Kryeministri i Kosovës Albin Kurti tha se projekti i Bashkësisë së Komunave Serbe, i propozuar nga BE-ja dhe SHBA-ja, është “shumë më i mirë” se ai i mëparshmi, por Prishtina nuk është plotësisht e kënaqur me të dhe do t’i dërgojë rezervat e veta të dërguarit të posaçëm të BE-së për dialogun, Miroslav Lajçak. Kurti tha se për shkak të konfidencialitetit, nuk mund të flasë për detajet e projektit apo rezervat, duke shtuar se ato ia ka përcjellë Lajçakut përmes kryenegociatorit të Prishtinës, zëvendëskryeministrit të parë Besnik Bislimi. Po ashtu, Kurti ka ritheksuar se ka pranuar të nënshkruajë dokumentin e propozuar nga Brukseli dhe Uashingtoni vetëm si pjesë e pakos, e cila përfshin Marrëveshjen Themelore, Aneksin Zbatues, si dhe projektin për të cilin paraprakisht ka paraqitur rezerva, duke shtuar se ai përmbante edhe një kërkesë që Kosova të marrë statusin e kandidatit për anëtarësim në BE dhe të fillojë rrugën drejt anëtarësimit në NATO.
Një tjetër temë shumë delikate po diskutohet tani në Prishtinë. Ministrja e Drejtësisë së Kosovës, Albulena Haxhiu, tha se kryeministri Albin Kurti, presidentja Vjosa Osmani dhe kryeparlamentari Glauk Konjufca kanë vendosur të shkojnë në gjykatë duke akuzuar Serbinë për gjenocid. Qeveria e Kosovës ka nisur një institut për të shqyrtuar krimet e Serbisë në Kosovë gjatë luftës së viteve 1998-1999 dhe ka emëruar drejtor ekzekutiv. Lidhur me këtë, kryeministri i Kosovës beson se për të ndërtuar të ardhmen është e nevojshme të zgjidhen problemet e dhimbshme të së kaluarës dhe se lufta me të kaluarën është një proces shërues. Sipas tij, krimet e luftës, krimet kundër njerëzimit dhe gjenocidi nuk janë “e kaluara” sepse nuk kanë parashkrim dhe Serbia duhet të mbajë përgjegjësi për krimet e kryera gjatë luftës së Kosovës. Në të njëjtën kohë, ministrja e Drejtësisë e Kosovës ka theksuar se për shkak të ndjeshmërisë së çështjes nuk ka mundur të japë të gjitha detajet, duke shtuar se çështja po merret shumë seriozisht.
Në ndërkohë, politikat e kryeministrit të Kosovës duket se po japin fryte në veri të Kosovës. Nga 1 nëntori, gjithsej 733 automjete nga veriu i Kosovës me targa të cilësuara si “të paligjshme” nga Prishtina janë riregjistruar, tha Policia e Kosovës. Ministria e Punëve të Brendshme të Kosovës beson se riregjistrimi masiv i automjeteve në veri të Kosovës ka ndodhur për shkak se veriu nuk ka më kriminelë me ndikim si Milan Radojicic dhe të tjerët. Sot në katër komunat veriore ka policë që mbrojnë me besnikëri ligjin dhe rendin dhe luftojnë kundër kontrabandës, grupeve kriminale dhe terroriste. Përvoja tregon se shumica e ish-policëve ishin vetë pjesë e botës së krimit dhe kontrabandës, beson ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla. Mundësia e ri-regjistrimit të automjeteve me targa të Serbisë me shkurtesat e qyteteve të Kosovës në targa RKS është e hapur deri më 1 dhjetor.
Gjithashtu, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, së bashku me ministrin e Mbrojtjes Ejup Maqedonci pritën në takim shefin ekzekutiv të kompanisë lider turke të mbrojtjes Baykar, Haluk Bayraktar. Gjatë takimit, Kurti dhe Bayraktar diskutuan mundësitë e reja për bashkëpunim. Kurti theksoi se gjatë dy viteve të fundit, forcat e sigurisë së Kosovës kanë bërë përparim të dukshëm në aspektin e aftësive luftarake. Në këtë aspekt, përveç mbi dyfishimit të buxhetit për Ministrinë e Mbrojtjes, u vendos një bashkëpunim i shkëlqyer me kompaninë turke Baykar dhe qeverinë e Republikës së Turqisë, nga e cila Prishtina bleu dronët TB2 dhe pajisje të tjera moderne ushtarake.
Kështu, kryeministri i Kosovës është duke e shfrytëzuar në maksimum situatën e pushtimit të dështuar kriminal të Banjskës në fund të shtatorit, i cili pati një dënim të gjerë ndërkombëtar të militantëve të udhëhequr nga një prej liderëve lokalë serbë, Radojicic. Në sfondin e atij incidenti, pozicioni negociator i Kosovës është përmirësuar, ndërsa ai i palës serbe është përkeqësuar ndjeshëm. Presidenti Vuçiq me sa duket u detyrua të insistonte në dorëheqjen e kreut të Agjencisë së Sigurisë dhe Informacionit të Serbisë, Vulin, jo vetëm për shkak të emërimit të këtij të fundit nga administrata amerikane, por edhe për shkak të përgjegjësisë së tij për provokimin e armatosur në veri të Kosovës. Edhe pse Radojicic menjëherë deklaroi se ai vepronte në mënyrë të pavarur, kreu i shërbimit sekret kryesor të Serbisë dhe nuk mund të mos ishte në dijeni të kësaj. Kurti nga këto zhvillime ka marrë atutë shtesë, pasi shpesh ka folur për hezitimin e Beogradit për t’i zgjidhur problemet përmes negociatave. Tani edhe incidenti që përfshin Albin Kurtin duke akuzuar Miroslaw Lajcak për një pozicion pro-serb nuk është aq qesharak. Në Bruksel gjithnjë e më shumë ka përkrahës të rritjes së presionit ndaj Beogradit, nevojën e të cilit e kishte përmendur edhe më herët kryeministri i Kosovës. Është e qartë se akuza skandaloze ka qenë arsyeja që Kurti nuk është takuar me Lajçakun, i cili ka mbërritur në Prishtinë për negociata. Në to mori pjesë edhe zëvendëskryeministri i parë B. Beslimi, ndërsa Kurti, i zënë në atë kohë, nuk kishte pse të kërkonte falje për akuzat jodiplomatike të të dërguarit special të BE-së për dialog.
Ndërkohë, Brukseli dhe Uashingtoni mbesin të mendimit se Prishtina nuk mund të vendosë kushte në të cilat do të vendosë për krijimin e Bashkësisë së Komunave Serbe, siç ka thënë tashmë ambasadori i SHBA-së në Kosovë. Askush nuk e ka “harruar” udhëtimin relativisht të fundit të Kurtit në Maqedoninë e Veriut pa një ftesë zyrtare nga Shkupi për të marrë pjesë në ngjarjet lokale të opozitës shqiptare nën flamurin e Shqipërisë së Madhe. Kështu që kryeministri i Kosovës përfundimisht e kuptoi pjesërisht përfitimin e përmbushjes së kërkesave të Brukselit dhe Uashingtonit lidhur me nevojën për të pranuar kompromise. Në Prishtinë, zyrtarët mendojnë se Beogradi nuk është i gatshëm për kompromise dhe ndoshta ka qenë vetëm për të treguar gatishmëri, por pa bërë një hap vendimtar. Prandaj, tani loja ka të bëjë me “kush dorëhiqet/ tërhiqet i pari”. Vuçiq ka një pozicion shumë më të vështirë sa i përket njohjes de facto të Kosovës, kështu që edhe Prishtina filloi të luajë lojën e gatishmërisë për kompromise nëse pala tjetër realisht bën një kundërhap. Dhe duket se Beogradi ndoshta nuk do ta bëjë kurrë këtë, dhe pastaj për gjithçka do të fajësohet pala serbe, ndërsa kryeministri i Kosovës do të ndjekë një politikë të fortë, jo kompromisi.
Kur autoritetet serbe akuzohen zyrtarisht për gjenocidin e shqiptarëve të Kosovës gjatë luftës së viteve 1998-1999, kjo do të shkaktojë acarim serioz nga ana e Vuçiqit. Është e qartë se kundërhapat do të ndërmerren për të akuzuar shqiptarët e Kosovës për dëbimin e serbëve vendas. Edhe pse shkalla nuk është e krahasueshme, raste të tilla nuk ishin unike. Kur Bosjna dhe Hercegovina akuzoi Serbinë për gjenocid, duke përfshirë Srebrenicën, Serbia ngriti kundërakuza. Si rrjedhojë, as akuza e mëparshme dhe as ajo e fundit nuk u pranuan për gjykim. Para kësaj, kishte një situatë të ngjashme ku Serbia u akuzua për gjenocidin e kroatëve – gjithashtu pa dobi për Zagrebin. Por kjo gjen mbështetje serioze publike dhe i ndihmon autoritetet në detyrë të demonstrojnë vendosmëri në mbrojtjen e interesave kombëtare.
