- Tragjedia e Novi Sadit mund të çojë në një krizë qeveritare në Serbi
Katërmbëdhjetë persona vdiqën dhe tre u plagosën rëndë si pasojë e shembjes së pjesshme të një tende në stacionin hekurudhor në Novi Sad (Serbi) rreth orës 12:00 më 1 nëntor.
E ndërtuar në vitin 1964, ndërtesa e stacionit u rinovua në 2021-2024 nga një konsorcium kinez si pjesë e ndërtimit të hekurudhës me shpejtësi të lartë nga Novi Sadi në kufirin shtetëror me Hungarinë nëpërmjet Suboticës.
Tenda e shembur nuk ishte objekt rikonstruksioni sipas planit të miratuar. Vetëm pjesa e brendshme e stacionit hekurudhor, çatia dhe fasada sipër dhe poshtë tendës ishin objekt i rinovimit.
Pas tragjedisë, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i bëri thirrje prokurorisë dhe qeverisë që t’i ndjekin ashpër ata që janë të përgjegjshëm.
Ministri i Ndërtimit, Transportit dhe Infrastrukturës, Goran Vesiq, dha dorëheqjen dy ditë pas aksidentit tragjik. Megjithatë, ai kurrë nuk mori përgjegjësinë për tragjedinë. Sipas Vesiqit, të gjitha dokumentet e projektit ishin hartuar përpara emërimit të tij, duke shtuar se ministria nuk mund të ndikonte në projektin dhe cilësinë e punëve të kryera në Novi Sad.
Në Beograd dhe Novi Sad, banorët dolën në rrugë për protesta masive nën parullat “Korrupsioni vret”, duke kërkuar që kryeministri të jepte dorëheqjen së bashku me kryetarin e qytetit.
Tragjedia në Novi Sad mund të çojë në një krizë qeveritare, e cila do të përfundojë, me shumë gjasa, në reformimin e saj përfundimtar.
- Raporti i Komisionit Evropian: korrupsioni është çështja kryesore e Ballkanit Perëndimor
Konkluzionet e paraqitura në raportet e publikuara së fundmi të Komisionit Evropian për vendet e Ballkanit Perëndimor, e shohin korrupsionin si një nga pengesat më të mëdha të mbetura në rrugën e rajonit drejt Bashkimit Evropian. Gjatë periudhës raportuese, vetëm Mali i Zi ka bërë progres të konsiderueshëm në luftën kundër korrupsionit, ndërsa Maqedonia e Veriut ka dështuar. Në Shqipëri, Bosnjë e Hercegovinë dhe Serbi, Komisioni Evropian vuri në dukje pak progres, ndërsa Kosova bëri progres të kufizuar në luftën kundër korrupsionit.
Komisioni Evropian shpalli disa rekomandime për çdo vend kandidat për vitin e ardhshëm.
Shqipëria duhet të forcojë hetimin, ndjekjen penale, dënimet dhe dënimet përfundimtare në rastet e korrupsionit, veçanërisht në ato të nivelit të lartë, duke përfshirë konfiskimin përfundimtar të aseteve dhe të zbatojë në mënyrë efektive planet e veprimit për integritetin në institucionet publike më të prirura ndaj korrupsionit.
Bosnja dhe Hercegovina duhet të intensifikojë zbatimin e rregulloreve për parandalimin e konfliktit të interesit dhe mbrojtjen e sinjalizuesve përmes miratimit të legjislacionit të ri; dhe të demonstrojë progres në luftën kundër korrupsionit të nivelit të lartë.
Kosova duhet të vazhdojë të forcojë kapacitetet e Agjencisë për Parandalimin e Korrupsionit (APC) në aspektin e personelit dhe ekspertizës për të siguruar që ajo të përmbushë në mënyrë efektive mandatin e saj. Ndër detyrat e tjera është zbatimi i mëtejshëm i legjislacionit aktual kundër korrupsionit dhe sigurimi i cilësisë më të mirë të hetimeve të korrupsionit të nivelit të lartë.
Mali i Zi, në veçanti, duhet të sigurojë një përmirësim të mëtejshëm të rezultateve në luftën kundër korrupsionit, duke përfshirë korrupsionin e nivelit të lartë, duke forcuar zbatimin efektiv të legjislacionit penal ekzistues nga prokurorët dhe gjykatat. Ndër hapat e nevojshëm janë edhe ndryshimet në Ligjin për financimin e subjekteve politike dhe fushatën zgjedhore për rritjen e transparencës dhe kontrollin e shpenzimeve të partive politike.
Maqedonia e Veriut duhet të miratojë një Kod të ri Penal në përputhje me standardet e BE-së dhe ndërkombëtare; të përmirësojë hetimin e rasteve të korrupsionit të nivelit të lartë dhe të sigurojë sekuestrimin e pasurive të paligjshme.
Serbia duhet të vazhdojë të përmirësojë cilësinë e hetimeve, ndjekjeve penale dhe gjykimeve përfundimtare në rastet e korrupsionit të nivelit të lartë, duke përfshirë konfiskimin dhe konfiskimin e aseteve kriminale.
Është zgjatur mandati i misionit ushtarak të BE-së në Bosnje dhe Hercegovinë
Këshilli i Sigurimit i OKB-së njëzëri me 15 vota zgjati mandatin e misionit ushtarak të Bashkimit Evropian në Bosnjë dhe Hercegovinë (EUFOR Althea) për një vit, deri në nëntor 2025, duke miratuar projekt-rezolutën përkatëse.
Operacioni Althea – Forcat e Bashkimit Evropian (EUFOR) në Bosnje dhe Hercegovinë – është një mision ushtarak për të monitoruar zbatimin ushtarak të Marrëveshjes së Paqes të Dejtonit.
Rezoluta u prezantua nga Franca, e cila theksoi rëndësinë e pranisë së forcave të BE-së për ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në rajon.
Votimi tregoi unanimitet midis anëtarëve të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, përfshirë Rusinë dhe Kinën, në lidhje me zbatimin nga Forcat e BE-së të misionit paqeruajtës në Bosnje dhe Hercegovinë.
- Kompanitë nga Serbia dhe Mali i Zi janë nën sanksionet e SHBA
Shtetet e Bashkuara kanë vendosur sanksione kundër afro 400 individëve dhe subjekteve nga dhjetëra vende të ndryshme për ofrimin e mbështetjes ushtarake për Rusinë. Ky hap i qeverisë amerikane është masa më e madhe që synon të luftojë evazionin e sanksioneve përmes vendeve të treta, thanë zyrtarët e Departamentit të Shtetit.
Masat kufizuese u aplikuan veçanërisht për dy subjekte me seli në Serbi dhe Mal të Zi.
Kompania serbe Ventrade DOO, me seli në Suboticë, u sanksionua në bazë të urdhrit ekzekutiv të qeverisë amerikane (EO 14024) për ofrimin e mbështetjes financiare, materiale dhe teknologjike për kompaninë ruse PromSvyazRadio ose dërgimin e mallrave dhe shërbimeve. Siç është raportuar, Ventrade eksportoi radio të shkallës ushtarake në Rusi.
Në periudhën nga shtatori 2022 deri në qershor 2023, Ventrade shiti mallra PromSvyazRadio me vlerë afro 529,000 euro.
Ventrade u themelua nga një shtetas hungarez më 6 prill 2022, më pak se dy muaj pas pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia. Zsolt Lajgut, gjithashtu një shtetas hungarez, u bë drejtor dhe themelues i kompanisë në korrik 2023.
Kompania malazeze International Business Corporation Bar DOO (IBC), në pronësi të shtetasit rus Sergej Kokorev, ishte caktuar gjithashtu për eksportimin e pajisjeve ushtarake nga Mali i Zi në Rusi. Sipas deklaratës së autoriteteve amerikane, Kokorev përdori kompaninë e tij për të furnizuar me pjesë të prodhuara nga Eueopean klientët në Rusi.
- Zëvendëskryeministri i Serbisë viziton Bjellorusinë
Zëvendëskryeministri serb Aleksandar Vulin erdhi në Bjellorusi për një vizitë zyrtare tre-ditore. Ai mori pjesë në Konferencën e 2-të Ndërkombëtare të Minskut për Sigurinë Euroaziatike, ku mbajti një fjalim, si dhe u takua me zyrtarë të rangut të lartë nga Bjellorusia dhe vende të tjera.
Në margjinat e ngjarjes, zëvendëskryeministri i Serbisë ka diskutuar për “situatën e rajonit të Ballkanit, në radhë të parë të Kosovës dhe Metohisë”, si dhe aspekte të tjera të politikës ndërkombëtare, me shefin e Ministrisë së Jashtme ruse, Sergei Lavrov.
Zyrtari serb u takua edhe me sekretarin shtetëror të Këshillit të Sigurimit të Bjellorusisë, Aleksandr Volfovich. Pas takimit, Vulin vuri në dukje se Serbia dhe Bjellorusia mund të luftojnë së bashku kundër ndërhyrjeve të huaja në punët e brendshme dhe “revolucioneve me ngjyra”.
Takimi me ministrin e Punëve të Brendshme të Bjellorusisë, Ivan Kubrakov, u zhvillua në fshatin Goran afër Minskut, ku ndodhet qendra e trajnimit të policisë. Delegacioni serb pa një ekspozitë me armë dhe pajisje. Palët diskutuan bashkëpunimin ndërmjet agjencive të sigurisë bjelloruse dhe serbe në luftën kundër terrorizmit, si dhe zgjerimin e kontakteve ndërmjet institucioneve arsimore policore të dy vendeve.
Vizita e Vulin në Bjellorusi tregoi edhe një herë se në fushën e sigurisë, Serbia bashkëpunon dhe do të vazhdojë të bashkëpunojë me aleatin më të ngushtë ushtarak të Rusisë. Për më tepër, Perëndimi, përfshirë BE-në, perceptohet nga lidershipi serb si forca armiqësore, të cilat, sipas tyre, qëndrojnë pas përpjekjes për të orkestruar “revolucione me ngjyra”, përfshirë Bjellorusinë.
