- Kosova dhe Maqedonia e Veriut bien dakord për të përmirësuar transportin ndërkufitar që nga janari 2025
Gjatë një takimi të dy qeverive në Prishtinë më 11 nëntor, Ministrat e Brendshëm të Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut nënshkruan një protokoll që do t’i lehtësojë procedurat e kalimit kufitar duke krijuar një portë të përbashkët kufitare. Ky protokoll, i quajtur Protokolli dërqeveritar zbaton Marrëveshjen për Portat e Përbashkëta Kufitare, duke rregulluar procedurën për inspektimet dhe kontrollin doganor, infrastrukturën e portave të përbashkëta kufitare dhe sinkronizimin e sistemeve të menaxhimit të kufirit.
Albin Kurti vuri në dukje se qarkullimi tregtar ndërmjet dy vendeve është rritur në vitet e fundit, duke arritur në mbi 432 milionë euro në vitin 2023, me pritshmërinë që bashkëpunimi ekonomik dypalësh të arrijë në gjysmë miliardë euro në vitin 2025. “Rritja e qarkullimit tregtar mes vendeve tona gjithashtu është reflektuar në rritjen e lëvizshmërisë së qytetarëve tanë. Midis janarit dhe nëntorit të këtij viti, janë regjistruar pothuajse 5 milionë kalime kufitare në të dy drejtimet, një rritje e ndjeshme kundrejt 3.5 milionë që është parë në vitin 2019”, tha Kurti gjatë një takimi me homologun e tij nga Maqedonia e Veriut, Hristijan Mickoski.
“Do të isha i lumtur nëse brenda disa javësh do të mund të shihnim një portë të vetme kufitare në vend që të kemi dy të ndryshme, duke shmangur kështu grumbullimin në kufi ose ndonjë përvojë të pakëndshme në pikat e kontrollit”, tha Mickoski. “Ne po përpiqemi të shkojmë drejt një Evrope pa kufij”, shtoi ai.
Në total, pas mbledhjes u nënshkruan tre dokumente.
Gjithashtu u nënshkrua një Memorandum për Energjinë, Minierat dhe Burimet Minerale, i cili përfshin iniciativa bashkëpunimi dhe projekte infrastrukturore për lidhjet e gazit. Ai përfshin nisjen e bashkëpunimit për të eksploruar mundësinë e zhvillimit të një fluksi të ri të drejtpërdrejtë gazi midis dy vendeve.
Një tjetër dokument i vulosur ishte Memorandumi i Mirëkuptimit dhe Bashkëpunimit ndërmjet Ministrive të Arsimit dhe Shkencës të Maqedonisë së Veriut dhe Ministrisë së Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit të Kosovës, ku palët bien dakord të punojnë së bashku për të përmirësuar cilësinë e arsimit dhe aftësimit profesional.
Në zhvillimin e marrëdhënieve me Prishtinën, koalicioni qeverisës në Shkup i udhëhequr nga VMRO-DPMNE konfirmon se nuk e vë dhe nuk do ta vërë në dyshim njohjen e Kosovës, por do të ndjekë politikën e qeverisë së kaluar, LSDM (Lidhjes Socialdemokrate të Maqedonisë).
- Vuçiq dhe Orbán nënshkruan një deklaratë politike
Presidenti serb Aleksandar Vuçiq dhe kryeministri hungarez Viktor Orbán nënshkruan një deklaratë politike pas takimit të dytë të Këshillit të Bashkëpunimit Strategjik ndërmjet dy vendeve, i cili u zhvillua në Budapest më 14 nëntor. Gjashtë marrëveshje të tjera për bashkëpunim në fusha të ndryshme – drejtësi, kulturë, integrimin evropian dhe diplomaci.
“Ne po i thellojmë këto lidhje përmes marrëveshjeve dypalëshe, por po i trajtojmë së bashku edhe problemet me të cilat po luftojmë. Lidhjet tona po thellohen – në thelb, strukturalisht, politikisht, ekonomikisht dhe mes popujve tanë”, theksoi presidenti serb.
Kryeministri hungarez vuri në dukje se një realitet i ri po merr formë në politikën ndërkombëtare dhe se Serbia dhe Hungaria së bashku kanë shanse shumë më të mira për të gjetur përgjigje të mira për sfidat e reja sesa secila prej tyre veç e veç. “Ne do t’i përgjigjemi realitetit të ri duke thelluar marrëdhëniet serbo-hungareze. Siguria duhet të fitojë rëndësi më të madhe në këtë realitet të ri. Bashkimi Evropian duhet të kuptojë se BE-ja ka nevojë për Serbinë më shumë sesa Serbia për Bashkimin Evropian”, theksoi Orbáni.
Në bisedime, u diskutua edhe për bashkëpunimin mes dy vendeve në sektorin e energjisë, mbështetjen e Hungarisë për Serbinë në rrugën e saj evropiane dhe bashkëpunimin ushtarako-teknik.
Budapesti vazhdon të zhvillojë marrëdhënie dypalëshe me Beogradin, duke fiksuar kështu pozicionin e tij si një aktor rajonal që ndjek një politikë që nuk shkon gjithmonë në përputhje me atë të Brukselit.
- Aderimi në politikën e jashtme të Bashkimit Evropian nuk mund të jetë kriteri kryesor për përparimin në bisedimet e pranimit, thotë Várhelyi
Aderimi në politikën e jashtme dhe të sigurisë të Bashkimit Evropian nuk mund të jetë kriteri kryesor për përparimin në bisedimet e pranimit, thotë komisioneri evropian Oliver Várhelyi, i cili përfaqëson Hungarinë. Ai e bëri këtë deklaratë ndërsa po paraqiste raportin e tij të fundit në Parlamentin Evropian si Komisioner për Zgjerimin.
Várhelyi tha se Serbia duhet të përshpejtojë reformat, veçanërisht në fushën e sundimit të ligjit. Megjithatë, ai theksoi se rekomandimi i Komisionit Evropian dhe fakti që Serbia i ka përmbushur kriteret për hapjen e Klasterit 3 në procesin e negociatave janë të vlefshme dhe se Komisioni Evropian mbështet gatishmërinë e Serbisë për hapjen e më shumë grupeve negociatore.
“Përafrimi me politikën e jashtme dhe sanksionet e BE-së është i rëndësishëm, por nuk mund të jetë kriteri i vetëm për përparim. Serbia ka dërguar ndihmë konkrete humanitare, ekonomike dhe ushtarake në Ukrainë, 50 milionë euro mbështetje buxhetore dhe 8.5 milionë euro pajisje energjetike.” Várhelyi vuri në dukje, duke theksuar se në këtë mënyrë “Serbia ka demonstruar angazhimin e saj evropian”.
Serbia nuk e ka koordinuar politikën e saj të jashtme me politikën formale të Bashkimit Evropian dhe as nuk është përafruar me sanksionet e BE-së kundër Rusisë. Pas sulmit të Ukrainës nga Rusia, procesi i negociatave (hapja e kapitujve të rinj) në fakt është ndalur. Supozohej se gjatë presidencës së tanishme hungareze të BE-së, falë marrëdhënieve të veçanta ndërmjet Beogradit dhe Budapestit, Serbia do të mund të vazhdonte bisedimet e anëtarësimit.
- Serbisë dhe Kazakistanit Planin Dypalësh të Bashkëpunimit Ushtarak për vitin 2025
Ministrat e Mbrojtjes Bratislav Gasic, së bashku me ministrin e mbrojtjes së Kazakistanit, gjeneral kolonelin Ruslan Zhaksilikov dhe ministrin e Industrisë dhe Ndërtimit Kanat Sharlapayev, vizituan kompaninë Prva Petoletka Trstenik Namenska. Më herët, Ministria e Mbrojtjes nënshkroi Planin Dypalësh të Bashkëpunimit Ushtarak për vitin 2025.
Gasic theksoi rëndësinë e thellimit të bashkëpunimit ndërmjet industrive të mbrojtjes të Serbisë dhe Kazakistanit, i cili është me interes për të dyja palët.
Gasic vuri në dukje se bashkëpunimi i mbrojtjes midis dy vendeve është “shumë i mirë, me potencial të rëndësishëm për forcimin e mëtejshëm”.
Ai posaçërisht theksoi se dy ministritë e mbrojtjes kanë shkëmbyer propozime për një bashkëpunim të mundshëm afatshkurtër dhe se si rezultat i angazhimeve të përbashkëta është nënshkruar Plani Bilateral i Bashkëpunimit Ushtarak për vitin 2025.
- Ministri kroat i Shëndetësisë u ndalua nga USKOK
Në mëngjesin e 15 nëntorit, Ministri kroat i Shëndetësisë Vili Berosh u ndalua nga Zyra për Luftën kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (USKOK).
Kryeministri Andrej Plenkoviç e shkarkoi menjëherë nga detyra Beroshin.
Zyra për Luftën kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar e akuzon ministrin kroat të shëndetësisë Vili Berosh për “tregtimin e influencës”, që është praktika e përdorimit të influencës së një individi për siguruar favore kundrejt një shume parash.
Përveç ministrit, disa mjekë të rangut të lartë dhe pronarë kompanish që tregtojnë pajisje mjekësore janë në shënjestër nga USKOK dhe Prokuroria Evropiane. Fokusi i hetimit është te blerja e pajisjeve për disa spitale kroate me çmime të rritura. Në të njëjtën kohë, prokuroria e BE-së njoftoi se ka hapur një rast edhe ndaj Beroshit, duke shtuar se ky i fundit akuzohet për marrje të ryshfeteve.
