- Serbia arrin në një marrëveshje për tregtinë e lirë, bashkëpunim rreth mbrojtjes me Egjiptin
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka shkuar për një vizitë dyditore në Egjipt, në krye të delegacionit qeveritar.
Kjo është vizita e parë e presidentit të Serbisë në Egjipt në gati 15 vjet. Më herët, në korrik 2022, presidenti egjiptian Abdel Fattah al-Sisi bëri një vizitë zyrtare në Serbi, e cila ishte hera e parë në tre dekada e gjysmë që një kryetar shteti egjiptian vizitoi shtetin.
Sipas Vuçiqit, gjatë vizitës ai ka diskutuar me presidentin egjiptian të gjitha çështjet gjeopolitike dhe të gjitha format e bashkëpunimit, nga bujqësia deri te mbrojtja.
“Ajo që është e rëndësishme është se ne ramë dakord për bashkëpunim në nivelin ushtarak, ushtarak-teknik dhe ushtarak-ekonomik, por edhe në çështjen e bashkëpunimit teknologjik”, u tha presidenti serb gazetarëve. Ai tha se në një të ardhme të afërt në Serbi do të mbahet një trajnim i përbashkët i njësive speciale të ushtrisë serbe dhe egjiptiane.
Në nivel politik, sipas Vuçiqit, Serbia dhe Egjipti do të zhvillojnë konsultime të vazhdueshme për çështje të ndryshme për të ndihmuar njëri-tjetrin në forumet ndërkombëtare, duke përfaqësuar interesa të ngjashme apo identike.
Gjatë vizitës u nënshkruan një sërë marrëveshjesh dhe memorandumesh bilaterale në fusha të ndryshme, duke përfshirë investimet, tregtinë, arsimin, punën, kulturën, si dhe Marrëveshjen për Tregti të Lirë ndërmjet Serbisë dhe Egjiptit. Siç u theksua, falë marrëveshjes, shkëmbimi tregtar midis dy vendeve do të rritet.
Presidenti i Serbisë u takua edhe me sekretarin e përgjithshëm të Lidhjes Arabe në Kajro.
Vuçiq njoftoi që ka plane për të nisur një turne më të madh në Afrikë dhe Azi këtë vjeshtë. Sipas marrëveshjes me kryeministrin hungarez Viktor Orban, të dy vendet do të udhëtojnë në 80 deri në 90 për qind të Afrikës duke organizuar misione diplomatike, të përbashkëta dhe individuale, si dhe do të vendosin një zyrë të përbashkët për tregtinë e jashtme.
- Gjykata e Malit të Zi shfajëson të akuzuarit e grushtit të shtetit
Më 12 korrik, Gjykata e Lartë në Podgoricë shpalli të pafajshëm personat e akuzuar në rastin e “Grushtit të Shtetit në 2016”.
Shtetasit rusë Eduard Shishmakov dhe Vladimit Popov (të cilët u referuan si agjentë të inteligjencës ruse), disa liderë të ish-Frontit Demokratik pro-rus, disa liderë aktualë të koalicionit “Për të ardhmen e Malit të Zi”, kryetar i Parlamentit malazez Andrija Mandic, deputeti Milan Knezevic dhe ish-komandanti i xhandarmërisë serbe Bratislav Dikic, u shfajësuan nga aktgjykimi, bashkë me disa shtetas të tjerë të Serbisë dhe Malit të Zi.
Anëtarët e grupit të shënjestruar u akuzuan për krijimin e një organizate kriminale që synonte marrjen me dhunë të pushtetit në ditën e zgjedhjeve parlamentare të 2016-ës, me qëllim pengimin e anëtarësimit të vendit në NATO. Autorët dyshohet se planifikuan të organizonin revolta, të pushtonin ndërtesën e parlamentit dhe të vrisnin kryeministrin e atëhershëm të vendit, Milo Gjukanoviç.
Në aktgjykimin e parë të dhënë për këtë rast në vitin 2019, të gjithë të dyshuarit u shpallën fajtorë dhe u dënuan me gjithsej 70 vite burg. Vendimi u rrëzua tre vite më parë në Gjykatën e Apelit dhe u urdhërua një gjykim i ri.
Aktgjykimi i ri për rastin e vjetër u dha më 12 korrik 2024, nga një trup gjykues i kryesuar nga Zoran Radovic. “Nuk kishte asnjë provë për fajësinë e të pandehurve në krimet për të cilat ata akuzoheshin, kështu që u shfajësuan,” vuri në dukje Radoviç, duke komentuar vendimin.
Vendimi nuk është përfundimtar pasi prokuroria speciale akoma mund ta apelojë atë.
Partia Demokratike e Socialistëve (DPS), e cila ishte në pushtet në Malin e Zi në vitin 2016 dhe tani është në opozitë, tha se gjyqtari Radovic “i tradhtoi interesat shtetërore të Malit të Zi” dhe “shkatërroi sistemin ligjor” me vendimin e tij. DPS kërkon të nisë një hetim parlamentar për rastin e grushtit të shtetit.
Në të njëjtën kohë, Ambasada e SHBA-së në Podgoricë theksoi se nuk është një vendim përfundimtar dhe theksoi se po e monitoron nga afër situatën.
- Fillon hetimi mbi raportet e tentativës ndaj Gjukanoviçit
Departamenti i Policisë së Malit të Zi tha se ata po hapin një hetim në lidhje me raportet e marra për atentatin e dyshuar ndaj ish-presidentit të Malit të Zi, Milo Gjukanoviç.
U vendos gjithashtu të forcohen masat mbrojtëse për Gjukanoviçin si pjesë e përpjekjeve parandaluese.
Kohët e fundit, disa media malazeze, duke cituar si burime agjencitë e sigurisë, raportuan se një grup kriminal rajonal po planifikonte vrasjen e Gjukanoviçit dhe se ish-presidenti malazez ishte informuar nga një oficer i paidentifikuar i inteligjencës.
Lajmi për përgatitjen e një atentati ndaj Gjukanoviqit u mor shumë seriozisht në rajon.
Ish-presidenti i Shqipërisë, Ilir Meta, beson se “ata që dështuan në projektin e grushtit të shtetit disa vite më parë, që dështuan në projektet për ndryshimin e kufijve, ata që kërkojnë të minojnë të ardhmen euroatlantike të Malit të Zi dhe të rajonit janë ata që qëndrojnë pas këtyre planeve. Janë ata që e vranë ish-kryeministrin pro-evropian të Serbisë, Zoran Gjinxhiç.”
- Autoritetet malazeze ndalojnë transmetimin e mediave ruse
Ndalimi i transmetimit të 20 kanaleve televizive ruse dhe projekteve multimediale hyri në fuqi në Mal të Zi më 10 korrik.
Kanalet e ndaluara përfshijnë RT në disa versione gjuhësore dhe Sputnik. “Vendimi i Qeverisë së Malit të Zi parashikon ndalimin e transmetimit, lehtësimit të transmetimit, pjesëmarrjes në të, ose ndryshe shpërndarjes së përmbajtjes së kanaleve të përmendura si në televizion ashtu edhe në internet”, thuhet në deklaratën e autoriteteve.
Qeveria e Malit të Zi e mori këtë vendim në përputhje me “masat kufizuese ndërkombëtare” të miratuara nga Këshilli i Bashkimit Evropian “në lidhje me veprimet e Rusisë në Ukrainë”. Edhe pse autoritetet malazeze zyrtarisht vendosën të vendosin sanksione kundër mediave ruse më herët, vetëm tani po zbatohen praktikisht këto kufizime.
“Hapi i Malit të Zi nuk është gjë tjetër veçse një akt armiqësor censurimi,” tha zëdhënësja e Ministrisë së Punëve të Jashtme të Federatës Ruse, Maria Zakharova, duke theksuar: “Moska do të reagojë në mënyrë asimetrike”.
- Serbia ringjall projektin e minierave të litiumit
Gjykata Kushtetuese e Serbisë rrëzoi vendimin e qeverisë serbe për të ndalur projektin Jadar, i cili përfshin nxjerrjen e mineralit të litiumit në Serbinë perëndimore. Gjykata arriti në përfundimin se vendimi i qeverisë “nuk është në përputhje me Kushtetutën dhe ligjin”.
Vendimi u dha në një seancë në Beograd më 11 korrik, pavarësisht protestave nga banorët vendas dhe aktivistët mjedisorë.
Më shumë se dy vjet më parë, qeveria serbe, e udhëhequr në atë kohë nga Ana Brnabiq, e ndaloi projektin mes protestave masive dhe i hoqi licencat gjigantit australian të minierave Rio Tinto. Megjithatë, më 22 qershor 2024, Brnabiq deklaroi se do të ishte “jo normale” nëse Serbia do t’i braktiste minierat e litiumit.
Rio Tinto synon të hapë një minierë litiumi në luginën e lumit Jadar në Serbinë perëndimore.
Mediat rajonale pohojnë se rifillimi i projektit po bëhet me mbështetjen e BE-së.
- Beleri, i burgosur për blerje votash, merr pjesë në seancën inauguruese të PE-së
Eurodeputeti Fredi Beleri, greku etnik që fitoi zgjedhjet si kryebashkiak i qytetit shqiptar të Himarës, është burgosur për ryshfet votuesish por është liruar përkohësisht nga burgu për të marrë pjesë në seancën inauguruese të Parlamentit Evropian në Strasburg.
Beleri, një anëtar i komunitetit etnik grek të Shqipërisë, u zgjodh si kryetar i Bashkisë së Himarës në maj 2023 përpara se të arrestohej dhe burgosej pasi gjykata e shpalli fajtor për blerje votash.
Një muaj pas burgosjes së tij, ai u zgjodh në Parlamentin Evropian si anëtar i partisë qeverisëse të Greqisë Demokracia e Re e udhëhequr nga kryeministri grek Kyriakos Mitsotakis.
Qeveria shqiptare i ka dhënë tani një afat të përkohshëm Belerit, në mënyrë që ai të mund të zërë zyrtarisht vendin në Parlamentin Europian dhe të marrë pjesë në seancën inauguruese. Megjithatë, Beleri do të kthehet në burg brenda datës 20 korrik për të mbaruar pjesën e mbetur të dënimit prej dy vitesh.
Udhëtimi i Belerit në seancën inauguruese të Parlamentit Europian, me detyrimin për t’u rikthyer në burg, dëshmon se Tirana nga njëra anë nuk dëshiron përshkallëzim të situatës tashmë të ndjeshme rreth përfaqësuesit të minoritetit grek, por nga ana tjetër, nuk do t’i përafrohet Athinës duke e anuluar vendimin e fajësisë. Kjo do të thotë se Shqipëria do të vazhdojë të përjetojë komplikacione në rrugën e saj drejt anëtarësimit në BE, për shkak të qëndrimit të Greqisë mbi çështjen e Belerit.
