Turqia e merr përsipër komandën e KFOR-it për vitin e ardhshëm

Turqia e merr përsipër komandën e KFOR-it për vitin e ardhshëm

Gjenerali turk Özkan Ulutaş mori komandën e forcave paqeruajtëse ndërkombëtare në Kosovë. Në një ceremoni të mbajtur në Shtabin e KFOR-it në Prishtinë, ku Ulutaş mori detyrën nga gjenerali italian Angelo Ristuccia. Në këtë aktivitet morën pjesë edhe komandanti i Forcave të Përbashkëta të NATO-s në Napoli, Stuart Munk, zyrtarë të lartë nga Kosova dhe përfaqësues të bashkësisë ndërkombëtare në Kosovë. Ndryshimi i komandës së misionit të NATO-s në Kosovë vjen në një kohë kur tensionet janë rritur ndjeshëm pas vrasjes së oficerit të policisë së Kosovës Afrim Bunjaka në një sulm nga një grup i armatosur i serbëve lokalë në fshatin Banjska në komunën e Zubin Potokut, në Kosovën veriore.

Turqia renditet e dyta në mesin e 27 vendeve që kanë ushtarët e tyre në kuadër të KFOR-it. Misioni i KFOR-it në Kosovë filloi më 12 qershor 1999 me Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të OKB-së dhe përfshin rreth 4500 personel ushtarak nga 27 vende, duke përfshirë 21 shtete anëtare të NATO-s dhe gjashtë vende joanëtare të NATO-s. Më 10 tetor 2022, Italia mori komandën e KFOR-it nga Hungaria dhe tani ky rol i ka kaluar Turqisë. Ministria e Mbrojtjes së Turqisë deklaroi se KFOR-i është një nga misionet më të rëndësishme për ruajtjen e paqes dhe stabilitetit në Ballkan. Turqia ka qenë pjesë e misionit që nga fillimi i tij. Me forca shtesë operacionale, ai është një nga shtyllat kurrizore të misionit. Turqia ka lidhje të forta kulturore dhe historike me rajonin dhe e konsideron misionin e KFOR-it kritik duke pasur parasysh rolin e tij kyç në ruajtjen e paqes. Ankaraja njoftoi mbështetjen e vazhdueshme për mandatin e misionit.

Duhet mbajtur mend se në kulmin e kapacitetit të tij, KFOR-i kishte në radhët e tij 50,000 ushtarakë. Fillimisht, grupi i KFOR-it përbëhej nga katër brigada shumëkombëshe, secila caktoi sektorin e vet të përgjegjësisë. Në vitin 2005, këto forca u shndërruan në pesë drejtime operacionale. Deri në shtator 2012, grupi u reduktua në 5000 ushtarë dhe oficerë.

Në shtator të vitit 1999, paqeruajtësit rusë u përfshinë në incidentin më të përgjakshëm që nga fillimi i KFOR-it, duke vrarë tre serbë të cilët hapën zjarr mbi ta. Në vitin 2003, kontingjenti rus (650 ushtarakë) u tërhoq nga Kosova. Arsyet kryesore për tërheqjen e trupave ruse ishin, siç deklaroi Moska, mungesa e interesave reale në Ballkan, si dhe sfidat financiare. Megjithatë, pasi Vladimir Putin u rizgjodh për herë të dytë në vitin 2004 në mes të rritjes së çmimeve globale të energjisë, shitja e të cilave rimbush ndjeshëm buxhetin rus, Moska ndryshon ashpër kursin e saj dhe ndjek një politikë të ndërhyrjes në punët e vendeve fqinje dhe shteteve nga ish-BRSS, si dhe bëhet sërish proaktive në Ballkanin Perëndimor për të forcuar praninë e saj në rajon. Kremlini është duke vënë bast për forcat e lumtura, të gatshme për të nisur përsëri luftën në rajon, kështu që grupet radikale dhe organizatat shoviniste në Serbi marrin financime sistematike nga Moska. Nuk mund të përjashtohet përfshirja e Rusisë në provokimin e fundit të përgjakshëm në veri të Kosovës. Ndezja e një konflikti në shkallë të gjerë në Ballkanin Perëndimor korrespondon plotësisht me synimet e Rusisë për të destabilizuar rajonin, i cili falë KFOR-it dhe misionit policor të BE-së deri më tani është shmangur.

Veprimet e Hamasit ishin më të shënjestruara dhe masive në natyrë sesa sulmi terrorist në Banjska, por në të dyja rastet, nënshkrimi provokues i inteligjencës ruse, i cili përfshin popullsinë vendase në një konflikt të gjerë të armatosur, mund të ndihet në ajër. Në Izrael, provokimi kolosal u bë i mundur për shkak të armiqësisë më të madhe të brendshme palestinezo-izraelite dhe pranisë së një grupi të madh terrorist të gatshëm për çdo nivel dhune. Shkalla e provokimit në Banjska është në mënyrë të pakrahasueshme më e vogël, por nuk mund të përjashtohet që Moska të përpiqet sërish të shpalosë një konflikt të armatosur me intensitet mjaft të lartë në Kosovë. Por trupat e NATO-s dhe policia e BE-së janë të vendosura në Kosovë, duke paraqitur një pengesë serioze për Kremlinin për të luajtur një skenar të përgjakshëm atje. KFOR-i qëndron roje në interesat e paqes dhe stabilitetit dhe mbetet një faktor i rëndësishëm në garantimin e sigurisë në tërë Kosovën, e më saktë në veri të saj. Disa forca politike në Beograd e kanë kuptuar kotësinë e ndërhyrjes së armatosur të Serbisë në veri të Kosovës, ndaj po vënë bast se funksionet e sigurisë në këtë territor do të kalojnë nga policia lokale te KFOR-i, gjë që sipas tyre do të qetësojë serbët vendas. Por Brukseli dhe Uashingtoni e dinë mirë se bëhet fjalë për izolimin e sigurisë së veriut nga e gjithë Kosova, që mund të konsiderohet si një hap drejt ekzistencës së veçantë të zonës pa kontroll organizativ dhe politik nga Prishtina. Prandaj, lidershipi i KFOR-it vazhdimisht ka theksuar se ofron ndihmë për ruajtjen e sigurisë për forcat e rendit të Kosovës pa synimin e zëvendësimit të tyre. KFOR-i vazhdon të jetë simbol i paqes dhe sigurisë në Kosovë.