- Forcimi i bashkëpunimit ndërmjet Policisë së Kosovës dhe KFOR-it
Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Kosovës, kolonel Gazmend Hoxha dhe komandanti i KFOR-it, gjeneralmajor Ozkan Ulutas, konfirmuan bashkëpunimin e vazhdueshëm dhe misionet e përbashkëta, përfshirë patrullimin e veriut të Kosovës. Rezultati i takimit ishte konfirmimi i punës së vazhdueshme të përbashkët dhe përmirësimi i shkëmbimit të informacionit për të ruajtur një mjedis më të qetë dhe të sigurt për të gjithë qytetarët pa përjashtim. Pika e dytë e diskutimit ishin aksionet dhe patrullimet e përbashkëta të Policisë së Kosovës dhe KFOR-it, të cilat pasqyrojnë gjendjen e sigurisë në mbarë vendin, përfshirë edhe veriun. Të dyja palët ranë dakord se bashkëpunimi i vazhdueshëm, mirëbesimi dhe zbatimi i masave të përbashkëta do të kontribuojnë në përmirësimin e mëtejshëm të nivelit të përgjithshëm të sigurisë.
Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani tha se Forcat e Sigurisë së Kosovës (FSK) janë të gatshme për t’u anëtarësuar në NATO, sepse janë trajnuar sipas standardeve më të larta dhe kontribuojnë për paqen në rajon. Ata “kontribuojnë për paqen dhe sigurinë në rajon, por edhe më gjerë, duke u vendosur përkrah ushtrive të SHBA-së, Britanisë dhe aleatëve të tjerë në mbarë botën në misione paqeruajtëse, duke dëshmuar se janë gati t’i bashkohen aleancës më të fuqishme në histori, e cila është NATO”, tha Osmani në ceremoninë e Ditës së FSK-së. Kosova po ndërton një ushtri prej 5000 ushtarësh të rregullt dhe 3000 rezervistësh dhe NATO ka rreth 4500 paqeruajtës në vendin me 1.8 milionë banorë. Kosova po kërkon të anëtarësohet në NATO, por katër anëtarë të aleancës ende nuk e njohin pavarësinë e saj nga Serbia në vitin 2008.
Duhet kujtuar se në shtator, Kosova u përball me dhunë serioze etnike në veri, ku banonin rreth 50,000 serbë të mbështetur nga Beogradi, kur forcat paramilitare serbe sulmuan policinë e Kosovës në fshatin Banjska. Pastaj një polic i Kosovës dhe tre serbë u vranë. KFOR-i njoftoi se kishte katërfishuar praninë e tij në veri të Kosovës dhe trefishoi numrin e patrullimeve, përfshirë përgjatë vijës administrative me Serbinë, pas sulmit të armatosur në Banjska. Këta hapa u ndërmorën për të siguruar që misioni të vazhdojë të përmbushë mandatin e tij për krijimin e një mjedisi të sigurt për të gjithë njerëzit në Kosovë. Përveç kësaj, pas ngjarjeve të 24 shtatorit, NATO dislokoi gati 1000 trupa shtesë si pjesë e KFOR-it. Këto janë hapa për të siguruar që KFOR-i të vazhdojë të përmbushë mandatin e tij, bazuar në Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, të vitit 1999, për të krijuar në mënyrë të paanshme një mjedis të sigurt për të gjithë njerëzit në Kosovë gjatë gjithë kohës.
- Nis regjistrimi i popullsisë në Malin e Zi
Pas dy shtyrjeve, u arrit marrëveshje mes pushtetit dhe opozitës për të filluar regjistrimin e qytetarëve, amvisërive dhe banesave në Mal të Zi. Të gjithë qytetarët u ftuan të marrin pjesë në regjistrim nga autoritetet dhe partitë kryesore politike. “Ne kemi treguar se Mali i Zi ka institucione funksionale dhe individë përgjegjës të gatshëm për të ndërtuar ura për të ardhmen tonë evropiane. Unë përshëndes përpjekjet dhe kontributet e të gjithë atyre që morën pjesë në negociatat dhe përgatitjen e regjistrimit. Kemi gjetur një kompromis me të cilin të gjithë janë të kënaqur ”, tha kryeministri Milojko Spajiq. Partia e tij bëri të ditur se regjistrimi do të ketë legjitimitet të plotë nëse qeveria dhe shumica parlamentare përmbushin të gjitha kërkesat e opozitës në mënyrë që procesi i regjistrimit dhe rezultati i tij të mos vihet në dyshim.
Ushtruesi i detyrës së kryetarit të Partisë Demokratike të Socialistëve (DPS), Daniel Zhivkoviq, tha se pas përgatitjes së dokumentacionit teknik për softuerin, kërkesa e fundit e vendosur nga opozita është përmbushur, kështu që regjistrimi mund të fillojë. Sipas tij, mekanizmat e kontrollit parashikojnë që opozita do të ketë dy përfaqësues në komisionet përkatëse në 25 komuna të Malit të Zi, ndërsa edhe minoritetet do të kenë delegatët e tyre. Për më tepër, kontabilistët dhe instruktorët u rizgjodhën mbi bazën e barazisë. Në Kuvend është formuar një komision, i cili do të merret me të gjithë procesin e regjistrimit dhe në të janë në përbërje të barabartë edhe përfaqësues të opozitës. Ekziston një parashikim për numërimin manual të të dhënave për kombësinë, fenë dhe gjuhën, ku një kampion përfaqësues prej 3 përqind pas numërimit të të dhënave do të tregojë nëse këto rezultate janë në përputhje me atë që u mblodh në të gjithë vendin. Zhivkoviq u bëri thirrje qytetarëve që të informojnë opozitën në komisionet e regjistrimit apo grupin ligjor të formuar të DPS-së, nëse vërejnë shkelje apo presion në terren.
Partia Boshnjake përshëndeti vendimin e Këshillit Boshnjak në Mal të Zi, i cili u bëri thirrje qytetarëve të marrin pjesë në regjistrim dhe të shprehen lirshëm për të gjitha çështjet për të cilat mblidhen të dhënat, përfshirë çështjet e identitetit kombëtar dhe fetar. “Ne veçanërisht ftojmë boshnjakët në Mal të Zi që të deklarojnë të gjitha çështjet e identitetit gjatë regjistrimit, duke kujtuar se kjo është e drejta jonë kushtetuese, por edhe të dhënat për këto çështje janë të rëndësishme për realizimin e të drejtave të garantuara me Kushtetutë dhe ligje.
Socialdemokratët njoftuan gjithashtu se të gjithë mekanizmat e kontrollit të nevojshëm për një regjistrim të cilësisë së lartë ishin dakorduar me kryeministrin Spajiç. “Këto mekanizma janë zbatuar si duhet dhe me kënaqësi mund të konstatojmë se janë krijuar kushtet për fillimin e regjistrimit të popullsisë”, tha Bordi.
Zëvendëskryeministri për Siguri, Politikë të Brendshme, Evropë dhe Punë të Jashtme i Malit të Zi Aleksa Beçiq u bëri thirrje qytetarëve që të shprehen absolutisht lirshëm. “Për shkak të zgjedhjes suaj, nuk do të shpërbleheni dhe as nuk do të shtypeni. Nuk do të ketë fitues, nuk do të ketë diskriminim,” tha Becic.
Zëvendëskryeministri për demografi dhe çështje të rinisë, Dragoslav Shkekiq, ka bërë të ditur se përveç çështjeve të identitetit që u theksuan, regjistrimi është shumë i rëndësishëm edhe nga aspekti demografik. “Duke e zbatuar atë, do të marrim informacione të rëndësishme për numrin e njerëzve, moshën, gjininë, arsimin, profesionin dhe karakteristikat e tjera demografike dhe mbi të gjitha për migrimin e të rinjve, të cilat jemi të detyruar t’i shqyrtojmë dhe t’i trajtojmë ”, tha Shkekiq.
Kështu, u arrit një kompromis politik midis qeverisë dhe opozitës në lidhje me parimet e regjistrimit të popullsisë në vend dhe mekanizmat e kontrollit mbi efektivitetin dhe saktësinë e tij. Palët arritën në një vendim të përbashkët se mbajtja e kësaj ngjarje të rëndësishme është në interes të qytetarëve të të gjithë vendit dhe shtetit të Malit të Zi. Gjatë negociatave u konstatua se regjistrimi nuk ka të bëjë vetëm me statistikat, por është gjithashtu një hap i rëndësishëm që ndihmon për të kuptuar më mirë situatën e popullsisë dhe zhvillimin e saj, e cila është vendimtare për planifikimin dhe vendimmarrjen në fusha të ndryshme, për monitorimin e ndryshimeve, përshtatjen e politikave dhe programeve sipas nevojave të njerëzve. Natyrisht, ka edhe pika të caktuara politike në përcaktimin e numrit të përfaqësuesve të kombit titullar dhe të pakicave kombëtare, fesë së tyre dhe gjuhës që ata flasin. Ndërkohë, nëse ai rezulton transparent, censusi do të japë një pasqyrë të qartë demografike dhe gjuhësore-kombëtare të situatës në vend. Është shumë e rëndësishme që gjatë negociatave palët arritën në përfundimin se politizimi i tepruar i procesit të regjistrimit dëmton vetëm interesat kombëtare të Malit të Zi, kështu që duhet të shmanget absolutisht.
- Perëndimi dhe Moska janë të polarizuara për Ballkanin Perëndimor
NATO ka qenë prej kohësh shtylla kurrizore e sigurisë në Ballkanin Perëndimor dhe do të vazhdojë të jetë kështu, SHBA. Sekretari i Shtetit Antony Blinken tha, duke shtuar se askush nuk dëshiron që një konflikt të godasë rajonin edhe një herë. Pjesëmarrës në takimin e ministrave të jashtëm të NATO-s në Bruksel, Blinken tha se tre vjet më parë, kur mori postin e SHBA-së. Sekretar i Shtetit, fokusi i shqetësimit të tij u bë Ballkani Perëndimor, pra Bosnja dhe Hercegovina dhe Kosova. Ai theksoi se Aleanca luan një rol kyç për të ndihmuar vendet e rajonit të përparojnë drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian dhe stabilitetit më të gjerë evropian. Ai vlerësoi se diskutimi i situatës së Ballkanit Perëndimor gjatë samitit u bë pjesë kritike e gjithë diskutimit gjatë ministrorit dyditor.
NATO do të bëjë gjithçka që është e nevojshme për të ruajtur stabilitetin në Ballkanin Perëndimor, tha Sekretari i Përgjithshëm i Aleancës, Jens Stoltenberg. I pyetur se si e sheh misionin e KFOR-it në të ardhmen dhe nëse mendon se NATO mund të marrë një rol më të madh në përmirësimin e sigurisë në veri të Kosovës, ai tha se Aleanca ka një histori të të qenit në rajonin ku janë vendosur mijëra ushtarë. Ai tha se sapo kishte vizituar Ballkanin Perëndimor, ku u takua me liderë nga i gjithë rajoni. NATO tani po vlerëson nëse duhet të ketë një rritje më të përhershme të pranisë ose nëse ka nevojë për disa aftësi të reja, por Aleanca tashmë ka ndërmarrë hapa të rëndësishëm duke rritur komponentin ushtarak të NATO-s atje, tha Stoltenberg. Ai i bëri thirrje Prishtinës dhe Beogradit që të fillojnë një dialog të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian dhe propozimi për Asociacionin e Komunave me shumicë serbe mund të jetë një hap i rëndësishëm përpara që do ta çonte dialogun në një drejtim më konstruktiv. Të dyja palët duhet të përmbahen nga retorika e ashpër dhe të mos ndërmarrin asnjë veprim që mund të rrisë më tej tensionet në rajon.
Në vend të kësaj, ministri i jashtëm rus Sergej Lavrov tha gjatë samitit të OSBE-së në Shkup se të gjitha problemet me të cilat ballafaqohet Ballkani kanë origjinën nga Perëndimi. Lavrov vuri në dukje se ai nuk është një ekspert i madh i marrëdhënieve maqedono-bullgare, por problemet në rajon supozohet se i kanë rrënjët në Perëndim, domethënë pas shpërbërjes së Jugosllavisë, dhe vetë Perëndimi “+ka qenë gjithmonë i interesuar për të vendosur Një komb kundër një tjetri. Ai tha se është i bindur se popujt e Gadishullit Ballkanik kanë kaluar nëpër periudha të vështira historike, se ata kanë një kod të përbashkët dhe se ata nuk mund të mposhten ose të lejohen Perëndimi të bëhen armiq të njëri-tjetrit. Lavrov bëri thirrje grupet etnike në Ballkan të jetojnë në paqe dhe të shtypin të gjitha ambiciet nacionaliste dhe të mos i bashkohen sanksioneve të Rusisë vetëm për të kënaqur disa ambicie perëndimore.
Kështu, dy këndvështrime mund të identifikohen në lidhje me situatën në Ballkanin Perëndimor: njëra është e mbrojtur nga Perëndimi kolektiv që sinqerisht synon të shmangë komplikimet mbi baza fetare dhe kombëtare në mesin e popullsive të rajonit, dhe tjetra u bë publike nga Moska që deklaroi praktikisht të njëjtën gjë, por fajësoi perëndimorët për të gjitha problemet në rajon. Lavrov praktikisht vazhdon lojën e një propagandisti tipik të Kremlinit, duke pretenduar se e bardha është e zezë. Kreu i Ministrisë së Punëve të Jashtme ruse akuzoi fuqitë perëndimore për mbjelljen e përçarjes midis vendeve dhe popujve në rajon, pavarësisht se Moska është angazhuar sistematikisht në këtë për 20 vitet e fundit. Është Kremlini, i cili po përpiqet, nëpërmjet Milorad Dodik, të destabilizojë Bosnjën dhe Hercegovinën, duke inkurajuar presidentin e Republikës Serbe të ndërmarrë veprime për t’u shkëputur dhe zbatuar projektin e një Serbie të madhe, duke mbështetur financiarisht dhe politikisht forcat radikale në vetë Serbinë, të cilat mbrojnë një pushtim ushtarak të Kosovës. Manipulimet e Moskës tashmë janë të njohura për të gjithë. Kështu, në ditën e parë të një sulmi ushtarak në shkallë të gjerë nga trupat ruse ndaj Ukrainës, Vladimir Putin deklaroi se Federata Ruse kishte përdorur dispozitat e nenit 51 të Kartës së OKB-së për të drejtën e vetëmbrojtjes. Domethënë, sulmi ndaj Ukrainës është “vetëmbrojtja” e Rusisë. Që në ditët e para të luftës në Ukrainë, propagandistët e Kremlinit pohuan se qytetet dhe zonat e banuara të Ukrainës po bombardoheshin nga nacionalistët ukrainas për të tërhequr vëmendjen e komunitetit ndërkombëtar. Por brenda pak kohësh, gënjeshtrat e Moskës u bënë të qarta për të gjithë. Vladimir Putin i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar që t’i kushtojë vëmendje aspektit humanitar të operacioneve ushtarake në Ukrainë, ndërsa granatonte infrastrukturën civile, objektet energjetike në qytetet dhe fshatrat e Ukrainës me raketa lundrimi dhe balistike dhe artileri, duke rrëmbyer fëmijë ukrainas nga territoret e pushtuara përkohësisht, dhe ekzekutimi i të burgosurve ukrainas të luftës. Prandaj, shumica e politikanëve dhe vëzhguesve vlerësuan me maturi çfarë thanë Sekretari i Shtetit i SHBA-së dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s për situatën në Ballkanin Perëndimor,dhe për atë që kërkoi ministri i Jashtëm rus. Lavrov konfirmoi thënien e vjetër për tri shkallë të gënjeshtrës: një gënjeshtër e thjeshtë· një gënjeshtër e madhe· dhe në fund çfarë thonë propagandistët e Kremlinit.
- Milorad Dodik poston edhe një herë deklarata provokuese
Presidenti i Republika Serbe, Milorad Dodik, tha se ai beson në pavarësinë e RS, se ajo duhet të ndodhë përfundimisht dhe se ai personalisht mund ta bëjë atë të ndodhë një ditë. “Kur Donald Trump fitoi në Amerikë, unë synoja të shpallja pavarësinë e Republikës Serbe. Pastaj disa rreth meje u frikësuan kështu që nuk e bëra. Më duhet të them se sot jam penduar që nuk e bëra. Por nëse Trump fitonte përsëri, mendoj se nuk do të hezitoja”, tha Dodik. Sa i përket sanksioneve amerikane kundër tij dhe familjes së tij, Dodik beson se bëhet fjalë për të pafuqishmit e Amerikës dhe se ai nuk ka të drejtë të sakrifikojë interesat e RS për interesat e tij. Ai shtoi se është krenar për familjen e tij, duke theksuar se ata janë njerëz të ndërgjegjshëm dhe të përgjegjshëm, se po kalojnë një kohë të vështirë në jetë dhe se kjo shqetëson amerikanët. Presidenti i RS tha se ai është një zyrtar i zgjedhur dhe ka të drejtë të zgjedhë mënyrën se si ai drejton politikën. “Çështja kyçe rreth meje nuk është më ‘krimi’, tani gjithçka ka ardhur në retorikë për atë që i shqetëson dhe kjo është e dëmshme për ta”, vuri në dukje Dodik. Së fundmi edhe Milorad Dodik deklaroi: “Sapo të shpallim pavarësinë e Republikës Serbe, 15 shtete do ta njohin atë menjëherë dhe Kroacia do të presë për pak kohë për ta njohur më vonë”. Ai theksoi se nuk do t’i kërkonte kryeministrit Andrej Plenkoviç apo presidentit Zoran Milanoviç mendimin e tyre për shkëputjen, por se Zagrebi do të duhej të pranonte realitetin e ri dhe se do të ishte më mirë që Kroacia të rivendoste Hercegovinë-Bosnjë në territorin e Bosnjë dhe Hercegovinës.
Nuk ka pasur ditë që presidenti i Republikës Serbe të mos bënte një deklaratë provokuese Vetëm dje, ai foli për rëndësinë e marrëdhënieve të Bosnjës dhe Hercegovinës me Bashkimin Evropian, dhe sot përsërit mantrën e shkëputjes. Ai ndoshta mendon se kjo është aerobatika politike e nivelit të lartë, pasi çdo ditë tjetër ai deklaron gjëra që thjesht nuk përshtaten. Natyrisht, Milorad Dodik është i sigurt se me veprime të tilla po ngatërron komunitetin ndërkombëtar për planet e tij reale dhe duket se Perëndimi kolektiv e ka kuptuar prej kohësh se kush është në të vërtetë presidenti i Republikës Serbe: një politikan i cili çdo ditë vlerëson në mënyrë kritike dhe mjaft brutalisht të gjithë figurat politike dhe publike që priren të mos pajtohen me homologun, por megjithatë beson se kjo mbron interesin serb në Bosnje dhe Hercegovinë. Shumica e vëzhguesve dhe analistëve shohin se Milorad Dodik po përpiqet të fshehë interesin e tij pas retorikës patriotike dhe nacionaliste. Ai ka kohë që po arrin t’i ikë, por ky truk i thjeshtë politik tashmë është bërë shumë i dukshëm për të gjithë. Mbrojtësi i Kremlinit tani ka shumë më pak hapësirë për manovrim, kështu që numri i deklaratave të tij politike vazhdon të rritet çdo ditë. Apeli i Dodikut drejtuar Zagrebit për t’iu bashkuar procesit të shkatërrimit të unitetit të Bosnjë-Hercegovinës është mjaft alarmante. Ky është një test i pjekurisë së identitetit evropian të Kroacisë dhe nëse ajo i ka dhënë fund politikës së diskutueshme ndaj Bosnjës dhe Hercegovinës që ndoqi në gjysmën e parë të viteve 1990.
