Më 24 shtator, policia e Kosovës njoftoi se si pasojë e një përleshjeje me serbët etnikë në fshatin Banjskë afër Leposaviqit, një polic u vra dhe dy u plagosën. Më vonë, rreth 30 serbë të armatosur hynë në manastirin e Kishës Ortodokse Serbe në Banjska.
Si rezultat i një operacioni antiterrorist, katër sulmues u vranë, disa u ndaluan dhe disa arritën të arratiseshin në Serbi. Policia e Kosovës njoftoi se kishte gjetur dokumente me anëtarët e arrestuar të grupit të Banjskës që i lidhin ata me Milan Radojicic, figurën kryesore të Beogradit në veri të Kosovës, i cili ka qenë prej kohësh në listën e zezë të SHBA-së.
Milan Radojicic, nënkryetari nga Lista Serbe, në fakt udhëhoqi sulmin e lartpërmendur nga serbët vendas ndaj policisë së Kosovës. Një video e re që tregon Radojicic në mesin e fajtorëve është shfaqur në mediat kosovare pasi është postuar në platformat e rrjeteve sociale nga ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla.
Në këtë kuptim, deklarata e presidentit serb Aleksandar Vuçiq është mjaft dëshmuese: “Unë kam paralajmëruar çdo ditë, si në Bruksel ashtu edhe në Nju Jork, se kjo mund të ndodhë, por pak deshën të dëgjonin dhe të merrnin vesh. Jo njerëz nga Serbia qendrore, por njerëz u ngritën nga Kosova e Metohia, duke mos dashur të durojnë më terrorin e Kurtit”.
Megjithatë, tani arrestimi i një pjese të grupit Banjska shihet si një fitore relative për kryeministrin e Kosovës Kurti dhe një ndërlikim për presidentin Vuçiq, i cili e arsyeton vendimin e tij për të mos u përgjigjur me forcë duke thënë se “Kurti po përpiqet të tërheqë Serbinë. në një konflikt me NATO-n”.
Në lidhje me situatën aktuale, janë mbajtur disa raunde takimesh të diplomatëve të lartë të BE-së me të dërguarin evropian për dialogun ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës, Miroslav Lajçak, dhe përfaqësuesin special të SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar. BE-ja nuk dëshiron të lëshojë vlerësime apo dënime derisa të përfundojë hetimi zyrtar dhe të mblidhen të gjitha faktet.
Hetimi është ende në vazhdim dhe drejtohet plotësisht nga Policia e Kosovës, ndërsa EULEX-i dhe KFOR-i ofrojnë ndihmë sipas kërkesës, tha sekretari për shtyp i KE-së, Peter Stano, i cili shtoi se BE-ja kërkon të zbulojë se kush e organizoi dhe kush e ekzekutoi sulmin terrorist për t’i vënë ata para drejtësisë. Stano po ashtu ka rikujtuar se Misioni i EULEX-it vepron në territorin e Kosovës si një nga elementët e sigurisë, në përputhje me mandatin e tij dhe mund t’u përgjigjet vetëm kërkesave të policisë së Kosovës.
Ndërkohë, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, gjatë një takimi me ambasadorët e SHBA-së, Britanisë së Madhe, Francës, Italisë dhe Gjermanisë, ka kërkuar që KFOR-i të merret me të gjitha çështjet e sigurisë në veri të Kosovës në vend të policisë së Kosovës. Ai po ashtu ka pyetur se pse policia e Kosovës ka mohuar pjesëmarrjen e EULEX-it në operacionin e zhvilluar në territorin e veriut të Kosovës.
Ambasadori i SHBA-së në Serbi, Christopher Hill, tha se përshkallëzimi i dhunës në Banjska, Kosovë, ishte një incident tragjik dhe se hapat e mëtejshëm në përgjigje po shqyrtohen. Gjatë aksionit të policisë së Kosovës, e cila ka kontrolluar zonën përreth Banjskës, janë sekuestruar 24 fuoristradë dhe një automjet i blinduar. Për sa i përket armatimit, lista e publikuar e sendeve të sekuestruara përfshin tetë mina, 29 granatahedhës të ngarkuara dhe të përdorura, 142 mina mortajash, 75 granata dore, si dhe tetë mina kundërtank; 150 pako dinamit, 5,5 kg eksploziv, 20 kg TNT, 23 detonatorë elektrikë, gjashtë mitralozë dhe 30 pushkë sulmi.
Armët nuk mund të shfaqen vetëm në veri të Kosovës në një numër kaq të madh, kështu që dikush duhet t’i dorëzojë ato nga diku, dhe natyrisht, të gjithë sytë janë në Beograd në këtë drejtim. Përveç origjinës së armëve, hetimi duhet të përcaktojë edhe organizatorët e provokimit të armatosur mes serbëve vendas. Fakti që presidenti Vuçiq paralajmëroi gatishmërinë e serbëve në veri të Kosovës për t’u revoltuar, nuk i çliron ata nga përgjegjësia. Fakti që rebelët nga serbët vendas kërkuan strehim në manastirin ortodoks të drejtuar nga Kisha Ortodokse Serbe nuk mund të mos shkaktojë shqetësim. Përfshirja e kishës në përleshjet ushtarake është vërtet e rrezikshme dhe kërkon qartësi në lidhjet e mundshme midis klerikëve dhe fajtorëve.
Brukseli dhe Uashingtoni po përpiqen të reagojnë me qetësi për të mos i hedhur benzinë zjarrit. Megjithatë, pala ruse shprehu shqetësim të madh jo për shkak se dikush sulmoi policët e Kosovës, por për shkak se disa nga sulmuesit u vranë. Pasi diplomatët perëndimorë kritikuan disi politikën e kryeministrit të Kosovës, i cili në fakt nuk e mbështeti planin e zgjidhjes franko-gjermane, Kurti tani po e shfrytëzon me sukses situatën për të diskredituar politikën e Beogradit, i cili mund të qëndrojë pas atyre sulmuesve serbë.
Presidenti Vuçiq akuzoi Kurtin për një provokim të përgjakshëm, por ishin serbët vendas ata që e komplotuan dhe e ekzekutuan atë. Janë zbuluar një numër i madh i armëve të fshehura, gjë që tregon sërish qëllimin e autorëve për t’i përdorur ato për hir të përshkallëzimit mes Beogradit dhe Prishtinës. Ka mundësi që skenari i kryengritjes të jetë projektuar nga Kremlini, i cili është më i interesuari për përkeqësimin e situatës në veri të Kosovës.
Moska, e cila depërtoi në të gjitha poret politike të jetës së Serbisë, mund të ishte në kontakt të drejtpërdrejtë me Radojicic ose përmes ndërmjetësve të besuar në mes të pjesës pro-ruse të qarqeve zyrtare të Beogradit. Është e qartë se menjëherë pas incidentit, presidenti i Serbisë zhvilloi një takim urgjent me ambasadorin rus jo vetëm për të marrë mbështetje politike, por edhe për të mësuar vetë nëse Rusia ishte e përfshirë në këto ngjarje tragjike.
Hetimet vazhdojnë, disa pjesëmarrës serbë në sulmin e armatosur ndaj policisë së Kosovës janë arrestuar, të cilët mund të japin dëshmi mjaft interesante. Situata ende nuk ka dalë jashtë kontrollit, por është përshkallëzuar shumë. Megjithatë, nuk duhet harruar një kancelar i famshëm prusian Otto Bismarck, i cili tha 150 vjet më parë: “Një ditë Lufta e madhe Evropiane do të dalë nga një budallallëk i mallkuar në Ballkan”.
