Podrška ruskoj agresiji kao model za “evropsku” politiku – Miodrag Vlahović

Tri su slike koje pokazuju pravo stanje stvari kada je u pitanju kredibilitet evropske politike vladajuće koalicije u crnogorskom parlamentu i Vladi Milojka Spajića.

Prvi se odnosi na nedavno glasanje u POSP-u, u Strazburu.

Na prije nekoliko dana održanom XXI. sastanku Parlamentarnog odbora Evropske unije i Crne Gore za stabilizaciju i pridruživanje (POSP), crnogorska parlamentarna delegacija uglavnom je bila složna kada je u pitanju isticanje “čvrste odlučnosti” za članstvo u Evropskoj uniji.

Poslanici Evropskog parlamenta takođe su ponovili opredijeljenost da pomognu Crnoj Gori da postane prva članica EU. To “obećanje” je odjednom postalo “opšte mjesto” briselske politike prema Crnoj Gori. I to je dobro.

Sve bi išlo uobičajenim tokom (ako novi evropski entuzijazam oko članstva Crne Gore tretiramo kao uobičajenu stvar) da prilikom usvajanja završnog dokumenta, zaključaka i preporuka, predstavnici koalicije “Za budućnost Crne Gore” (ZBCG) u konačnici nisu tražili da se iz nacrta izbaci podrška politici sankcija Rusiji.

Ništa novo niti neobično kada je ta grupa u pitanju. Ono što zabrinjava, a što jasno govori o pravom stanju stvari kada je u pitanju ozbiljnost i utemeljenost proevropskog opredjeljenja nositelja parlamentarne i izvršne vlasti u Crnoj Gori, jest da su poslanici iz redova pokreta “Evropa sad” (PES) i Demokrati ovom prilikom bili suzdržani.

Demonstracija takve “suzdržanosti” povodom ruske zločinačke agresije na Ukrajinu takođe nije slučajnost. Crnogorsku evropsku agendu snažno promoviše Mađar Oliver Varhelji, evropski komesar za dobrosusjedske odnose i proširenje, ali još više mađarski ministar vanjskih poslova Peter Sijarto, koji je to ponovio prije dva-tri dana u Podgorici.

Poslanicima crnogorske opozicije u POSP-u nije pomoglo ni to što su pokazali spremnost da podrže politiku sankcija i da na djelu potvrde svoju opredijeljenost za punu usklađenost crnogorske vanjske i odbrambene politike sa vanjskom i odbrambenom politikom EU.

I dalje se očekuje da budu “konstruktivna” opozicija, kako im je rečeno na posljednjem sastanku sa ambasadorima zemalja QUINT-e u Podgorici. To znači da trebaju ćutati i (nastaviti) trpjeti jer ne treba mutiti sliku o takozvanim uspjesima Crne Gore na evropskom putu.

Druga je slika još brutalnija u svojoj ogoljenosti: najnovije istraživanje javnog mnijenja koje je sproveo NATO pokazuje dramatičan pad podrške članstvu Crne Gore u Alijansi. Politički i svi drugi društveni trendovi u posljednjih godinu dana doveli su do toga da je čak 12% više građana koji su protiv članstva. Sada su, uzimajući u obzir procenat ili dva kao neizbežnu marginu greške u ovakvim anketama, stavovi “za” i “protiv” skoro jednaki: 44% građana Crne Gore bi glasalo za izlazak Crne Gore iz NATO-a, dok bi 46% glasalo za ostanak zemlje u Alijansi.

To ne uzbuđuje previše ministra odbrane gospodina Krapovića, kao ni njegovog kolegu iz Ministarstva vanjskih poslova gospodina Ivanovića. Prvi je s nekoliko prigodnih fraza doveo u pitanje tu anketu, dok drugi nije niti pomenuo taj problem.

Crna Gora zvanično bilježi ogromnih 80% podrške građana članstvu u EU, što je lajtmotiv izjava i drugih pomenutih crnogorskih zvaničnika koji su sami promijenili zvaničan stav o NATO-u ulaskom u vladu, dok je narativ o EU kao savezu koji po njihovom mišljenju pretežno znači ekonomsku korist bio dio ideologija njihovih stranaka i prije avgusta 2020. godine.

Ovako drastičan raskorak u podršci NATO-u (uključujući podršku Ukrajini u odbrani od ruske agresije) u odnosu na opredjeljenje za članstvo u EU zapravo krije istinu o iskrenom stavu i stvarnoj podršci zapadnim vrijednostima u Crnoj Gori.

Trendovi u crnogorskom društvu pokazuju duboko neslaganje i negiranje postulata liberalne demokratije i vrijednosti građanskog društva. Kako politički i kulturni, tako i oni koji se tiču ​​obrazovanja, medija te ukupne društvene atmosfere i ponašanja vladajućih političkih grupacija. Zato je zvaničan procenat podrške članstvu u EU svojevrsna ugodna samoobmana koju, bez obzira na sve, treba održati u životu ako može pomoći crnogorskoj evropskoj agendi.

Treća slika odnosno situacija je simbolična po svom značenju s obzirom na aktere koji se tu spominju, ali je svakako ozbiljnija nego što se čini na prvi pogled. Naime, predsjednički “izbori” u Rusiji, za koje već navode da je Putin pobijedio sa (za takve režime i situacije) skromnih 87%, imali su “posmatrače” i iz Crne Gore.

Pominjanje imena ovih političkih marginalaca značilo bi samo njihovu promociju, pa ćemo ovdje ukratko analizirati šta oni zapravo predstavljaju na crnogorskoj političkoj sceni, koga predstavljaju i šta znače njihove propagandne poruke iz Moskve.

Riječ je o marginalnim strankama i isto tako marginalnim „liderima“ koji se nalaze daleko ispod cenzusa. Njima pridaju veliku pažnju i publicitet srpski i ruski mediji kako u Srbiji, tako i u Crnoj Gori. Oni su česti gosti opskurnih, iako u Srbiji veoma gledanih TV emisija, koji u javnosti u Crnoj Gori prisustvo uglavnom ostvaruju preko srpskih nacionalšovinističkih i proruskih medija i internet portala.

Njihova stvarna uloga i doseg su, međutim, opasniji nego što se misli. S jedne strane, oni su u vladajućoj koaliciji u Podgorici. Ni Spajićev PES ni Bečićevi Demokrate u tome ne vide problem i izražavaju punu toleranciju. Na drugoj strani je predsjednik Milatović i njegov glavni savjetnik gospodin Vukšić, bivši direktor Agencije za nacionalnu bezbednost (ANB), čije su (navodne) veze sa adresama u Beogradu i Moskvi već dugo predmet pažnje zapadnih saveznika.

Taj Milatovićev ključni savjetnik bio je u predizbornoj koaliciji sa “posmatračima” predsjedničkih “izbora” u Rusiji.

Zbog svega toga i njihove poruke iz Moskve – o tome da ih “ne zanima” kako će neko tumačiti i da li će kome smetati šta rade – idu mimo i protiv zvanične crnogorske politike, uključujući njenu NATO i evropsku dimenziju. Pored brutalnog negiranja i dezavuisanja zvaničnih stavova premijera Spajića, te ministara Krapovića i Ivanovića, kao i cijele Vlade Crne Gore, one zapravo predstavljaju lakmus papir realne orijentacije aktuelne crnogorske vlasti.

Rezultat tog “testa” nije i ne može biti dobar jer prisustvo i slavljenje “demokratskih” kvazi-izbora u Rusiji, uz brojne fotografije, snimke i svjedočanstva o potpuno kompromitiranom glasanju koje predstavlja antitezu i negaciju demokratije pokazatelji su licemjerne i suštinski antievropske pozicije i politike vladajućih krugova u Podgorici.

Kada se tome dodaju lažne i uvredljive teze o „tradicionalnim“ razlozima zašto Crna Gora „treba i mora“ da podrži Rusiju i onda kada uništava susednu nezavisnu i suverenu Ukrajinu (ujedno i prijatelja i saveznika Crne Gore) – slika o stvarnom i poštenom “evropeizmu“ vlade koju formalno kontroliše PES i parlamenta koji je efektivno pod kontrolom ZBCG postaje potpuna.

Da li će i do kada evropski prijatelji i partneri tolerisati sve pomenuto – ostaje da se vidi. Vremena je malo jer američki izbori uz mogućnost povratka Donalda Trampa u Bijelu kuću samo su druga strana medalje još jednog mandata Vladimira Putina u Kremlju.

Ponovit ćemo: ako se to zaista dogodi, evropska dimenzija politike aktuelnih crnogorskih vlasti bila bi među prvim žrtvama takve odluke američkih birača.

Članci objavljeni u rubrici “Mišljenja” odražavaju osobno mišljenje autora i ne smiju se podudarati sa stavom Centra