Dodik kërcënon edhe një herë se do të shpallë pavarësinë e Republikës Srpska

Dodik kërcënon edhe një herë se do të shpallë pavarësinë e Republikës Srpska

Milorad Dodik deklaroi se Republika Srpska nuk do të ishte në një situatë për të dalë e papërgatitur dhe se mund të shpallte menjëherë pavarësinë pa gjuajtur asnjë të shtënë. Sipas Presidentit të Republikës Srpska, nëse Përfaqësuesi i Lartë Christian Schmidt, të cilin Dodik e etiketoi si të paligjshëm, përpiqet të vendosë një ligj mbi pronën shtetërore, RS do të shpallë menjëherë pavarësinë. Ai deklaroi se kishte mbajtur një takim të madh përgatitor për t’u përgatitur për një emergjencë të tillë pasi mori një informacion se BNJ do të prezantonte ligjin që në janar. Dodik supozon se, nëse Schmidt shpall ligjin në orën 19:00 të një dite të caktuar, ai duhet të jetë i vetëdijshëm se parlamenti i RS do të mblidhet në orën 23:00 të së njëjtës ditë për të shpallur pavarësinë. Dhe kjo do të nënkuptonte pavarësinë në gjithçka – një sistem të ri financiar dhe territor nën kontrollin e RS. Dodik deklaroi se Republika Srpska nuk ka ndërmend të ndërtojë një mur kinez dhe as të komplikojë pikat kufitare me Federatën e Bosnjë dhe Hercegovinës, nëse nuk detyrohet ta bëjë këtë. Ai nuk pret që dikush nga FBIH të guxojë të sulmojë Republikën Srpska, sepse në mesin e zhvillimeve të tilla, të gjitha palët do të vlerësojnë situatën në aspektin e veprimeve që mund të ndërmerren. Dodik tha se ai priste që EUFOR të shkelte vijën midis dy njësive dhe të parandalonte kontaktet e padëshiruara. Dodik është i vetëdijshëm se “amerikanët do të indinjohen dhe do të përpiqen të kërkojnë ndërhyrje”, por beson se miqtë rusë nuk do ta lejojnë këtë. Ai gjithashtu deklaroi se është i disponueshëm si për drejtësinë vendase ashtu edhe për atë ndërkombëtare sepse beson se po bën një gjë të drejtë. I pyetur nëse veprimet e tij mund të çojnë në largimin e tij, Dodik tha se ai do të vazhdojë të jetë president i Republika Srpska dhe se as amerikanët dhe as HR Schmidt nuk mund ta largojnë atë nga detyra. Ai shtoi se nuk është i interesuar të angazhohet me ambasadorin amerikan Murphy, për të cilin thotë se ambasadorët e tjerë, tashmë të zhgënjyer nga gjithçka, nuk e shohin kurrë në Sarajevë. Ai gjithashtu pretendoi se “Schmidt bën disa gjëra sepse ai dëgjon atë djalë Murphy”. Prandaj, Dodik i bëri vetes një pyetje retorike: “Për këtë dhe për kapriçon e tyre, a duhet të humbas edhe popullin tim, edhe vendin tim?” Ai menjëherë i është përgjigjur kësaj pyetjeje duke sfiduar një opsion të tillë, duke shtuar se nuk ka ndërmend t’ia shpjegojë askujt veprimet e tij. “Ne e dimë se ky djalë i rremë Schmidt ka udhëtuar nëpër vende të Evropës, në disa prej të cilave ka marrë pëlqimin për vendosjen e ligjit për pronën shtetërore, e në disa të tjera nuk e ka bërë. një takim i Këshillit Evropian së shpejti, ndaj mos krijoni një atmosferë të tillë”, tha Dodik. Nëse “çmimi i pjesëmarrjes sime është të paguaj personalisht në një mënyrë ose në një tjetër, unë do të paguaj. Por gjëja kryesore për mua është që njerëzit këtu e kuptuan se ata mbijetuan në këtë vend, se ata kanë Republikën Srpska të tyre. Nëse nuk e keni bërë na jepni të drejtat tona të garantuara me Kushtetutë, atëherë e vetmja rrugë është të luftojmë në mënyrën tonë”, përfundoi Dodik.

Ambasada e SHBA në Sarajevë reagoi ndaj kërcënimeve të përsëritura të Dodik për të shpallur pavarësinë e Republika Srpska, duke thënë se Dodik gabon kur mendon se Uashingtoni do të qëndrojë mënjanë ndërsa ai e shtyn Bosnjën dhe Hercegovinën në konflikt. Ambasada e SHBA-së kujtoi se Republika Srpska është një ent brenda shtetit të Bosnje-Hercegovinës, pasi është subjekt i shtetit të Bosnje-Hercegovinës. Ajo është pjesë përbërëse e shtetit, prandaj as Republika Srpska dhe as Federata e Bosnje-Hercegovinës nuk ekzistojnë jashtë kufijve të Bosnjë-Hercegovinës. Kushtetuta e Bosnjë-Hercegovinës nuk parashikon të drejtën e shkëputjes për këto subjekte, apo për ndonjë njësi tjetër të nivelit më të ulët shtetëror. Përveç kësaj, Jim O’Brien, Ndihmës Sekretari Amerikan i Shtetit për Çështjet Evropiane dhe Euroaziatike, gjithashtu trajtoi këtë çështje. Ai kujtoi se kur palët folën në Dejton, të gjithë e kuptuan se nuk ka të drejtë për shkëputje. Ai shtoi se SHBA do të veprojë nëse dikush përpiqet të ndryshojë elementin themelor të Marrëveshjes së Dejtonit.

Kryeministri i Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës, Nermin Nikshiq, ka lëshuar një deklaratë si kundërpërgjigje ndaj kërcënimeve të Dodikut: “Dodik të mos rrëmbehet, nëse nis shkëputjen, më së shumti do të humbasë Republika Srpska. Më së shumti përpiqem të mos reagoj ndaj kërcënimet dhe shantazhet e përditshme që shohim në skenën tonë politike.Jam i sigurt se deklarata të tilla të disponueshme janë krijuar për të nxitur një reagim sepse vetëm atëherë ato bëhen të rëndësishme dhe kuptimplote.” Ai shtoi: “Sigurisht, aftësia e Dodikut për të krijuar probleme për shtetin e Bosnjës dhe Hercegovinën dhe të gjithë qytetarëve dhe popujve të tij nuk duhet të nënvlerësohet. Pasi një gjykatë e BiH filloi një procedim penal kundër tij, Dodik me sa duket e sheh përshkallëzimin e mëtejshëm të marrëdhënieve si një zgjidhje për problemet e tij mbi shkeljen e hapur të ligjit”.

​Anëtari i parlamentit të RS Ramiz Salkiq, duke iu përgjigjur deklaratës së presidentit të RS, tha se Dodik kishte lëshuar një kërcënim të hapur dhe të qartë për integritetin territorial dhe sovranitetin e Bosnjë-Hercegovinës, gjë që kërkon një përgjigje të menjëhershme nga zyra e prokurorit dhe një përfaqësues i lartë. Salkiq tha se Dodik dhe ndjekësve të tij duhet të kujtohen vazhdimisht se pavarësia e RS nuk është e mundur pa shkatërruar Marrëveshjen e Paqes të Dejtonit. Kjo është arsyeja pse politikat separatiste të promovuara dhe të ndjekura nga Dodik janë më të dëmshme për serbët e Bosnjës, sepse historia ka dëshmuar në mënyrë të përsëritur se kushdo që u përpoq të përçante Bosnjën dhe Hercegovinën përfundimisht dështoi, ashtu si Dodik dhe pasuesit e tij separatistë.

Historiani Hrvoje Klasiç komentoi kërcënimet e fundit të Dodik, duke krahasuar situatën e Serbisë dhe atë të Rusisë. “Kjo nuk ka të bëjë vetëm me një politikan të çmendur apo skizofren, por për dikë që, me gjithë metodat jodemokratike të qeverisjes dhe pavarësisht censurës mediatike, ruan një bazë të madhe ndjekësish. Po të mos ishte kështu, do të kishim parë tashmë disa protesta të mëdha. ” I pyetur nëse shkëputja e Dodik kërcënon një shenjë se ishte koha për të rishikuar Marrëveshjen e Dejtonit, Klasiç tha se Marrëveshja i kishte dhënë fund luftës në BiH dhe se tani lojtarët kryesorë politikë duhet të ulen dhe të shohin se çfarë mund të bëhet më pas.

Kështu, kërcënimet e përsëritura të Dodik në lidhje me shkëputjen e Republika Srpska panë një përgjigje të fortë nga SHBA-të dhe shumë politikanë dhe figura publike brenda Bosnje-Hercegovinës. Të gjithë mbetën të habitur nga bindja e Dodikut se në rast se parlamenti në Banja Luka shpallte pavarësinë e RS-së, EUFOR do të pushtonte vijën e demarkacionit midis RS dhe Federatës së Bosnjës dhe Hercegovinës për të parandaluar provokimet. Në fakt do të ishte vendimi i parlamentit të RS që EUFOR do të konsideronte një provokim në mënyrë që forcat të reagonin në përputhje me udhëzimet nga Brukseli dhe definitivisht të mos qëndronin në vijën administrative midis RS dhe Federatës së BiH. Është gjithashtu e mundur që EUFOR të arrestojë Dodik dhe aleatët e tij më të afërt politikë për kryerjen e provokimeve për të minuar sistemin shtetëror të BiH. Jo më pak i çuditshëm është arsyetimi i Dodikut se miqtë e tij evropianë do të ndihmonin në parandalimin e ndërhyrjes ushtarake. Për disa arsye, Dodik tha fjalën “miq” duke përdorur shumësin, megjithëse ai ka vetëm një mik që iu rekomandua nga Kremlini – dhe ai është kryeministri i Hungarisë Viktor Orbán. Dihet prej kohësh që të gjithë miqtë e Kremlinit janë në marrëdhënie të mira edhe mes tyre, sepse pikërisht ky është qëllimi i politikës së Moskës për krijimin e një lobi të fortë pro-rus. Por Orbán definitivisht nuk do të guxojë të ndihmojë hapur Dodik në rastin e një marifeti separatist. Orbán tashmë është futur në listën e zezë si pasuria e Moskës, kështu që ai vetë nuk ndihet shumë i sigurt në mesin e evropianëve, megjithëse ai përpiqet dëshpërimisht të mos e tregojë atë. Presidenti turk Erdogan është gjithashtu miku taktik i Dodik. Por nëse uniteti i Bosnjë-Hercegovinës shkatërrohet, ai do të zgjedhë të mbështesë Sarajevën në vend që të mbajë anën e Dodik. Prandaj, i vetmi atu i Dodikut është Orbán, i cili tani po përjashtohet nga Evropa, ndaj është e kotë të mbështetemi shumë tek ai. Në realitet, Dodik mbështetet më shumë tek Beogradi dhe Moska. Ky i fundit do të mirëpresë patjetër lëvizje të tilla separatiste dhe do të fillojë të japë ndihmën maksimale të mundshme. Megjithatë, Moska është mjaft larg, kështu që do të jetë shumë e vështirë, nëse jo e pamundur, për të siguruar ndihmën e vërtetë ushtarake. Vuçiq i Serbisë do të zgjedhë të mos e mbrojë Dodikun, duke parë vendosmërinë serioze të Uashingtonit, Brukselit, Parisit dhe Berlinit për ta vënë atë në vend. Vuçiq është realist dhe nuk do të bëjë përpjekjet e tij pa siguruar mbështetjen e disa fuqive të tjera botërore. Para së gjithash, bëhet fjalë për Kinën. Por nuk ka gjasa që Pekini të mbështesë përpjekjet e tij separatiste. Prandaj, Rusia mbetet i vetmi aleat aktual i Dodik. Natyrisht, ai do të arratiset në Moskë pavarësisht se pretendon se nuk ka frikë nga drejtësia kombëtare apo ndërkombëtare. Në fund të fundit, Dodik e do shumë veten dhe natyrisht është më entuziast të jetojë në luks sesa të mbahet në burg. Edhe rehatia relative e qendrës së paraburgimit në Hagë do të ishte e tepërt për Dodikun. Me shumë mundësi, ai do të dalë fshehurazi në Moskë nëpërmjet Beogradit sapo të ndiejë se dyshemeja nën këmbët e tij do të kthehet në lavë. Në të njëjtën kohë, ai do të ushqejë shpresën se një ditë do të kthehet në shtëpi si idhulli i njerëzve.

Por historia dëshmon se të arratisurit e turpëruar shpesh harrohen, ndonëse nëse Dodik në të vërtetë arrestohet në Hagë, vlerësimi i tij publik në fakt mund të rritet. Megjithatë, ai duhet të jetë i vetëdijshëm se bileta për në Hagë është zakonisht njëkahëshe.