Përmbledhje e Ballkanit Perëndimor 09.09.2024 – CWBS

Përmbledhje e Ballkanit Perëndimor 09.09.2024 – CWBS
  • Vulini takohet me Putinin

Më 4 shtator, Zëvendëskryeministri serb Aleksandar Vulin u takua me Vladimir Putinin në margjinat e Forumit Ekonomik Lindor në Vladivostok.

Në takim, Putin vuri në dukje “një rënie në vëllim të qarkullimit tregtar, megjithëse e vogël”, dhe ofroi “t’i zbulojmë pengesat që dalin në këtë drejtim dhe t’i eliminojmë ato”. “Ka gjëra specifike që duhet të adresohen menjëherë. Dua të them, për shembull, që në mars 2025, afati i kontratave tona për furnizimin me gaz do të përfundojnë,” vuri në dukje Putini.

Vulin nga ana e tij theksoi se Serbia nuk është vetëm partner strategjik, por edhe aleat i Rusisë, duke shtuar se për këtë arsye presioni që po ushtrohet ndaj Serbisë është “kolosal”. “Por Serbia, nën udhëheqjen e Aleksandër Vuçiqit, është një Serbi që nuk do të bëhet kurrë anëtare e NATO-s, nuk do të vendosë kurrë sanksione ndaj Rusisë dhe asnjëherë nuk do të lejojë që të zhvillohen veprime anti-ruse në territorin e saj”, tha ai.

Në prag të takimit të Vulinit me Putinin, Bashkimi Evropian lëshoi ​​një deklaratë se mirëmbajtja e marrëdhënieve me Rusinë në mes të luftës së saj agresive kundër Ukrainës është e papajtueshme me vlerat e BE-së dhe procesin e integrimit në BE, dhe se marrëdhëniet me Rusinë nuk mund të jenë normale pas veprimeve të paprovokuara dhe të pajustifikuara të saj kundër Ukrainës.

Megjithatë, Beogradi i hodhi poshtë akuzat e tilla me vendosmëri.

Kryeministri i Serbisë Millosh Vuçeviq tha se vizita e Vulinit në Rusi nuk përfaqëson asgjë “madhore apo të tmerrshme”. “Ne nuk i kemi prerë marrëdhëniet diplomatike me Federatën Ruse dhe askush nuk është i ndaluar të takohet me zyrtarët rusë,” tha ai.

Duhet të theksohet se takimi në Vladivostok ishte takimi i parë që zyrtarët e lartë serbë kanë mbajtur me Putinin që prej 24 shkurtit 2022, por jo i pari që kanë mbajtur me zyrtarë të tjerë të qeverisë ruse. Megjithatë, përveç mohimit verbal, BE-ja nuk ka marrë asnjë masë tjetër ndaj Serbisë në lidhje me kontaktet zyrtare serbo-ruse.

  • Vuçiqi ftohet nga Putini për të marrë pjesë në samitin e BRICS në Kazan

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, është ftuar nga presidenti i Federatës Ruse, Vladimir Putin, në samitin e BRICS që do të mbahet në Kazan të Rusisë, më 23-24 tetor.

Megjithatë, mbetet e paqartë nëse ai do të marrë pjesë. Presidenti serb po i shmang përgjigjet e drejtpërdrejta për udhëtimin e tij të mundshëm në Kazan, duke përmendur angazhime të tjera të rëndësishme, si takimet e planifikuara me zyrtarë të huaj dhe përkujtimi i 80-vjetorit të çlirimit të Beogradit.

Vuçiq ka premtuar ta informojë publikun për pjesëmarrjen e tij të mundshme në samitin e 10-15 tetorit. Ai ka planifikuar një telefonatë me Vladimir Putinin, gjatë së cilës do të ngrihet kjo çështje.

Ftesa e Putinit për Vuçiqin vjen mes mosmarrëveshjeve të vazhdueshme mbi drejtimin e politikës së jashtme të Serbisë, e cila po bën që akt balancues midis Evropës dhe Shteteve të Bashkuara nga njëra anë dhe Rusisë dhe Kinës nga ana tjetër. Pjesëmarrja ose mospjesëmarrja në samitin e BRICS në tetor duhet parë si një provë e angazhimit gjeopolitik të Serbisë.

  • Presidenti serb Vuçiq takohet me ambasadorin e Iranit

Presidenti i Serbisë Aleksandar Vuçiq u takua me ambasadorin iranian Rashid Hasanpour.

“Me ambasadorin Hasanpour diskutova të gjitha çështjet e rëndësishme dhe interesante në marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Iranit. Gjithashtu diskutuam kontekstin aktual gjeopolitik dhe rolin e vendeve tona në forumet ndërkombëtare”, shkroi Vuçiq në Instagram më 3 shtator.

Takimi i Vuçiqit me ambasadorin iranian erdhi pak më shumë se një muaj pasi zëvendëskryeministri serb Aleksandar Vulin u takua me presidentin e sapozgjedhur të Iranit, Masoud Pezeshkian, në Teheran.

Vulin mori pjesë në inaugurim si i dërguar i Vuçiqit.

Që në 2021, Serbia ka forcuar bashkëpunimin me Iranin pavarësisht se Irani është një vend i sanksionuar nga Bashkimi Evropian.

Në korrik 2022, delegacionet e biznesit nga Serbia dhe Irani u takuan në Beograd për të diskutuar mundësinë për ta përmirësuar bashkëpunimin mes dy vendeve.

Takimi i Vuçiqit me ambasadorin iranian është thjeshtë një kontribut tjetër në natyrën multivektoriale të politikës së jashtme të Serbisë.

  • Nis fushata për zgjedhjet lokale në Bosnje dhe Hercegovinë

Fushata do të zgjasë nga 6 shtatori, deri në orën 07:00 të datës 5 tetor, pas së cilës do të zbatohet heshtja parazgjedhore deri në mbylljen e qendrave të votimit në orën 20:00 të datës 6 tetor.

Gjithsej, pak më shumë se 3.4 milionë qytetarë do të mund të votojnë në zgjedhjet e 6 tetorit

Do të zgjidhen gjithsej 142 kryetarë komunash, si dhe po aq organe të vetëqeverisjes lokale në komuna dhe qytete.

Qytetarët do të zgjedhin edhe kuvendin e ri të qarkut Skupstina Brcko si njësi e posaçme administrative. Më pas, ky organ do të zgjedhë kreun e qarkut.

Sipas të dhënave të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve të BeH-së, për pjesëmarrje në zgjedhje janë regjistruar 296 subjekte politike, nga të cilat 110 janë parti politike dhe pjesa tjetër janë blloqe parazgjedhore dhe kandidatë të pavarur. Rreth 26.000 kandidatë do të konkurrojnë për poste të ndryshme në organet e vetëqeverisjes lokale. Gjithashtu, 386 kandidatë janë duke aplikuar për postet e kryetarëve të komunave apo kryetarëve në më shumë se 140 komunitete vendore.

Sipas ndryshimeve në ligjin për zgjedhjet, të paraqitur në mars nga Përfaqësuesi i Lartë i komunitetit ndërkombëtar në Bosnje dhe Hercegovinë, Christian Schmidt, të dënuarve për krime lufte do t’u ndalohet të kandidojnë për poste.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve i BiH prezantoi rregulla të reja për këto zgjedhje, duke vendosur gjoba për shkeljet dhe duke forcuar kontrollet mbi gjuhën e urrejtjes.

Përfaqësimi i Bashkimit Evropian në Bosnje dhe Hercegovinë nisi një fushatë në rrjetet sociale të quajtur “Gjithçka fillon me zgjedhjet”. Fushata fokusohet në promovimin e zgjedhjeve të ndershme dhe parandalimin e mashtrimit, si dhe rritjen e pjesëmarrjes së grave në politikë.

Vëzhguesit vendas nuk presin ndryshime drastike pas zgjedhjeve të 6 tetorit. Në të njëjtën kohë, nuk ka perspektiva që parashikojnë kërcënime të rëndësishme të sigurisë apo destabilizim të mundshëm në vend gjatë fushatës zgjedhore apo gjatë votimit.

  • Kryeministri Andrej Plenkoviq viziton Bosnjën dhe Hercegovinën.

Duke theksuar se ai zgjodhi Bosnjën dhe Hercegovinën si vizitën e tij të parë dypalëshe gjatë mandatit të tij të tretë kryeministror, ​​Plenkoviq tha se kjo i dërgon një mesazh publikut, institucioneve dhe të gjitha partive politike të Bosnje-Hercegovinës për rëndësinë që i kushton asaj qeveria kroate dhe dëshirën që të përmirësojë marrëdhëniet e të zgjidhë çështjet urgjente mes tyre.

Kryeministri kroat theksoi mbështetjen e Kroacisë për përparimin e BiH drejt rrugës evropiane, duke theksuar nevojën për të amenduar legjislacionin, duke filluar nga ligjet për gjykatat dhe prokurorët deri te ato për migracionin dhe kontrollin kufitar, si dhe ligjin për zgjedhjet.

Sipas kreut të qeverisë, ligji zgjedhor është i një rëndësie vendimtare për funksionimin cilësor të të gjitha institucioneve të Bosnjë-Hercegovinës. “Ne besojmë se të tre kombet kushtetuese duhet të jenë absolutisht të barabarta, që natyrisht përfshin popullin kroat dhe përfaqësimin e tij legjitim në institucionet më të larta të Bosnjë dhe Hercegovinës,” tha ai.

Sipas Kushtetutës së BeH, Presidiumi përbëhet nga përfaqësuesit e të tre kombeve kushtetuese: boshnjakët, serbët dhe kroatët. Formalisht, shumë kroatë nuk e perceptojnë përfaqësuesin kroat të Presidencës së BiH, Zheljko Komshiq, si përfaqësuesin e tyre legjitim, pasi ai u votua nga një numër shumë më i madh boshnjakësh.

Deklaratat e kryeministrit Plenkoviq për ligjin për zgjedhjet në kontekstin e integrimit evropian u panë nga disa media dhe politikanë boshnjakë si një përpjekje për të ndërhyrë në punët urgjente të BiH dhe si “një ndryshim i pavarur i prioriteteve” të përcaktuara nga BE-ja për BiH, sepse ndryshimet e ligjit zgjedhor nuk janë pjesë e 14 kushteve evropiane për nisjen e negociatave të anëtarësimit.

  • Serbia ka në plan të rikthejë shërbimin e detyrueshëm ushtarak

Presidenti serb Aleksandar Vuçiq ka njoftuar planet për të rikthyer urdhrin e detyrueshëm ushtarak për burrat, i cili mendohet të nisë pas një viti.

Sipas presidentit, burrat do të duhet të shërbejnë për 75 ditë – dy muaj plus 15 ditë për trajnim. “Ky është minimumi që secili mund t’i japë vendit të tij”, ka theksuar Vuçiq.

Ai vuri në dukje gjithashtu se shërbimi ushtarak do të jetë i detyrueshëm për burrat dhe vullnetar për gratë dhe se qeveria do të sigurojë “kompensim të konsiderueshëm monetar” për rekrutët.

Vuçiq shtoi se do të krijohen kushte të veçanta për të rinjtë e angazhuar në sektorin e IT-së në mënyrë që ata të mund të zbatojnë njohuritë e tyre në dobi të ushtrisë pa iu nënshtruar trajnimit të këmbësorisë.

Planet për të rikthyer shërbimin e detyrueshëm ushtarak kanë tërhequr kritika nga opozita serbe, e cila ka vënë në pikëpyetje realizueshmërinë e këtyre planeve. Shumë besojnë se masa të tilla janë pjesë e strategjisë politike të Vuçiqit, që synon forcimin e fuqisë dhe ndikimit të tij.

Megjithatë, vëzhgues të tjerë e konsiderojnë vendimin e Beogradit si pjesë të prirjes rajonale drejt militarizimit për shkak të përkeqësimit të përgjithshëm të situatës ushtarake dhe politike rajonale.

Pak më parë, Kroacia vendosi të rikthejë shërbimin e detyrueshëm ushtarak dy mujor duke filluar nga 1 janari 2025.