- Mali i Zi mbyll tre kapituj në bisedimet me BE-në, jo katër që priteshin
Më 16 dhjetor, Mali i Zi, për herë të parë në shtatë vjet, mbylli tre kapitujt e negociatave – Kapitujt 7 (Pronësia Intelektuale), 10 (Shoqëria e Informacionit dhe Media) dhe 20 (Ndërmarrja dhe Politika Industriale) – në një Konferencë Ndërqeveritare me BE-në. Bashkimi.
Kroacia fqinje ka bllokuar mbylljen e një kapitulli tjetër, 31, mbi politikën e jashtme, sigurinë dhe mbrojtjen, duke akuzuar autoritetet malazeze në shkelje të marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë.
Siç është raportuar, një muaj më parë, Zagrebi i ka dërguar Podgoricës një dokument jozyrtar, (non-paper) me të gjitha çështjet e diskutueshme mes dy shteteve. Midis tyre janë çështjet e pronësisë së anijes Jadran, përcaktimi i kufirit, ndëshkimi i kriminelëve të luftës të përfshirë në sulmin në Dubrovnik, sigurimi i kompensimit për të gjithë të burgosurit kroatë të kampit në Mal të Zi gjatë agresionit kundër Kroacisë dhe kërkimi i atyre që janë zhdukur gjatë luftës.
Sipas ministrit të Jashtëm kroat, Goran Grliq Radman, është e nevojshme të zgjidhen çështjet që janë të rëndësishme jo vetëm për Kroacinë, por edhe për të gjithë BE-në. “Çështja e personave të zhdukur gjatë Luftës së Atdheut, çështja e kompensimit të të burgosurve në kamp, këto janë tema që duhet të na shqetësojnë të gjithëve brenda Bashkimit Evropian dhe vetëm Kroacinë”, tha Grliq Radman.
Përfaqësuesit e Malit të Zi dhe BE janë të vendosur të zgjidhin së shpejti çështjet e saj dypalëshe.
Pas Konferencës Ndërqeveritare, kryeministri malazez Milojko Spajiq tha se ai pret që Mali i Zi të mbyllë së shpejti Kapitullin 31.
Komisionerja e BE-së për Zgjerim Marta Kos beson se dialogu i mëtejshëm, “i zhvilluar në frymën e marrëdhënieve të mira fqinjësore, do të mundësojë zgjidhjen e kësaj çështjeje dypalëshe dhe se kapitulli 31 do të mbyllet së shpejti”.
- Studentët protestojnë në Serbi për më shumë se tre javë
Studentët kanë ndërprerë mësimet në mbi 50 fakultete të pesë universiteteve shtetërore në Serbi, si dhe në disa institucione private të arsimit të lartë dhe kolegje. Ata po bllokojnë godinat akademike dhe administrative.
Tubimi i studentëve është pjesë e një lëvizjeje proteste që filloi pas shembjes së një tende betoni në stacionin e trenit në Novi Sad, duke vrarë 15 persona. Sipas qytetarëve, shkaku i fatkeqësisë mund të ketë qenë abuzimi dhe korrupsioni gjatë rikonstruksionit të fundit të stacionit të trenit.
Në fund të nëntorit, gjatë një heshtjeje prej 15 minutash në nderim të të vdekurve në Novi Sad, u krye një sulm huligan ndaj pjesëmarrësve të aksionit, nxënësve dhe mësuesve. Lidhjet e sulmuesve me Partinë Progresive Serbe (SNS) në pushtet ka shkaktuar bllokimin e universiteteve.
Kërkesat e studentëve janë:
- Publikimi i dokumentacionit për rindërtimin e tendës në Novi Sad.
- Anulimi i aktakuzave ndaj studentëve të ndaluar ilegalisht që morën pjesë në protesta.
- Ndjekje penale për personat e përfshirë në dhunën ndaj studentëve.
- Dënim i rëndë për personat e përfshirë në dhunë.
- Rritja me 20 për qind e financimit të arsimit të lartë shtetëror.
Më 11 dhjetor, presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha se në Serbi janë marrë rreth 426 milionë euro nga jashtë gjatë katër viteve të fundit për të rrëzuar qeverinë. “Nëntëdhjetë e nëntë për qind e studentëve nuk kanë asnjë lidhje me këtë. Por pothuajse të gjithë liderët e partive politike, grupet e presionit, organizatat individuale dhe shoqatat janë të përfshirë në këtë,” tha ai.
Vuçiq në fjalën e tij ka paralajmëruar edhe publikimin e dokumentacionit për rindërtimin e stacionit, duke shprehur shpresën se protestat e studentëve do të ndërpriten më pas.
Pasi qeveria publikoi dokumentet, Vuçiq iu drejtua sërish studentëve dhe u kërkoi që të kthehen në auditor, duke theksuar se kërkesat e tyre janë plotësuar. Në fjalën e tij, Presidenti tha se është takuar me përfaqësues të Agjencisë së Informacionit të Sigurisë (SIA) dhe ka diskutuar për “kërcënimet hibride ndaj vendit”.
Megjithatë, bllokada e universiteteve dhe institucioneve të tjera publike vazhdon. Pjesëmarrësit mohojnë që të gjitha kërkesat e tyre janë përmbushur. Në veçanti, sulmuesit e studentëve nuk janë dënuar, protestuesit e ndaluar nuk janë liruar dhe nuk janë publikuar as dokumentet për kontratat me rindërtuesit kinezë të stacionit hekurudhor në Novi Sad.
Është paralajmëruar vazhdimi i mëtejshëm i protestave.
Kjo nuk është vala e parë e protestave që ka ndodhur në Serbi gjatë viteve të fundit, gjatë qeverisjes së Vuçiqit. Gjithsesi, protesta aktuale ka natyrë thjesht civile, pa pjesëmarrjen aktive të forcave politike opozitare, por me të rinj të shumtë apolitikë studentorë.
Vihet re se deri tani taktika e qeverisë për të ndalur protestat ka dështuar.
- Vulin diskuton luftën kundër revolucioneve me ngjyra me zyrtarët kinezë
Nënkryetari i Qeverisë së Republikës së Serbisë, Aleksandar Vulin ishte për një vizitë zyrtare në Republikën Popullore të Kinës. Gjatë vizitës, zëvendëskryeministri serb u takua me Sekretarin e Komisionit Qendror për Çështjet Politike dhe Juridike të Komitetit Qendror të Partisë Komuniste të Kinës dhe me Ministrin e Sigurimit të Shtetit dhe shefin e Shërbimit Informativ dhe Kundërzbulimit të PRC.
Në të dy takimet u diskutua për bashkëpunimin në fushën e sigurisë mes dy vendeve, si dhe shkëmbimin e përvojave në luftën kundër revolucioneve me ngjyra.
Vizita e Vulin dhe bisedat për bashkëpunimin e Beogradit me Pekinin për të “luftuar kundër revolucioneve me ngjyra”, është një tjetër dëshmi e dëshirës së autoriteteve serbe për të vendosur një regjim autokratik dhe për të “çimentuar” në pushtet liderin aktual të vendit Aleksandar Vuçiq.
- Amnesty International akuzon agjencitë e inteligjencës serbe për spiunim ndaj aktivistëve
Sipas organizatës joqeveritare Amnesty International, policia serbe dhe autoritetet e inteligjencës po përdorin spyware për të synuar në mënyrë të paligjshme gazetarë, aktivistë mjedisorë dhe individë të tjerë.
Autorët e dokumentit pretendojnë se softueri mjekoligjor celular i prodhuar nga kompania izraelite Cellebrit po përdoret për të nxjerrë të dhëna nga pajisjet celulare që u përkasin gazetarëve dhe aktivistëve. Ai zbulon gjithashtu se si policia serbe dhe Agjencia e Informacionit të Sigurisë (Bezbedonosno-informativna Agencija – BIA) kanë përdorur një sistem të porositur spyware Android, NoviSpy, për të infektuar fshehurazi pajisjet e individëve gjatë periudhave të ndalimit ose intervistave policore.
Agjencia e Inteligjencës së Sigurisë i hodhi poshtë si absurde pretendimet në raportin e Amnesty International se autoritetet serbe përdorën softuerin për të spiunuar ilegalisht aktivistët dhe gazetarët, duke theksuar se ai funksionon ekskluzivisht në përputhje me ligjet e Republikës së Serbisë.
Nëse hetimi i Amnesty International megjithatë përmban të dhëna të vërteta, kjo do të thotë se “cementimi” i pushtetit të Vuçiqit me metoda jodemokratike, totalitare tashmë ka filluar.
Kosova do të krijojë fabrikën e saj të parë të municionit me Turqinë
Qeveria e Kosovës ka nënshkruar një marrëveshje me Korporatën Turke të Industrisë Mekanike dhe Kimike (Makine ve Kimya Endüstrisi, MKE) për të krijuar një fabrikë të prodhimit të municioneve në Kosovë.
“Ne sapo kemi nënshkruar një kontratë me Makine ve Kimya Endüstrisi (MKE) shtetërore turke, duke hedhur themelet e industrisë sonë të mbrojtjes.”
MKE është e angazhuar për vënien në punë të një fabrike municioni për të prodhuar kalibra të ndryshëm municionesh sipas standardeve të NATO-s.
Përveç kësaj, kontrata përfshin gjithashtu trajnimin e personelit, mirëmbajtjen për një periudhë të caktuar kohore, si dhe pajisjet e kontrollit të cilësisë dhe sistemet e kalibrimit. Pasi të fillojë prodhimi, fabrika do të funksionojë si ndërmarrje shtetërore dhe si markë 100% vendore”, ka shkruar në Facebook kryeministri i Kosovës, Albin Kurti.
Ky veprim është një hap tjetër i Prishtinës drejt zhvillimit të forcave të saj të armatosura. Pavarësisht mungesës së mbështetjes perëndimore për transformimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës në një ushtri të plotë, kjo çështje mbetet në agjendën kryesore në Kosovë.
- Ish-udhëheqësit e qeverisë së Maqedonisë së Veriut dyshohen për mashtrim financiar
Tetë ish-zyrtarë të lartë në Maqedoninë e Veriut, duke përfshirë ish-zyrtarë të qeverisë, janë nën hetim për mashtrim të dyshuar financiar në prokurimin për “Lotarinë Shtetërore”.
Raportet e mediave tregojnë se Dimitar Kovaçevski, i cili ishte kryeministër nga Bashkimi Social Demokrat i Maqedonisë, në vitet 2022-2024, dhe zëvendësi i tij Artan Grubi (partia e pakicës shqiptare, Bashkimi Demokratik për Integrim, BDI) janë nën hetim.
Ditët e fundit, policia ka kontrolluar nëntë lokacione të veçanta, përfshirë banesën e Artan Grubit. Në kohën kur Grubi ishte zyrtar i lartë shtetëror, drejtor i Lotarisë Shtetërore ishte Prparim Bajrami, i cili besohet se ka qenë i afërt me ish-zëvendëskryeministrin. Është kontrolluar edhe shtëpia e ish-drejtorit të Lotarisë Shtetërore.
Grubi dhe Bajrami akuzohen për përvetësim, ndërsa katër të tjerë për shpërdorim detyre.
Gjatë hetimeve janë siguruar dëshmi se të pandehurit i kanë shkaktuar dëm buxhetit të ndërmarrjes shtetërore për 501 milionë denarë maqedonas (8,2 milionë euro) në vitin 2023.
Prokuroria ka autorizuar arrestimin e dy të dyshuarve. Sipas mediave bëhet fjalë për Grubin dhe Bajramin.
Sipas informacioneve të disponueshme, ish-drejtori i kompanisë së lotarisë ka qenë jashtë vendit për një kohë të gjatë, ndërsa zëvendëskryeministri Artan Grubi së fundi është larguar nga Maqedonia e Veriut për në Kosovë, tha kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Hristijan Mickoski.
Maqedonia e Veriut nisi një hetim kundër ish-zëvendëskryeministrit Grubi pasi Departamenti Amerikan i Shtetit e gjeti atë të përfshirë në një tjetër rast korrupsioni dhe vendosi sanksione. Përveç kësaj, në pritje të fillimit të negociatave për anëtarësim në BE, Shkupi po përpiqet të demonstrojë luftën e tij kundër korrupsionit. Megjithatë, vëzhguesit politikë tërheqin vëmendjen edhe për motivimin e mundshëm politik të rasteve. Luftimi i kundërshtarëve politikë me ndihmën e rasteve të korrupsionit është një teknikë e njohur që përdoret në rajon.
- Arrestohen në Mal të Zi ish-ministrat e Bujqësisë
Më 13 dhjetor, Departamenti i Policisë Speciale të Malit të Zi arrestoi ish-ministrin e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural dhe ish-Këshilltarin e Presidentit Petar Ivanoviq, ish-ministrin e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural Milutin Simović, ish-sekretarin e shtetit të së njëjtës ministri, Nemanja Katniq dhe ish-shefin e Shërbimi i Financave, Kontabilitetit dhe Prokurimit Publik Vukića Perović.
Ndaj ish-ministrit të Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Budimir Mugosha, është hapur një rast penal nën dyshimin për shpërdorim detyre.
Sipas prokurorisë, objekt i çështjes penale është ndarja e mjeteve për organizatat publike individuale në periudhën nga prilli 2014 deri në korrik 2019, si pasojë e së cilës shteti ka pësuar humbje në total mbi 300 mijë euro.
Ivanoviq është akuzuar edhe në një rast tjetër për keqpërdorim të detyrës zyrtare, sipas Prokurorisë rajonale të Shtetit.
Ivanoviç ishte ministër i Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural nga viti 2012 deri në 2016, Budimir Mugosha – për disa muaj në vitin 2016. Simović drejtoi ministrinë nga 2016 deri në 2020.
Katnić ishte Sekretar Shtetëror i Ministrisë së Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural në vitet 2013-2017.
Për Malin e Zi, si për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, korrupsioni është problemi nr. 1, ndaj ndalimi i zyrtarëve të lartë të korruptuar duhet të kontribuojë në transformimet demokratike dhe vendosjen e shtetit të së drejtës. Megjithatë, fakti që të akuzuarit i përkisnin ekipeve të qeverisë së mëparshme mund të tregojë gjithashtu përdorimin e mundshëm të proceseve anti-korrupsion si metodë për të luftuar kundërshtarët politikë.
