Arrestimi i ish-kryeprokurorit të posaçëm të Malit të Zi (GSP) Milivoje Katnić është një ngjarje që mbart kuptime të shumëfishta dhe ka konotacione dhe pasoja politike dhe të sigurisë.
Arrestimi i Katnić plotësoi listën e personave që morën pjesë në ndjekjen penale të të akuzuarve për pjesëmarrje në tentativën për grusht shteti të vitit 2016. Vendimi i shkallës së parë, i cili në mënyrë të qartë inkriminoi pjesëmarrësit kryesorë në atë aferë – Andrija Mandiq, president i Demokracisë së Re Serbe (Duka çetnik dhe president aktual i Parlamentit të Malit të Zi) dhe Milan Knezheviq, kryetar i Partisë Popullore Demokratike – ishte më vonë, për shkak të gabimeve teknike (sipas disa dëshmive – aspak rastësore) është rrëzuar në gjykatën e shkallës së dytë.
Kjo është gjithashtu finalja e një fushate të orkestruar afatgjatë, e cila stigmatizoi dhe mohoi institucionet shtetërore dhe njerëzit e përfshirë në proceset gjyqësore, por edhe më gjerësisht – të gjitha forcat politike dhe individët që kundërshtuan politikën e Serbisë së Madhe dhe ndikimin rus në Mal të Zi. Protagonistët e asaj ngjarjeje të tetë viteve më parë, pas së cilës, sipas të gjitha informacioneve të qarqeve të inteligjencës amerikane dhe britanike, qëndron Federata Ruse, tani janë pjesë me ndikim të koalicionit qeverisës në Mal të Zi. Qëndrimi i tyre përfundimtar anti-perëndimor dhe anti-NATO, d.m.th., pro-serb dhe pro-rus është shtylla kurrizore e ideologjisë dhe politikës së tyre. Kjo është arsyeja pse rezistenca e tyre ndaj njohjes malazeze të Kosovës është logjike, dhe mospajtimi i tyre me sovranitetin dhe pavarësinë shtetërore malazeze është i nënkuptuar. Afërsia në shumë segmente edhe varësia nga Kisha e Serbisë nuk ka nevojë të shpjegohet më tej.
Tre nivele problemesh lindin veçanërisht kur bëhet fjalë për heqjen e lirisë së ish-GST Katnić.
Aktakuza formale (e supozuar), d.m.th., shkaku/arsyetimi i menjëhershëm për arrestimin e tij, sipas të gjitha informacioneve, është lidhja e Katniqit me hyrjen e supozuar të paligjshme në Mal të Zi, disa vite më parë, të dy drejtuesve të nëntokës serbe. Sa i bazuar është ky dyshim, dmth nëse mund të bëhet aktakuzë, duhet të tregojë një hetim profesional dhe i paanshëm. Komentuesit tashmë kanë theksuar se këto janë punë dhe detyra në kuadër të punës dhe kompetencave të Policisë e jo të Prokurorisë dhe se i gjithë rasti nuk është aspak i qartë. Por duhet të presim aktakuzën formale – nëse ka fare – dhe vetëm atëherë mund të bëhet e qartë nëse dhe për çfarë do të akuzohet zyrtarisht Katniq.
Niveli i dytë i tregimit është shumë më i rëndësishëm. Arsyeja e vërtetë për të gjithë operacionin gjithashtu mund të fshihet në të. Reagimet ekzaltuese dhe revanshiste të qarqeve politike në pushtet dhe mediave dhe “ekspertëve” pranë tyre tregojnë për një përfundim të tillë, ndër të cilët veçohen disa “gazetarë” – emrat e të cilëve përmenden shumë shpesh në komunikimet e përgjuara në SKY të anëtarëve të krimit të organizuar. grupe në Mal të Zi, si dhe disa përfaqësues të sektorit civil/”qytetar”, të cilët tashmë triumfalisht gjykojnë Milivoj Katniqin, si përfaqësuesin më të lartë të supozuar të institucioneve të kriminalizuara shtetërore.
Në këtë kuptim, vetë arrestimi i ish-GST-së dhe fotot e tij të prangosura arrijnë qëllimin qendror: kompromisin propagandistik të gjithçkaje që ky njeri – atipik në shumë drejtime dhe padyshim trim – bëri në karrierën e tij. Dhe veçanërisht, d.m.th. – në thelb – që ai ngriti aktakuzë kundër Mandiqit dhe Knezheviqit. Kështu shpifja z. Katnić është në fakt një element kyç i qëllimit/projektit për të eliminuar arsyen nga çështja e grushtit të shtetit të vitit 2016, për ta tallur atë dhe për ta rrëzuar përfundimisht, në mënyrë që protagonistët e saj të çlirohen nga pasiguria dhe frika në pritje. të një gjyqi të përsëritur.
Kështu shpifja e zotit Katnić është në fakt një element kyç i qëllimit/projektit për t’i dhënë kuptim çështjes së grushtit të shtetit të vitit 2016, për ta tallur atë dhe për ta rrëzuar në fund, në mënyrë që protagonistët e tij të çlirohen nga pasiguria dhe frika në pritje. të një gjyqi të përsëritur. Një lloj retushimi i historisë (të fundit) – fshirja e tentativës për grusht shteti dhe lirimi i të inkriminuarve, me pasoja të qarta politike dhe sigurie – është thelbi i asaj që po ndodh. Kjo është arsyeja pse kori i “përballjes me krimin” u promovua kaq fuqishëm nga të njëjtat adresa që ishin kyçe në atë që përfundoi në zgjedhjet parlamentare të gushtit 2020. Dështimi i vitit 2016 u shndërrua në një “fitore popullore” në vitin 2020, me taktika dhe mjete të ndryshme dhe ajo fitore, katër vite më vonë, mori finalizimin e saj në realizimin e atyre interesave dhe synimeve që nuk u arritën në vitin 2016.
Dimensioni i tretë, i fundit, i gjithë ngjarjes është i qartë: komprometimi definitiv i lidershipit shtetëror dhe politik dhe arritjeve të tyre (në radhë të parë kthimi i pavarësisë shtetërore malazeze, por edhe anëtarësimi në NATO). Aty po afrohet edhe qëllimi përfundimtar, për të cilin propagandistët dhe forcat speciale serbo-ruse tashmë po përgatisin terrenin: arrestimi i Milo Gjukanoviqit. Prandaj rrëshqet mes rreshtave, në tekstet me tituj e mesazhe se “rrethi po ngushtohet” dhe me ilustrime që tregojnë Gjukanoviqin në sfond… Kjo do të ishte një hyrje në llogaritjen përfundimtare me postulatet e një Mali të Zi civil, laik, sovran dhe të pavarur. Treguesit e kolapsit të përgjithshëm të këtyre vlerave dhe arritjeve janë të kudondodhur dhe nuk mund të injorohen, edhe për qëllimet e synimeve superoptimiste se Mali i Zi, me gjithë regresionet dhe involucionet në katër vitet e fundit, do të bëjë hapa vendimtarë në kontekstin e anëtarësimit të ardhshëm në BE.
Nëse mund të ketë ndonjë hezitim apo dyshim për këtë – qëllimin përfundimtar të politikës revanshiste – atëherë është fare e qartë se i gjithë operacioni për arrestimin e Milivoj Katnić-it në thelb shërben për të dekurajuar, frikësuar, margjinalizuar dhe heshtur mendimin dhe veprimin opozitar dhe kritik në Mal të Zi. Në këtë drejtim, nuk mund të diskutohet suksesi i të infiltruarve dhe atyre që kanë urdhëruar arrestimin e ish-GST-së.
Ndërkohë, Mali i Zi, në kuadër të agjendës evropiane, sipas shumë burimeve, pret që në verë të marrë një IBAR (Raporti i Ndërmjetëm i Vlerësimit të Standardeve) që ka të bëjë me vetë sundimin e ligjit.
Është pothuajse tragjikomike që shteti i së drejtës, madje edhe në kuadrin e përmbushjes së kritereve dhe standardeve evropiane, mund të promovohet nga antiteza e tij më e vrazhdë. Ngacmimi dhe linçimi kërcënojnë të fshijnë vetë prezumimin e pafajësisë nga diskursi publik. Dhe është një standard evropian, ndaj nuk mund dhe nuk duhet të pushojë së qeni një malazez.
Materialet e publikuara në rubrikën “Opinionet” pasqyrojnë mendimin personal të autorit dhe mund të mos përkojnë me qëndrimin e Qendrës.
Miodrag Vllahoviq. Politikan dhe ish-diplomat malazez. Ministri i parë i Jashtëm i Malit të Zi. Ish ambasador i Malit të Zi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Kanada, Islandë, Selinë e Shenjtë etj.
