- Parlamenti serb mban zgjedhjet për qeverinë e re
153 nga 199 deputetët e Asamblesë Kombëtare të Serbisë votuan pro qeverisë së re, 46 ishin kundër dhe 51 mungonin. Qeveria e re mori mbështetjen e koalicionit qeverisës. Partitë opozitare të pranishme në seancë votuan kundër, ndërsa disa opozitarë zgjodhën të mos marrin pjesë në mbledhje.
Qeveria e re do të drejtohet nga Djuro Matsut, një nga ekspertët kryesorë të Serbisë në fushën e endokrinologjisë.
Ajo përbëhet nga 30 ministra, dy të tretat e të cilëve kanë qenë pjesë e kabinetit të mëparshëm.
Ndër anëtarët e rinj është edhe Dejan Vuk Stankoviq, profesor në Universitetin e Beogradit dhe kritik i protestave studentore, i cili është emëruar ministër i Arsimit.
Demo Berisha, ushtarak në pension i Forcave të Armatosura të Serbisë, është emëruar ministër i të Drejtave të Njeriut dhe të Pakicave. Ai drejton organizatën e shqiptarëve në Serbi, Matica Albaniana, por ka shprehur vazhdimisht kundërshtimin ndaj pavarësisë së Kosovës.
Politikani pro-rus Aleksandar Vulin, emërimi i të cilit ishte kundërshtuar nga Bashkimi Evropian, nuk është përfshirë në qeverinë e re. Megjithatë, ndikimi pro-rus në qeveri është ruajtur.
Kryetarja e partisë pro-Kremlinit Zavetnici, Milica Djurdjevic Stamenkovski, mbetet pjesë e qeverisë. Ajo do të drejtojë Ministrinë e Punës, Punësimit, Veteranëve dhe Çështjeve Sociale, duke zëvendësuar Ministrinë e Kujdesit Familjar dhe Demografisë.
Nenad Popovic, i cili është përfshirë në listën e sanksioneve të SHBA-së për lidhjet me kompani ruse të sanksionuara, ruan pozicionin e tij si ministër pa portofol.
Ministria e Informacionit dhe Telekomunikacionit do të drejtohet nga Boris Bratina, një mbështetës i marrëdhënieve me Rusinë dhe kritik i BE-së. Para disa vitesh, ai dogji flamurin e BE-së gjatë një tubimi. Bratina është profesoreshë e asociuar në Fakultetin Filozofik në Mitrovicën e Veriut, Kosovë – pjesë e sistemit serb që nuk njihet nga autoritetet e Kosovës – dhe anëtare e Bordit Redaktues të gazetës së Institutit Shtetëror të Marrëdhënieve Ndërkombëtare në Moskë (MGIMO).
- Shqipëria hap një Cluster tjetër në negociatat me BE-në
Konferenca e katërt Ndërqeveritare Shqipëri-BE në Luksemburg shënoi hapjen e negociatave për Clusterin 2: “Tregu i Brendshëm”.
Grupi përfshin këto kapituj negociues:
- Kapitulli 1 – Lëvizja e lirë e mallrave,
- Kapitulli 2 – Liria e lëvizjes së punëtorëve,
- Kapitulli 3 – E drejta e themelimit dhe liria për të ofruar shërbime,
- Kapitulli 4 – Lëvizja e lirë e kapitalit,
- Kapitulli 6 – E drejta për shoqëritë tregtare,
- Kapitulli 7 – E drejta e pronësisë intelektuale,
- Kapitulli 8 – Politika e konkurrencës,
- Kapitulli 9 – Shërbimet financiare,
- Kapitulli 28 – Mbrojtja e konsumatorit dhe e shëndetit.
“Zgjerimi i BE-së mbetet në zemër të prioriteteve tona. Ky progres konkret pasqyron angazhimin tonë të fortë ndaj partnerëve në Ballkanin Perëndimor – një rajon kyç për stabilitetin dhe sigurinë e Bashkimit Evropian”, tha Radosław Sikorski, ministër i Punëve të Jashtme i Polonisë, vend që aktualisht mban Presidencën e Këshillit të BE-së.
Në një konferencë të përbashkët për shtyp me ministrin Sikorski dhe Komisioneren Evropiane për Zgjerimin, Marta Kos, kryeministri shqiptar Edi Rama shprehu mirënjohjen për presidencën polake të BE-së “për udhëheqjen e qëndrueshme dhe përkushtimin e palëkundur për të çuar përpara këtë proces”.
Ky zhvillim i integrimit europian pritet të forcojë pozitën e Partisë Socialiste në pushtet, të udhëhequr nga Rama, përpara zgjedhjeve parlamentare të 11 majit.
- Presidenti serb planifikon të marrë pjesë në paradën e 9 majit në Moskë, pavarësisht paralajmërimit të BE-së
Bashkimi Evropian ka deklaruar se vizita e presidentit serb Aleksandar Vuçiq në Moskë më 9 maj do të shkelte kriteret e BE-së për vendet kandidate dhe mund të bllokojë procesin e integrimit evropian të Serbisë.
Ministrja e Jashtme e Letonisë, Baiba Braže, tha se gjatë një darke me partnerët e Ballkanit Perëndimor më 14 prill është diskutuar çështja e harmonizimit të politikave të jashtme dhe të sigurisë mes vendeve kandidate dhe BE-së. Sipas saj, bisedimet përfshinë “udhëzime shumë të qarta nga vendet anëtare të BE-së” se vendet kandidate nuk duhet të marrin pjesë në paradën e 9 majit në Moskë.
“Ajo që u diskutua gjithashtu shumë qartë dhe u tha nga vende të ndryshme anëtare [të BE-së], është se çdo pjesëmarrje në paradat apo festimet e 9 majit në Moskë nuk do të merret lehtë nga pala evropiane, duke pasur parasysh se Rusia po zhvillon realisht një luftë në shkallë të gjerë në Evropë,” u tha gazetarëve Përfaqësuesja e Lartë e BE-së për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë, Kaja Kallas.
Ajo shtoi se BE-ja e ka bërë shumë të qartë se nuk dëshiron të shohë asnjë vend kandidat të marrë pjesë në këto ngjarje të 9 majit në Moskë.
BE-ja duhet të sigurohet që anëtarët e mundshëm ta kuptojnë se disa vendime kanë një kosto të lartë, tha Sekretari i Përgjithshëm i Ministrisë së Jashtme të Estonisë, Jonatan Vseviov. Ai shtoi se pasoja do të jetë se ata nuk do të anëtarësohen në Bashkimin Evropian.
Megjithatë, presidenti i Serbisë u përgjigj duke thënë se planet e tij nuk kanë ndryshuar.
“Po i afrohemi një periudhe të një aktiviteti të madh diplomatik, si dhe presionit të madh me rastin e Paradës së Fitores më 9 maj në Moskë, 80 vjet nga fitorja mbi fashizmin, në të cilën unë, së bashku me një njësi të ushtrisë serbe, kemi shpallur pjesëmarrjen tonë. Nuk e di se çfarë do të vendosin të tjerët, nëse ushtria do të jetë në gjendje t’i rezistojë presionit, por unë nuk e kam ndryshuar vendimin tim për gjithë muajin prill,” tha ai më 16 prill.
Nëse planet e presidentit serb zbatohen dhe ai udhëton në Moskë, kjo do të shihet si një veprim që tregon se Beogradi është i gatshëm të pezullojë procesin e integrimit evropian.
- Studentët serbë vazhdojnë protestat
Gjatë një demonstrate pro-qeveritare më 12 prill, presidenti serb Aleksandar Vuçiq shpalli fundin e “revolucionit me ngjyra”.
Mitingu qendror, në kuadër të fushatës treditore “Nuk do të heqim dorë nga Serbia”, me rastin e themelimit të një aleance të re politike rreth Vuçiqit – Lëvizja për Popullin dhe Shtetin – u mbajt përpara ndërtesës së Kuvendit në Beograd.
Në fjalimin e tij, Vuçiq shprehu edhe kërkesat në emër të pjesëmarrësve të fushatës, drejtuar institucioneve shtetërore “për të rivendosur rendin dhe paqen në vend”, duke thënë se nuk do të tërhiqet prej tyre derisa të përmbushen.
Ndërkohë, protestat në Serbi vazhdojnë.
Në mbrëmjen e 16 prillit, disa mijëra njerëz u mblodhën në Kraljevë për një tjetër tubim të madh. Një ditë më parë, studentët dhe gjimnazistët pjesëmarrës në bllokimin e shkollave të tyre kishin ardhur në këmbë në Kraljevë nga disa qytete të Serbisë.
Në Beograd, bllokimi i Radio Televizionit të Serbisë (RTS) po vazhdon që nga mbrëmja e 14 prillit.
Protestuesit akuzojnë shërbimin shtetëror të medias për mbulim të pjesshëm dhe të njëanshëm të protestave studentore. Sipas deklaratës së tyre, RTS nuk ka raportuar për studentët që kanë udhëtuar me biçikleta në Strasburg të Francës për të tërhequr vëmendjen e opinionit evropian mbi situatën në Serbi.
Më 16 prill, përfaqësuesit e studentëve nga Serbia arritën me biçikleta në Strasburg të Francës. Ata vizituan Parlamentin Evropian, Këshillin e Evropës dhe Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut, ku dorëzuan ankesat e tyre dhe i informuan zyrtarët evropianë për kërkesën kryesore të protestave – të sigurohet përgjegjësia politike dhe penale e autoriteteve serbe për vdekjen e 16 personave si pasojë e shembjes së një tende në stacionin e trenit në Novi Sad.
- Sudani vendos të njohë pavarësinë e Kosovës
Kështu bëri të ditur presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani. Ajo publikoi në rrjetet sociale një video të një takimi me ministrin e Jashtëm sudanez, Ali Yusuf al-Sharif, në margjinat e një forumi diplomatik në Antalia të Turqisë, duke theksuar se kishte marrë një mesazh nga ministri sudanez se presidenti i Sudanit kishte vendosur të njihte Kosovën dhe se të dy vendet do të vendosin marrëdhënie diplomatike.
Njohja nga Sudani vjen disa javë pasi një vend tjetër afrikan, Kenia, konfirmoi një njohje të ngjashme. Presidentja e Kosovës theksoi se ritmi i njohjeve nuk do të ngadalësohet.
Ashtu si në rastin e Kenisë, zyrtarët serbë, si dhe disa analistë, flasin për një fushatë lobimi nga përfaqësuesit e Prishtinës për të siguruar njohje për Kosovën. Mendohet se një rol kyç ka luajtur edhe ish-ministri i Jashtëm dhe president i Kosovës, Behgjet Pacolli, i cili aktualisht është në opozitë. Fitimi i më shumë njohjeve për Kosovën mund ta ndihmojë Pacollin të rikthehet në pushtet.
- Serbia i shpall shtetasit kroatë “të padëshiruar” për shkak të “kërcënimit për sigurinë”
Ambasada kroate në Beograd raportoi për dëbimin e tre shtetasve kroatë nga Serbia gjatë datave 7–9 prill. Ambasadori kroat në Serbi, Hidayet Biščević, u tha gazetarëve se, sipas informacioneve të disponueshme, vendimi për dëbimin e tyre është marrë me arsyetimin se ata dyshohet se paraqesin kërcënim për sigurinë e Serbisë.
Kreu i Dhomës Kroate të Tregtisë dhe një shtetas kroat që ka jetuar në Beograd për 12 vjet dhe ka një familje atje – një burrë dhe një fëmijë të mitur – ishin mes atyre që u shpallën persona “non grata” në Serbi.
Ministria e Jashtme kroate i dërgoi një notë proteste Serbisë për “sjelljen e papranueshme ndaj qytetarëve kroatë” “pa asnjë argument të fortë”.
Kryeministri kroat Andrej Plenković më 10 prill kërkoi shpjegime nga Beogradi për dëbimin e tre shtetasve kroatë, duke e quajtur “të papranueshëm” dhe hodhi poshtë “insinuatat se qytetarët tanë në çfarëdo mënyre po ndërhyjnë në punët e brendshme të Serbisë”.
Më 11 prill, Komisioni Evropian shprehu shqetësimin e tij për dëbimin e qytetarëve kroatë nga Serbia.
“Jemi të shqetësuar për raportimet se autoritetet kanë urdhëruar qytetarë të BE-së të largohen nga Serbia me arsyetimin se ata dyshohet se paraqesin rrezik për sigurinë,” tha zëdhënësi i Komisionit, Guillaume Mercier. “Masat për mbrojtjen e sigurisë kombëtare duhet të ndërmerren në përputhje me ligjet serbe, si dhe me standardet e BE-së dhe ndërkombëtare për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, dhe nuk duhet të çojnë në kufizimin e lirisë së lëvizjes për asnjë individ, përfshirë qytetarët e huaj,” shtoi ai.
Në total, gjatë muajve të fundit, autoritetet serbe kanë dëbuar 16 shtetas kroatë me arsyetimin se paraqesin kërcënim për sigurinë, dhe 16 të tjerëve u është ndaluar hyrja në Serbi.
Kryeministri kroat beson se këto dëbime nuk janë raste të izoluara, por pjesë e një “sistemi” që duhet ndalur. “Çdo çështje e brendshme politike në Serbi” nuk duhet të prekë Kroacinë apo qytetarët e saj, theksoi Plenković.
Dihet se më herët, autoritetet serbe kanë akuzuar Kroacinë për përfshirje në organizimin e protestave studentore (“revolucion me ngjyra”) në Serbi. Edhe pse nuk janë ofruar prova për të mbështetur këto akuza, fushata për dëbimin e kroatëve duket se lidhet me to.
Pas rasteve të para të ndalimit të hyrjes dhe dëbimeve të qytetarëve kroatë, autoritetet në Zagreb tashmë kanë rekomanduar shtetasit kroatë të shtyjnë të gjitha udhëtimet jo të domosdoshme në Serbi.
- Maqedonia e Veriut dhe Hungaria nënshkruajnë Memorandum Mirëkuptimi për Forcimin e Bashkëpunimit
Marrëveshja vendos bashkëpunim “institucional dhe formal” mes ministrive të çështjeve evropiane të dy vendeve dhe synon të lehtësojë integrimin e Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian.
Bashkëpunimi do të përfshijë kurse trajnimi dhe programe praktike për zyrtarët, me fokus të veçantë në përdorimin efektiv të fondeve të BE-së.
“Ekziston një partneritet i fortë strategjik mes Hungarisë dhe Maqedonisë së Veriut, i bazuar në vlera të përbashkëta dhe interesa reciproke, dhe kjo vlen edhe për çështjet që lidhen me procesin e integrimit evropian,” tha János Bóka, ministri hungarez për Çështjet Evropiane, pas bisedimeve në Shkup më 11 prill.
“Ky partneritet sjell mbështetje konkrete në rrugën tonë drejt BE-së përmes shkëmbimit të përvojave, ekspertizës dhe qasjeve të përbashkëta ndaj sfidave të integrimit,” theksoi ministri i Maqedonisë së Veriut për Çështje Evropiane, Orhan Murtezani.
Memorandumi është një hap tjetër në ndërtimin e një marrëdhënieje të veçantë mes Budapestit dhe Shkupit. Viktor Orbán vazhdon të ndërtojë në mënyrë aktive rrjetin e tij të mbështetësve në Ballkanin Perëndimor, duke u mbështetur në Maqedoninë e Veriut, Serbi dhe Republikën Srpska në Bosnje dhe Hercegovinë, në përpjekje për të forcuar ndikimin e tij ndërkombëtar dhe rajonal.
