- Drejtori i CIA-s, William Burns, shkon në turne në Ballkanin Perëndimor.
Gjatë kësaj vizite të pa-paralajmëruar, shefi i CIA-s vizitoi Sarajevën, Beogradin dhe Prishtinën.
Fillimisht, drejtori i Agjencisë Qendrore të Inteligjencës së SHBA-së vizitoi Bosnje-Hercegovinën, ku u takua me drejtorin e Agjencisë së Inteligjencës dhe Sigurisë së BeH-së, Ministrin e Punëve të Jashtme të BeH-së, si dhe me anëtarë të Presidiumit të BeH-së, duke përfshirë Zheljko Cvijanoviqin, i cili përfaqëson serbët.
Si një nga temat e takimeve të Burns në Bosnje dhe Hercegovinë, mediat e quajtën “retorikën dhe veprimet alarmante separatiste të Presidentit të Republikës Srpska, Milorad Dodik, si dhe qeverisë së Republikës Srpska”.
Pas vizitës së Burns, Dodik shkroi në X se Republika Srpska “asnjëherë nuk e ka mohuar sovranitetin dhe integritetin territorial të Bosnjë dhe Hercegovinës, në përputhje me Marrëveshjen e Dejtonit” dhe se “ndarja nuk ka qenë kurrë në politikën jonë”.
Ai e quajti gjithashtu “të rëndësishme” vizitën e kreut të CIA-s, duke theksuar luftën kundër terrorizmit, e cila është “përgjegjësi e gjithë botës së lirë”, duke theksuar se Republika Srpska “mirëpret çdo bashkëpunim në këtë fushë”.
Vëzhguesit e konsideruan deklaratën e Dodik si rezultat i vizitës së shefit të CIA-s në BiH.
Detajet e vizitës së Burns në Beograd nuk janë bërë publike.
Mediat raportuan se kreu i CIA-s u prit në Beograd nga kreu i Agjencisë së Informacionit të Sigurisë (BIA) Vladimir Orliq. Burns gjithashtu është takuar me presidentin Aleksandar Vuçiq.
“Takimi ishte i vlefshëm dhe i rëndësishëm”, dhe janë diskutuar tema “të rëndësishme për të ardhmen e Serbisë”, tha Vuçiq në përgjigje të pyetjeve të gazetarëve rreth vizitës së shefit të CIA-s.
Sipas njoftimeve jozyrtare, temat e takimeve me zyrtarët serbë kanë qenë më shumë politike sesa inteligjente – kryesisht palët kanë diskutuar për situatën në Kosovë.
Ndalesa e fundit e Burns ishte Prishtina, ku u takua me presidenten e Kosovës Vjosa Osmani, kryeministrin Albin Kurti dhe shefin e Agjencisë Kosovare të Inteligjencës (AKI).
“Marrëdhëniet e fuqishme bilaterale me Shtetet e Bashkuara të Amerikës, duam t’i forcojmë e zgjerojmë edhe më tej”, ka shkruar Kurti në Facebook pas takimit, të cilin qeveria e Kosovës e quajti një moment historik.
“Aleanca me Shtetet e Bashkuara, garancë për siguri, paqe e sukses!”, ka theksuar Osmani në postimin e saj në Facebook.
Analistët e shohin vizitën e drejtorit të Agjencisë Qendrore të Inteligjencës Amerikane si një përgjigje ndaj përpjekjeve të Kremlinit për të zgjeruar ndikimin e tij në rajon.
- Ndihmës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s viziton Sarajevën, Prishtinën dhe Beogradin
Ndihmës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s që merret me çështjet politike dhe sigurinë, ambasadori Boris Ruge, zhvilloi konsultime të nivelit të lartë në Sarajevë, Prishtinë dhe Beograd.
Gjatë takimeve me përfaqësuesit e Presidiumit të Bosnje dhe Hercegovinës dhe zyrtarë të tjerë të rangut të lartë në Bosnje dhe Hercegovinë, duke përfshirë Ministrin e Punëve të Jashtme Elmedin Konakovic dhe Përfaqësuesin e Lartë për Bosnje dhe Hercegovinën Christian Schmidt, Ruge konfirmoi se Aleanca e mbështesin me vendosmëri sovranitetin dhe integritetin territorial Bosnjë-Hercegovinës dhe se nuk do të lejohet asnjë vakum sigurie.
Në Prishtinë, Ruge u takua me Presidenten Vjosa Osmani dhe përfaqësues të BE-së, OSBE-së, diplomatë të grupit QUINT (Francë, Gjermani, Itali, Britani të Madhe dhe SHBA) dhe përfaqësues të misionit KFOR të NATO-s.
Ndihmës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s theksoi gjithashtu mbështetjen e plotë të Aleancës për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës me ndërmjetësimin e BE-së. Për çështjen e hapjes së urës mbi Ibër në Mitrovicë, ai ka shprehur edhe një herë qëndrimin e NATO-s se vendimet duhet të merren me dialog dhe në mënyrë të koordinuar.
Në Beograd, Ruge u takua me Presidentin Aleksandar Vuçiq, Ministrin e Punëve të Jashtme Marko Gjuriq dhe përfaqësues të bashkësisë ndërkombëtare. NATO pret që Serbia të marrë përgjegjësi të plotë për aktet e dhunës të kryera në Kosovë në maj dhe shtator 2023, tha ai. (Në maj 2023, në veri të Kosovës ndodhën përleshje ndërmjet serbëve vendas dhe paqeruajtësve të KFOR-it, si pasojë e të cilave u plagosën 90 forca të NATO-s. Në shtator 2023, shpërtheu një konflikt i armatosur midis një grupi të armatosur serb dhe policisë së Kosovës. Në të dyja rastet, autorët ende nuk janë ndjekur penalisht.
Vuçiq ka theksuar në Instagram se takimi me Ruge ka qenë “i mirë” dhe është diskutuar për situatën në rajon, sigurinë në Kosovë dhe pasojat e mundshme të vazhdimit të “hapave të njëanshme” nga regjimi i kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti (d.m.th. hapja e urës pa koordinim me palën serbe).
Duke përmbledhur vizitën e tij, Ndihmës Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s tha në një intervistë me televizionin në Sarajevë se, megjithëse Ukraina merr prioritet, “Ballkani është në radarin tonë, ne jemi shumë të interesuar për këtë cep të globit dhe nuk do ta braktisim.”
- Autoritetet serbe arrestojnë spiunin kroat
Në orët e para të mëngjesit të 26 gushtit, Agjencia e Sigurisë dhe Informacionit (BIA) e Serbisë, në bashkëpunim me agjencitë e tjera qeveritare, kreu një operacion kundërzbulimi në Beograd, duke rezultuar në arrestimin e një spiuni kroat.
Siç raportohet nga mediat serbe, masa erdhi si rezultat i një hetimi disa mujor të BIA-s për të ndaluar “aktivitetet malinje dhe subversive të spiunazhit, kryer nga Shërbimi Kroat i Sigurisë dhe Inteligjencës SOA”.
Ministri i Punëve të Brendshme të Serbisë, Ivica Daçiq, ka konfirmuar ndalimin e një personi që dyshohet se ka kryer spiunazh për Kroacinë.
Në të njëjtën ditë, Ministria e Punëve të Jashtme dhe Evropiane e Kroacisë deklaroi se “nuk kemi informacion as për temën e përmendur dhe as për faktin se kjo ngjarje ka ndodhur”.
Kreu i Ministrisë së Punëve të Jashtme, Gordan Grlic Radman, tha se ministria e tij e mësoi lajmin nga mediat. “Ne jemi në kontakt me ambasadën tonë në Beograd” dhe “po sigurohemi që ta informojmë publikun kroat,” shtoi ai.
Ekspertët, duke komentuar këtë ngjarje, nuk kanë përjashtuar faktin se ndalimi i kroatit iu është dashur autoriteteve serbe për të fituar pikë politike.
Sipas analistëve, kjo gjë në çdo rast do të ketë një ndikim negativ në marrëdhëniet midis Beogradit dhe Zagrebit.
- Lejedrejtimet e lëshuara në Serbi nuk janë më të vlefshme në Kosovë
Nga data 23 gusht, lejedrejtimet e lëshuara nga Republika e Serbisë do të konsiderohen të pavlefshme në Kosovë. Në fillim të majit, Ministria e Punëve të Brendshme e Kosovës ka marrë vendim që të inicojë zevendësimin e lejedrejtimeve serbe të lëshuara për qytetarët e Kosovës, duke i konsideruar ato të pavlefshme. Vendimi ka hyrë në fuqi më 9 maj, ndërsa afati për zëvendësimin e këtyre licencave është caktuar data 23 gusht.
Veton Elshani, zëvendësshef i Policisë së Kosovës në Rajonin Verior, ka shpjeguar se lejedrejtimet serbe do të konsiderohen të pavlefshme pas skadimit të kësaj periudhe dhe shoferët me lejedrejtim të tillë do të trajtohen sikur të mos kishin patentë të vlefshme.
Shoferët që nuk kanë zëvendësuar patentat serbe me ato të Kosovës do të gjobiten me 500 deri në 1500 euro.
Deri më tani janë paraqitur më shumë se 6 mijë kërkesa për zëvendësimin e lejedrejtimeve serbe me ato të Republikës së Kosovës. Nga këto 6000 kërkesa, më shumë se 5300 kanë ardhur nga banorë të veriut të Kosovës.
Komuniteti serb, zëvendësimin e lejedrejtimeve e konsideron si një manifestim tjetër të presionit të Prishtinës ndaj serbëve në Kosovë, me qëllim të integrimit të dhunshëm të popullatës serbe në sistemin e Kosovës.
