viktimave të gjenocidit në Jasenovac.
Iniciatori i rezolutës, kryetari i Kuvendit dhe lideri i Demokracisë së Re Serbe, Andrija Mandiq, theksoi se Mali i Zi është “vendi i parë në botë” që ka miratuar një rezolutë për Jasenovacin dhe ka “dënuar këtë gjenocid”.
Deputetja e Lëvizjes Evropa Tani (PES), Branka Markoviq, theksoi se “Rezoluta nuk mund të drejtohet kundër Kroacisë së sotme apo kundër popullit kroat”. “Ashtu siç theksuam se serbët nuk mund të etiketohen si komb gjenocidal për shkak të Rezolutës për gjenocidin e Srebrenicës, ashtu edhe kroatët nuk mund të jenë një komb gjenocidal për shkak të Rezolutës për gjenocidin e Jasenovacit,” tha ajo.
Në të njëjtën kohë, Ministria e Punëve të Jashtme dhe Evropiane të Kroacisë njoftoi se vendimi i Malit të Zi për miratimin e Rezolutës për gjenocidin në sistemin e kampeve të Jasenovacit dhe në kampet Dachau dhe Mauthausen nuk mund të konsiderohet dashamirës dhe fqinjësor dhe se nuk ishte në përputhje me qëllimin e deklaruar për anëtarësimin e Malit të Zi në Bashkimin Evropian.
“Duke marrë parasysh qëllimin real të këtij akti të Parlamentit të Malit të Zi, i cili e vendos Malin e Zi në një pozicion që Republika e Kroacisë nuk mund ta interpretojë si dashamirës dhe është në kundërshtim me synimet e zhvillimit të marrëdhënieve miqësore, Republika e Kroacisë rezervon të drejtën për të reaguar në mënyrën e duhur”, përfundon deklarata.
Sipas zyrtarëve kroatë, parlamenti malazez e mori vendimin për shkak të presionit nga “vendet e tjera të rajonit” (Serbia) dhe është një lloj përgjigje ndaj rezolutës për Srebrenicën.
Miratimi i Rezolutës për Jasenovacin pritet të ketë ndikim negativ në procesin e integrimit evropian të Malit të Zi për shkak të qëndrimit të Kroacisë, që është tashmë anëtare e BE-së.
- Raundi tjetër i bisedimeve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, të ndërmjetësuara nga Bashkimi Evropian, ishte jokonkluziv
Në kuadër të dialogut të rregullt Kosovë-Serbi, nuk u takuan presidenti serb Aleksandar Vuçiq dhe kryeministrit të Kosovës Albin Kurti në Bruksel më 26 qershor. Përfaqësuesi i Lartë i Bashkimit Evropian për Punë të Jashtme dhe Politikë të Sigurisë, Josep Borrell, dhe Përfaqësuesi Special i BE-së për dialogun Beograd-Prishtinë, Miroslav Lajçak, u takuan veçmas me Kurtin dhe Vuçiqin. Pas takimeve dypalëshe u shpall një takim trepalësh, por që nuk u zhvillua.
Borrell tha se Prishtina nuk ishte e gatshme për një takim trepalësh dhe se përfaqësuesit e Kosovës kishin disa kushte për mbajtjen e këtij takimi. Ai flet për një konfirmim (nënshkrim) zyrtar nga Beogradi për Marrëveshjen e Ohrit, gjë për të cilën është rënë dakord në kuadër të dialogut Kosovë-Serbi, me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian në shkurt të vitit 2023. Një kërkesë tjetër është ekstradimi nga Beogradi në Prishtinë të Milan Radoiçiqit, udhëheqësit të sulmit të armatosur në fshatin Banjska në veri të Kosovës shtatorin e kaluar.
Takimi trepalësh i anuluar dhe rrjedha e përgjithshme e raundit të fundit të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës tregojnë se BE-ja aktualisht nuk është në gjendje t’i bindë të dyja palët për të përmbushur marrëveshjet e arritura më parë. Megjithatë, Brukseli vazhdon të jetë optimist.
Sipas përfaqësuesit të lartë të BE-së për punët e jashtme, “nuk mjafton që BE-ja dëshiron t’i normalizojë marrëdhëniet midis dy palëve nëse ata nuk mund të bien dakord se si do të ecin përpara. Ne nuk mund ta bëjmë marrëveshjen për ta. Roli ynë është t’i ndihmojmë dhe mbështesim palët në përpjekjen për ta vazhduar Dialogun dhe ne do të mbetemi të përkushtuar ndaj kësaj”, tha Borrell.
- Maqedonia e Veriut është e gatshme të ndryshojë Kushtetutën për të përfshirë “minoritetin bullgar” në tekst
Këtë e ka bërë të ditur në Forumin e Dubrovnikut (Kroaci) më 29 qershor T. Mutsunsky, një nga liderët e partisë në pushtet VMRO-DPMNE, ministër i Punëve të Jashtme të Maqedonisë së Veriut.
Sipas tij, Shkupi do të pranojë ta përmbushë kërkesës e Sofjes, nëse ndryshimet kushtetuese hyjnë në fuqi në ditën e anëtarësimit të Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian. “Ne duam parashikueshmëri, duam të dimë se kjo është çështja e fundit dypalëshe me të cilën përballemi”, tha Mutsunsky, duke e quajtur atë një kompromis racional evropian.
Sipas tij, qeveria e re dëshiron të ketë marrëdhënie të mira me Bullgarinë dhe do të fokusohet në integrimin evropian dhe çështjet e lidhura me të – lufta kundër korrupsionit, sundimi i ligjit dhe zhvillimi ekonomik.
Siç e dini, negociatat për anëtarësimin e Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian janë bllokuar për shkak të ultimatumit të Bullgarisë. Sofja kërkon që shteti fqinj të ndryshojë Kushtetutën, duke i përmendur bullgarët si popull shtetformues të Maqedonisë së Veriut.
VMPO-DPMNE fitoi zgjedhjet e fundit, duke pretenduar se nuk është e gatshme të përmbushë kërkesat e Bullgarisë.
- Ish-kryeprokurori special i Malit të Zi dyshohet se ka kryer krime lufte më shumë se 30 vjet më parë
Ish-kryeprokurori special i Malit të Zi, Milivoje Katniq, dyshohet se ka kryer krime lufte kundër popullatës civile gjatë agresionit të Ushtrisë Popullore Jugosllave kundër Dubrovnikut në vitin 1992. Zyra e Prokurorisë Speciale të Shtetit të Malit të Zi e akuzon Katniqin për trajtim të dhunshëm të civilëve kroatë.
Një ditë më parë, Katniq, i cili është në paraburgim që nga 14 prilli për shkak të një hetimi tjetër, u mor në pyetje si i dyshuar për krime të luftës të kryera në Kroaci.
Katniq ishte ndihmës komandant për çështjet juridike në komandën e JNA-së në fshatin Cavtatin, që ishte okupuar gjatë luftës në Kroaci.
Ish-kryeprokurori special e mohon përfshirjen e tij në krime lufte.
Katniq ishte akuzuesi kryesor në rastin e grushtit të shtetit, i cili, sipas hetimeve, ishte organizuar nga agjentë të shërbimeve speciale ruse me pjesëmarrjen e politikanëve pro-rusë në Mal të Zi. Aktualisht, të përfshirët në rastin e grushtit të shtetit janë individë që bëjnë pjesë në koalicionin qeverisës të Malit të Zi. Opozita është e bindur se të gjitha akuzat ndaj Katniqit kanë për qëllim diskreditimin e hetimeve të grushtit të shtetit.
