Përmbledhje e Ballkanit Perëndimor 03.06.2024 – CWBS

Përmbledhje e Ballkanit Perëndimor 03.06.2024 – CWBS
  • Partia e Vuçiqit fiton zgjedhjet lokale

Sipas rezultateve paraprake për zgjedhjet lokale të mbajtura më 2 qershor, lista e Partisë Progresive Serbe (SNS), partia në pushtet që udhëhiqet nga Aleksndar Vuçiq, fitoi votën popullore në Beograd, Nish, Novi Sad dhe, përgjithësisht në shumicën absolute të qyteteve dhe komunave.

Në Beograd, koalicioni Beogradi Nesër i formuar rreth SNS-së vulosi 64 nga 110 mandatet. Lista “Unë jam Beogradi – Fillo ndryshimet” siguroi 21 mandate dhe “Ne zgjedhim Beogradin” doli e treta me 14 mandate. E katërta është “Ne jemi fuqia e popullit” me 10 mandate dhe Partia Ruse mori vetëm një mandat.

Më 2 qershor, qytetarët zgjodhën autoritetet lokale në 89 qytete dhe komuna anembanë Serbisë. Vëzhguesit e shpjegojnë suksesin e partisë në pushtet dhe dështimin e opozitës me një sërë faktorësh. SNS i politizoi zgjedhjet lokale duke u fokusuar në rezolutën e Srebrenicës dhe jo në çështjet lokale, promovoi listat rajonale nën emrin e presidentit Vuçiq dhe luftoi praktikisht për çdo votë.

Në të njëjtën kohë, opozita qëndroi e shpërbërë, duke dështuar në koordinimin e veprimeve. Në veçanti, një pjesë e opozitës bëri thirrje për bojkotin e procesit zgjedhor, gjë që uli pjesëmarrjen e elektoratit të prirur për protesta në zgjedhje.

  • Ligjbërësit në Maqedoninë e Veriut zgjedhin kryeparlamentarin Afrim Gashi

Afrim Gashi është kryetar i partisë Alternativa Shqiptare, e cila ishte pjesë e koalicionit VLEN (VREDI).

Gashi pa mbështetje nga partitë opozitare, por që tani pas zgjedhjeve janë bërë pjesë e shumicës së re parlamentare. Bëhet fjalë për partinë VMRO-DPMNE, e cila vulosi 58 mandate, koalicionin VLEN me 14 mandate dhe Lëvizjen ZNAM me gjashtë mandate.

Këto parti tashmë janë duke negociuar për formimin e qeverisë së ardhshme.

Zgjedhja e Gashit ka zemëruar koalicionin e Frontit Evropian, i cili përfshin partinë udhëheqëse të shqiptarëve të Maqedonisë së Veriut, Bashkimin Demokratik për Integrim (BDI). BDI-ja udhëhiqet nga Ali Ahmeti, një nga liderët e Ushtrisë Çlirimtare Kombëtare Shqiptare (UÇK) gjatë konfliktit të armatosur të vitit 2001. Sipas BDI-së, mungesa e Bashkimit Demokratik për Integrim, partisë kryesore shqiptare, në koalicionin qeverisës vë në pikëpyetje vetë frymën e Marrëveshjes së Ohrit, e cila ndaloi konfliktin e armatosur mes maqedonasve dhe shqiptarëve në fillim të viteve 2000.

Megjithatë, koalicioni VLEN kritikoi ashpër qëndrimin e mbajtur nga BDI-ja dhe lideri i saj Ali Ahmeti, duke i akuzuar ata për përpjekje për të siguruar pushtetin me çdo kusht.

  • Fillojnë përgatitjet për “ndarjen paqësore” të Bosnjë-Hercegovinës

Qeveria e Republikës Srpska miratoi Vendimin për emërimin e “Grupin e Punës” që do të përgatisë draft-in e Marrëveshjes për shkëputjen paqësore të Republikës Srpska nga Federata e Bosnjës dhe Hercegovinës.

Në bord janë Ministri i Drejtësisë, Zëvendëskryeministri, Ministri i Punëve të Brendshme dhe Prokurori i Përgjithshëm i Republikës Srpska, Drejtor i Administratës Republikane për Çështjet Ligjore Gjeodezike dhe Pronësore, Drejtori i Administratës Tatimore, si dhe zyrtarë të tjerë të Republikës.

Grupi i Punës ka për detyrë të zhvillojë propozimin përkatës për Marrëveshjen mbi Shkëputjen Paqësore të Republikës Srpska nga Federata e Bosnje dhe Hercegovinës, të cilën Qeveria e Republikës Srpska do ta paraqesë përpara Asamblesë Popullore të RS.

Vëzhguesit besojnë se nisma e RS shërben si një mjet për të ushtruar presion ndaj koalicionit ndërkombëtar dhe Sarajevës. Në të njëjtën kohë, fillimi i “ndarjes paqësore të BiH”, edhe nëse mbetet një hap thjesht deklarativ, do të ketë një efekt destabilizues në të gjithë rajonin.

  • Qytetarët e Sllovenisë, Polonisë, Rumanisë që jetojnë në Bosnje e Hercegovinë nuk kanë të drejtë të votojnë në zgjedhjet e Parlamentit Evropian

Më 3 qershor, ministrat serbë Stasha Kosharac, Srdjan Amixhiq dhe Nenad Neshiq ndaluan qytetarët e Sllovenisë, Polonisë dhe Rumanisë që banojnë në Bosnje dhe Hercegovinë të votojnë në zgjedhjet e Parlamentit Evropian.

Propozimi i Ministrisë së Punëve të Jashtme drejtuar Këshillit të Ministrave të BiH, duke sugjeruar që të pranohen notat diplomatike nga ambasadat e Sllovenisë, Polonisë dhe Rumanisë për të rënë dakord për organizimin e votimit në mjediset përkatëse diplomatike, nuk pa mbështetje të mjaftueshme.

Votimi për çështjen e organizimit të zgjedhjeve është zakonisht një rutinë e thjeshtë e bazuar në reciprocitetin dhe Konventën e Vjenës, por këtë herë ministrat që përfaqësojnë serbët e Bosnjës me sa duket vendosën të bllokojnë hapjen e qendrave të votimit për të protestuar ndaj mbështetjes së fundit të tre vendeve ndaj Rezoluta për Gjenocidin e Srebrenicës.

  • Pesëdhjetë transportues personelash të blinduar BTR-80A mbërrijnë nga Hungaria në Serbi

Këto janë automjete të blinduara me rrota 8×8 të armatosura me armë automatike sovjetiko-ruse 30 mm 2A72.

Gati 20 transportues do të transferohen në kazermat në Pançevë. Tridhjetë automjete do të riparohen përpara se të bëhen pjesë e një batalioni zbulimi të blinduar me bazë në Nish.

Siç raportojnë mediat serbe, seria e mjeteve të blinduara është “dhuratë nga kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, për presidentin e Serbisë, Aleksandër Vuçiq”.

Në një letër motivuese dërguar me këtë rast, kryeministri Orban nënvizoi nivelin e lartë të bashkëpunimit mes dy kombeve, duke theksuar se ai është arritur falë lidershipit të Serbisë dhe presidentit Aleksandër Vuçiq.

  • Irani synon të investojë në projekte të teknologjisë së lartë në Bosnje e Hercegovinë

Ushtruesi i detyrës së drejtorit të Agjencisë për Promovimin e Investimeve të Huaja të Bosnjë-Hercegovinës (FIPA), Marko Kubatlija (përfaqësues nga Republika Srpska) u takua me delegacionin e Fondit për Mbështetjen dhe Zhvillimin e Teknologjisë dhe Inovacionit në Iran, Mobarekeh Steel.

Fondi përfaqëson 600 kompani që operojnë në parkun teknologjik në Isfahan dhe 40 kompani synojnë të investojnë jashtë Iranit, sipas raporteve të mediave. Investitorët iranianë janë të interesuar të eksplorojnë mundësi investimi në Bosnje dhe Hercegovinë, veçanërisht në industrinë metalike, industrinë e çelikut, robotikën dhe sektorët e inteligjencës artificiale.

U raportua se përfaqësuesit e FIPA-s e informuan delegacionin iranian mbi gjendjen e biznesit në këtë zonë, kuadrin ligjor, taksat dhe sistemin arsimor, si dhe projektet në sektorin e përpunimit të metaleve, tendencat aktuale, si dhe kompanitë ekzistuese të suksesshme që operojnë në këtë sektor. Ata organizuan gjithashtu takime dhe turne në vende të mundshme investimi.

Duke pasur parasysh situatën aktuale gjeopolitike, nuk mund të përjashtohet që bëhet fjalë për bashkëpunimin e Iranit dhe RS-së në fushën e teknologjisë me përdorim të dyfishtë (dual-use).