Përmbledhje e Ballkanit Perëndimor 19.08.2024 – CWBS

Përmbledhje e Ballkanit Perëndimor 19.08.2024 – CWBS
  • Kosova mban zgjedhjet parlamentare më 9 shkurt

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka caktuar që zgjedhjet parlamentare do të mbahen më 9 shkurt, 2025. Fushata do të nisë më 7 janar.

“Pas shqyrtimit të të gjitha opinioneve, 9 shkurti 2025 u zgjodh si data optimale që balancon interesat e të gjitha palëve të përfshira. Presidentja memdon se është e rëndësishme që fushata zgjedhore të fillojë pas përfundimit të festave kalendarike që zgjasin deri në 7 janar”, tha këshilltari i Osmanit, Bekim Kupina.

Këto do të jenë zgjedhjet e para të rregullta parlamentare që nga shpallja e pavarësisë në vitin 2008. Qeveria e Kosovës, e udhëhequr nga lideri i Lëvizjes Vetëvendosje (Vetëvendosje, LVV), Albin Kurti, do të bëhet kështu qeveria e parë që shërben mandatin 4-vjeçar në historinë e Kosovës.

  • Autoritetet e Maqedonisë së Veriut thonë se opozita po komploton për konflikt etnik

Kryeministri i Republikës së Maqedonisë së Veriut, Hristijan Mickoski, tha se “ish-zyrtarët e lartë” me “shuma të mëdha parash” në dispozicion po përpiqen të provokojnë një konflikt etnik në vend.

“Ne nuk do ta lejojmë. I thërras publikut, mediave dhe qytetarëve që të përmbahen nga çdo provokim, t’i injorojnë ato. Herët a vonë, autorët e provokimeve të tilla do të dalin para drejtësisë”, tha Mickoski më 15 gusht.

Mediat vendase pohojnë se kreu i qeverisë akuzon partinë më të madhe shqiptare, Bashkimin Demokratik për Integrim (BDI), e cila aktualisht është në opozitë, se po kryen akte provokimi.

Lideri i BDI-së, Ali Ahmeti, i hodhi poshtë pretendimet e Mickoskit si “të pavërteta”. “BDI-ja është i përkushtohet stabilitetit, sigurisë, paqes, marrëdhënieve të mira ndëretnike dhe ndërfqinjësore, si dhe integrimit evropiane, dhe refuzon çdo përpjekje të pushtetit politik për ta destabilizuar atë”, theksoi Ahmeti.

Këtë shtator, BDI-ja planifikon të fillojë një fushatë që do të fokusohet në jolegjitimitetin e qeverisë aktuale të Maqedonisë së Veriut, ku nuk bën pjesë BDI-ja.

Sipas përfaqësuesve të BDI-së, si dhe disa ekspertëve, një koalicion qeveritar pa një parti udhëheqëse shqiptare në bord shkel Marrëveshjen e Ohrit të vitit 2001, e cila ndaloi konfliktin e armatosur të brendshëm midis maqedonasve dhe shqiptarëve.

  • EUFOR do të kryejë stërvitje të avancuara në Bosnje dhe Hercegovinë

Misioni ushtarak i BE-së në Bosnje dhe Hercegovinë, EUFOR, do të zhvillojë stërvitje ushtarake të Reagimit të Shpejtë (Quick Response) në të gjithë territorin e Bosnjë-Hercegovinës nga data 24 gusht deri më 16 shtator 2024.

Stërvitja vjetore do të përfshijë trupa të EUFOR-it nga 23 vende, që do të përforcohen përkohësisht me forca rezervë nga Austria, Hungaria, Rumania dhe forcat paqeruajtëse ndërkombëtare të NATO-s nga Kosova (KFOR).

Forcat e Armatosura të Bosnjë-Hercegovinës do të mbështesin EUFOR-in në kryerjen e stërvitjes duke ofruar vende për stërvitje.

Nga 24 gushti deri më 16 shtator, banorët e Bosnjë-Hercegovinës presin të shohin më shumë lëvizje trupash, patrullime dhe aktiviteteve të tjera, si dhe lëvizje të makinerive dhe helikopterëve të forcave rezervë në të gjithë Bosnje-Hercegovinën.

EUFOR po i ndërmerr të gjitha masat për të minimizuar ndikimin që mund të ketë stërvitja tek anëtarët e publikut, theksoi misioni.

Qëllimi i stërvitjeve është të demonstrojë gatishmërinë luftarake të EUFOR-it dhe të riafirmojë mbështetjen e vazhdueshme nga partnerët e BiH për ruajtjen e një mjedisi të sigurt në Bosnje dhe Hercegovinë, komandanti i EUFOR-it, thanë në një konferencë shtypi komandant László Sticz dhe shefi i Shtabit të Përbashkët të Forcave të Armatosura të BiH-së, gjenerallejtënant Gojko Knezheviq.

  • Vulin diskuton partneritetin strategjik me Lavrovin

Zëvendëskryeministri i Republikës së Serbisë, Aleksandar Vulin, ishte në një vizitë zyrtare në Moskë, ku u takua me ministrin e Jashtëm të Rusisë, Sergei Lavrov.

Vulin dhe Lavrov ranë dakord se bashkëpunimi dypalësh ndërmjet Serbisë dhe Rusisë është në një fazë shumë të mirë dhe po zhvillohet në të gjitha nivelet, para së gjithash falë marrëdhënieve miqësore mes dy presidentëve, Aleksandar Vuçiq dhe Vladimir Putin. Palët theksuan se të dyja vendet janë të interesuara për zhvillimin e mëtejshëm të partneritetit strategjik serbo-rus, si dhe diskutuan modelet dhe mekanizmat për vendosjen e bashkëpunimit ndërmjet Serbisë dhe BRICS.

Vulin nënvizoi se është krenar që Serbia nuk është pjesë e “histerisë anti-ruse”, pasi nuk ka vendosur kufizime ekonomike ndaj Rusisë.

Pas vizitës së Vulinit, BE-ja informoi Serbinë se mbajtja e lidhjeve me Rusinë në mes të agresionit të vazhdueshëm kundër Ukrainës është e papajtueshme me vlerat e Bashkimit Europian dhe procesin e integrimit. “Bashkimi Evropian ka qenë tepër i qartë me partnerët: marrëdhëniet me Rusinë nuk mund të vazhdojnë si zakonisht pas agresionit të paprovokuar dhe të pajustifikuar të Rusisë kundër Ukrainës,” u tha gazetarëve një përfaqësues i BE-së, duke shtuar se Brukseli “dëshiron të ketë besim që të gjitha vendet kandidate do të mund t’i përkrahin parimet evropiane, vlerat, sigurinë dhe prosperitetin e përbashkët”.

Për momentin, mbetet e paqartë nëse BE-ja do të reagojë ndaj aktivitetit pro-rus të qeverisë serbe me diçka tjetër përveç paralajmërimeve.

  • Tregtia Rusi-Serbi bie në vitin 2023

Në vitin 2023, tregtia midis Rusisë dhe Serbisë u ul me rreth 1 miliard dollarë nga viti i kaluar.

Nenad Popoviç, ministër pa portofol në qeverinë e Serbisë dhe bashkëkryetar i komitetit ndërqeveritar ruso-serb për bashkëpunim tregtar, ekonomik, shkencor dhe teknik, ka folur për këtë në një intervistë për gazetën ruse Vedomosti.

Në vitin 2022, tregtia me Rusinë arriti një rekord prej 4.28 miliardë dollarësh, tha Popoviç. U nisën “projekte në shkallë të gjerë në fushat e energjisë, tregtisë, infrastrukturës, inovacionit dhe teknologjisë moderne”.

“Të dhënat zyrtare statistikore për vitin 2023 nuk janë publikuar ende, por sipas vlerësimeve paraprake, vëllimi i përgjithshëm i tregtisë me Rusinë është ulur në 2.8 miliardë dollarë, në nivelin e vitit 2021”, vuri në dukje ministri serb.

“Rënia shpjegohet mjaft logjikisht me politikën e sanksioneve të vendeve të BE-së… Në vitet në vijim, krahas Rusisë, do të punojmë për t’u kthyer në shifrat e vitit 2022”, theksoi Popoviç.

Në mesin e gushtit, Nenad Popoviç vizitoi Rusinë, ku më 13 gusht u zhvillua takimi i parë i bashkëkryesuesve të komitetit ndërqeveritar ruso-serb për bashkëpunimin tregtar, ekonomik, shkencor dhe teknik. Nga ana ruse, Komiteti kryesohet nga Maksim Reshetnikov, Ministër i Zhvillimit Ekonomik.

Planet e shpallura nga ministri serb për zgjerimin e bashkëpunimit serbo-rus në një kohë kur Rusia mbetet nën sanksionet e BE-së, tregojnë se Beogradi nuk ka synime ta përafrojë politikën e jashtme me atë të BE-së, veçanërisht në lidhje me qëndrimin ndaj Rusisë. Në të njëjtën kohë, sanksionet e vendosura nga Bashkimi Evropian ndikojnë edhe në bashkëpunimin ekonomik serbo-rus.