- Shqipëria ka hapur klasterin e fundit të negociatave për anëtarësim në BE.
Klasteri 5, “Burimet, Bujqësia dhe Kohezioni”, u hap zyrtarisht gjatë Konferencës Ndërqeveritare në Bruksel.
Ky hap ka rëndësi simbolike dhe teknike: do të thotë që të 33 kapitujt e negociatave, të klasteruar në gjashtë klastere tematike, tani janë zyrtarisht të hapur për negociata.
Përfaqësuesit e Bashkimit Evropian vlerësuan lart shpejtësinë e reformave të Tiranës, duke theksuar parimin e bazuar në meritë dhe rëndësinë gjeopolitike të zgjerimit.
Ministrja e Çështjeve Evropiane e Danimarkës, Marie Bjerre, konfirmoi rëndësinë strategjike të këtij procesi: “Zgjerimi është një domosdoshmëri gjeopolitike për BE-në… Hapi i sotëm i hapjes së klasterit të fundit të negociatave me Shqipërinë tregon angazhimin e vendit për përparim të mëtejshëm në rrugën e saj drejt anëtarësimit në BE.”
Komisionerja Evropiane për Zgjerimin, Marta Kos, vuri në dukje se kjo ngjarje është simbolike jo vetëm për Tiranën, duke deklaruar se arritjet e Shqipërisë në rrugën drejt BE-së frymëzojnë vendin dhe qytetarët e Ballkanit Perëndimor “të cilët aspirojnë për të njëjtën vendosmëri dhe ndryshim”.
Kryeministri i Shqipërisë Edi Rama e quajti këtë sukses një “arritje rekord” dhe deklaroi qëllimet ambicioze të vendit: “Asgjë nuk do ta ndalë rrugën e Shqipërisë drejt anëtarësimit në BE në vitin 2030. Qëllimi i qeverisë është të përfundojë procesin e negociatave deri në vitin 2027.”
Vëmendja e Shqipërisë tani do të zhvendoset plotësisht në zbatimin e reformave dhe mbylljen e kapitujve të negociatave. Kjo është një fazë shumë më komplekse. Që një kapitull të konsiderohet i mbyllur, një vend kandidat jo vetëm që duhet të miratojë ligjet përkatëse të BE-së (acquis communautaire), por edhe të demonstrojë zbatimin efektiv dhe zbatimin praktik të tyre.
- Zgjedhjet e parakohshme parlamentare do të mbahen në Kosovë më 28 dhjetor
Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani nënshkroi një dekret për shpërndarjen e parlamentit dhe vendosi të mbajë zgjedhje të jashtëzakonshme parlamentare më 28 dhjetor 2025.
Vendimi u mor pas një takimi konsultativ që Osmani zhvilloi me përfaqësuesit e partive politike.
“Data e 28 dhjetorit u caktua sepse është e vetmja datë që i lejon KQZ-së të organizojë zgjedhjet në mënyrë të rregullt dhe brenda afateve kushtetuese”, tha presidenti. Përveç kësaj, sipas saj, shumica e partive propozuan pikërisht këtë datë për votim.
Mbajtja e zgjedhjeve të jashtëzakonshme u bë e domosdoshme pasi parlamenti dështoi të formonte një qeveri. Deputetët votuan dy herë kundër formimit të një qeverie të “Vetëvendosjes” (Vetëvendosje, LVV) — së pari nën kryeministrin aktual në detyrë Albin Kurti, dhe më pas nën ish-kryetarin e parlamentit Glauk Konjufca. Sipas Kushtetutës së Kosovës, nëse kandidati i dytë për kryeministër, i cili mori mandatin për të formuar një qeveri, nuk mund të sigurojë mbështetjen parlamentare, presidenti duhet të shpallë zgjedhje të reja, të cilat duhet të zhvillohen brenda 40 ditëve nga shpallja.
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka miratuar tashmë orarin e aktiviteteve për mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme për Kuvendin e Kosovës, të cilat do të zhvillohen më 28 dhjetor 2025. Fushata zgjedhore do të zgjasë vetëm 12 ditë — nga 17 deri më 28 dhjetor.
Ekspertët paralajmërojnë se Kosova mund të përballet me një periudhë tjetër paqëndrueshmërie politike pas zgjedhjeve të 28 dhjetorit, duke theksuar se ripërtëritja e parlamentit mund të mos ndryshojë ndjeshëm ekuilibrin e forcave politike. Zgjedhjet lokale të mbajtura së fundmi e konfirmojnë këtë parashikim – asnjëra nga partitë nuk kishte një avantazh të konsiderueshëm sipas rezultateve të votimit. Sipas vlerësimeve të ekspertëve, “Vetëvendosja” e Albin Kurtit ka shumë të ngjarë të mbetet kryesuesi në garën zgjedhore, por përsëri, ashtu si pas zgjedhjeve të shkurtit të këtij viti, LVV nuk do të ketë shumicën absolute në parlament.
- Samiti mbi zbatimin e Planit të Rritjes së BE-së u mbajt në Tiranë.
Komisionerja e BE-së për Zgjerimin, Marta Kos, dhe udhëheqësit e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor (Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia) u takuan në Tiranë në samitin “Rruga Jonë drejt BE-së” për të vlerësuar progresin në zbatimin e Planit të Rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor dhe për të diskutuar prioritetet për të ardhmen.
Plani i Rritjes, i mbështetur nga një Instrument për Reforma dhe Rritje në vlerë prej 6 miliardë eurosh, mbështet partnerët e Ballkanit Perëndimor në kryerjen e reformave për të avancuar drejt anëtarësimit në BE, sipas deklaratës së Komisionit Evropian.
Në vitin 2025, u ndanë 414 milionë euro nga Programi i Reformës dhe Rritjes. Shqipëria mori 164 milionë euro, Mali i Zi — 45 milionë euro dhe Maqedonia e Veriut — 76 milionë euro.
Serbisë iu dha gjithashtu financim paraprak prej 111 milionë eurosh, dhe Komisioni aktualisht po vlerëson dy kërkesa shtesë për financim.
Kosova dhe Bosnja dhe Hercegovina nuk kanë marrë ende asnjë fond. Kosova ende nuk e ka ratifikuar Marrëveshjen e Financimit dhe Marrëveshjen e Huasë.
Bosnja dhe Hercegovina miratoi Axhendën e saj të Reformës me vonesë, dhe tani dokumenti duhet të miratohet nga Komisioni Evropian.
Marta Kos theksoi se kishte zhvilluar një diskutim të hapur me udhëheqësit rajonalë se si të përshpejtohet zbatimi i Planit të Rritjes dhe se si rezultatet e këtij procesi mund t’u sjellin dobi të gjithë qytetarëve të Ballkanit Perëndimor.
“Kemi shumë arsye për të festuar, por duhet të jemi edhe të sinqertë: dy nga gjashtë vende nuk kanë filluar ende zbatimin e reformave. Dy vendet me performancën më të mirë (Shqipëria dhe Mali i Zi) kanë zbatuar rreth 50 përqind të reformave të dakordësuara, dhe këtu shohim një lidhje të qartë midis progresit në procesin e pranimit dhe zbatimit të Axhendës (së reformave). Lidhur me fondet e alokuara, ende nuk kemi mbuluar 10 përqind të shumës totale. Prandaj, ne mund dhe duhet të bëjmë më shumë së bashku”, shtoi Komisioneri.
“Në fund të fundit, të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor i përkasin BE-së; të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të bëhen anëtarë të plotë të Unionit”, tha Komisioneri.
***
Kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, në samitin e Planit të Rritjes së BE-së në Tiranë, kritikoi Bashkimin Evropian për mungesën e progresit në dhënien e statusit të kandidatit për Kosovën. Ai e quajti paradoks të flasësh për zgjerim urgjent të BE-së kur aplikimi i Kosovës ka qenë në pritje të BE-së për tre vjet.
“Asnjë vend në rajonin tonë nuk ishte më i përgatitur në momentin e marrjes së statusit të kandidatit sesa është Kosova sot. Të flasësh për urgjencën e zgjerimit (të BE-së), nga njëra anë, ndërkohë që e lë aplikimin e Kosovës të mbledhë pluhur për tre vjet në një raft të BE-së, është, për ta thënë butë, një paradoks”, tha ai.
- Gjykata Kundër Korrupsionit në Shqipëri ka pezulluar nga detyra një ministër
Gjykata Speciale për Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO) e Shqipërisë pezulloi nga detyra Zëvendëskryeministren dhe Ministren e Infrastrukturës dhe Energjitikës Belinda Balluku.
Vendimi i GJKKO-së për të pezulluar Ballukun u mor në kuadër të një hetimi nga Zyra e Prokurorisë Speciale (SPAK) për shkelje të dyshuara nga Balluku gjatë procedurave të prokurimit publik. Rasti ka të bëjë, në veçanti, me ndërtimin e një tuneli në një autostradë në jug të Shqipërisë dhe unazën e Tiranës. Gjykata gjithashtu vendosi një ndalim udhëtimi për Belinda Ballukun.
Gjatë një seance të parlamentit shqiptar, Balluku i hodhi poshtë akuzat dhe deklaroi se do të bashkëpunonte me hetimin.
Qeveria shqiptare e kryesuar nga Kryeministri Edi Rama apeloi vendimin e GJKKO-së duke iu drejtuar zyrtarisht Gjykatës Kushtetuese të vendit.
Kryeministri Rama e përshkroi vendimin e GJKKO-së si një “akt brutal” që “ndërhyn në pavarësinë e degës ekzekutive”. Në një konferencë të përbashkët për shtyp me Komisioneren e BE-së Marta Kos në Tiranë, duke iu përgjigjur pyetjes së një gazetari në lidhje me vendimin e gjykatës për të pezulluar Belinda Ballukun, Rama theksoi se “nuk është praktikë e zakonshme në BE që njerëzit të pezullohen nga detyra” dhe se “ky është një shembull unik në historinë e Evropës”.
Në të njëjtën kohë, Rama deklaroi se qeveria do të respektojë vendimin e GJKKO-së derisa Gjykata Kushtetuese të japë vendimin e saj. Për momentin, siç theksoi kryeministri, Shqipëria praktikisht ka mbetur pa një zëvendëskryeministër dhe një ministër në detyrë të infrastrukturës dhe energjisë.
Shqipëria ka reputacionin e një prej vendeve më të korruptuara në Evropë, dhe lufta kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit është një nga kushtet kryesore për pranimin në BE. Që nga paraqitja e kërkesës për anëtarësim, Shqipëria ka prezantuar disa instrumente kundër korrupsionit, përfshirë krijimin e organit të posaçëm kundër korrupsionit SPAK për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar në nivelet më të larta të qeverisë.
Një nga hapat më origjinalë të qeverisë shqiptare në luftën kundër korrupsionit ishte “emërimi” i robotit të inteligjencës artificiale Diella në “pozicionin” e një ministri virtual përgjegjës për përmirësimin e prokurimit publik dhe zhdukjen e korrupsionit.
Në një intervistë të kohëve të fundit me Euronews, Rama deklaroi se deri në vitin 2027 vendi do të prezantojë një sistem prokurimi publik të bazuar plotësisht në inteligjencën artificiale, i projektuar për të “siguruar një nivel të paparë shpejtësie, transparence dhe saktësie”.
- Vuçiq akuzohet për përfshirje në “Safari të Sarajevës”; Presidenti i Serbisë e mohon me forcë këtë.
Një skandal ndërkombëtar shpërtheu rreth Presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, pasi gazetari investigativ kroat Domagoj Margetiq ngriti një padi kundër tij në prokurorinë e Milanos, duke e akuzuar atë për përfshirje në të ashtuquajturin “Safari i Sarajevës” – një rast që lidhet me “turizmin e snajperëve” gjatë rrethimit të Sarajevës në vitet 1990. Sipas pretendimeve të gazetarit, Vuçiq mund të ketë qenë i pranishëm në pozicionet ushtarake nga të cilat shtetasit e huaj supozohet se qëllonin mbi civilët në Sarajevë për para.
Informacioni në lidhje me padinë e Margetiq u publikua nga një numër mediash perëndimore me reputacion të mirë.
Presidenti serb Aleksandar Vuçiq i mohoi menjëherë dhe me vendosmëri të gjitha akuzat, duke i quajtur ato dezinformim dashakeq të drejtuar kundër Serbisë. Vuçiq deklaroi se tekste të tilla janë “pjesë e një doktrine dhe strategjie që synon përmbysjen e shtetit serb”.
Krahas mohimeve publike, Vuçiq njoftoi qëllimin e tij për të ngritur padi kundër mediave që përhapin këto akuza dhe për të punësuar “avokatët më të mirë në botë” për këtë qëllim. «Unë besoj se mund të marr miliona prej tyre për këtë», tha Presidenti i Serbisë, duke shtuar se një pjesë e parave do të shkonte për avokatët dhe një pjesë do të dhurohej për fëmijët në nevojë.
