- SHBA-ja dhe BE-ja kanë vendosur sanksione kundër disa kompanive dhe qytetarëve serbë për bashkëpunim me Rusinë
Zyra e Departamentit të Thesarit të SHBA-së për Kontrollin e Pasurive të Huaja, më 23 shkurt, shtoi në listën e saj të sanksioneve për ndihmën në luftën e Rusisë kundër Ukrainës kompanitë “Goodforwarding”, “Kominvex”, “Research and Development Company TR Industries” dhe “Soha Info” nga Serbia. Në listën e zezë është vendosur gjithashtu edhe Dragan Dragas, pronar i “Soha Info”-s dhe Marko Svorkan, pronar i “Kominvex”-it.
Në total, me këtë vendim, Uashingtoni vendosi sanksione për rreth 300 persona fizikë dhe juridikë.
Më 23 shkurt, Bashkimi Evropian miratoi paketën e 13-të të sanksioneve kundër Rusisë, e cila synon veçanërisht të kufizojë më tej aksesin e Rusisë në teknologjitë ushtarake. Lista e sanksioneve përfshin 106 persona fizikë dhe 88 persona juridikë.
Lista e re e sanksioneve përfshin, ndër të tjera, kompanitë të cilat blejnë për Rusinë komponentë kryesorë për dronë dhe vendosën disa sanksione sektoriale për të mbyllur boshllëqe dhe për ta vështirësuar për Rusinë përdorimin e UAV-e gjatë luftimeve.
Paketa e 13-të e sanksioneve, në veçanti, përfshin një kompani të regjistruar në Serbi. Sipas medieve, bëhet fjalë për kompaninë “Conex”.
Vendimi i SHBA-së dhe BE-së për të vendosur sanksione ndaj kompanive serbe, përveç qëllimit të drejtpërdrejtë për ndalimin e importit të mallrave dhe teknologjive ushtarake në Federatën Ruse, dërgon një sinjal tjetër për autoritetet, biznesin dhe shoqërinë serbe, se ndihma e Rusisë në luftën e saj kundër Ukrainës është e papranueshme.
- Dodiku u takua me Putinin.
Takimi i presidentëve të Republikës Srpska (Bosnjë dhe Hercegovinë) dhe të Federatës Ruse, Milorad Dodik dhe Vladimir Putin, u zhvillua më 21 shkurt në Kazan (Federata Ruse).
Gjatë takimit, presidenti i Republikës Srpska u dekorua nga presidenti i Federatës Ruse me Urdhrin e Aleksandër Nevskit.
Putini theksoi se bashkëpunimi me Republikën Srpska ndjek drejtime të ndryshme. “Ne jemi shumë të kënaqur me atë që është bërë dhe pres që marrëdhëniet tona të përparojnë edhe më tej”, theksoi ai.
Dodiku nënvizoi se Republika Srpska po bën maksimumin për të hedhur poshtë çdo mundësi që Bosnja dhe Herzegovina të bashkohet me sanksionet anti-ruse dhe del kundër pranimit të BiH-s në NATO.
Në një intervistë për medien propagandistike ruse RT, presidenti i Republikës Srpska theksoi se, gjatë bisedës me Putinin, “i uroi atij fitore të mëtejshme”, duke deklaruar se “të gjitha fitoret e tij, fitoret e Rusisë, janë edhe fitoret tona gjithashtu”.
Duke u takuar përsëri me Putinin, Dodiku, me sa duket, u përpoq të siguronte udhëheqjen ruse për besnikërinë e tij ndaj Moskës dhe donte të siguronte mbështetjen e Rusisë për të vazhduar kursin (separatist) në arritjen e pavarësisë de fakto të Republikës Srpska.
- Serbia nuk dëshiron t’u bashkohet sanksioneve anti-ruse.
Për këtë, presidenti serb Aleksandar Vuçiç njoftoi në një intervistë ekskluzive për agjencinë shtetërore ruse të lajmeve, TASS.
“Kur nisi konflikti në Ukrainë, unë thashë që nuk e di se ç’zhvillim do të marrin gjërat. Atëherë ne morëm vendimin, në nivel shtetëror, njësoj si gjithë të tjerat, për të dënuar konfliktin, por ne thamë se qëndrimi ynë është kundër vendosjes së sanksioneve [ndaj Federatës Ruse] …Kemi një popull miqësor ndaj nesh dhe do të ishte e padrejtë të vepronim kështu ndaj popullit rus”, njoftoi Vuçiçi.
“Tani kanë kaluar fiks dy vjet. Serbia është i vetmi shtet në Evropë që nuk ka vendosur asnjë sanksion”, theksoi Vuçiçi, duke shtuar se në çdo eveniment të nivelit ndërkombëtar ku ai është i pranishëm, “tema kryesore janë sanksionet kundër Rusisë”.
“Ne do të përpiqemi të mbrojmë pozicionin tonë sa më gjatë që të jetë e mundur. Kemi mundur ta bëjmë këtë prej dy vjetësh tashmë. Nuk e di nëse do të vazhdojmë më tej, por shpresoj që po”, tha ai.
Deklaratat e Vuçiçit kishin për qëllim të bindnin Moskën për mungesën e dëshirës së autoriteteve serbe për të vendosur sanksione kundër Federatës Ruse, si dhe për të informuar udhëheqjen ruse për gjithë ndërlikimet e një qëndrimi të tillë për Beogradin për shkak të presionit të vazhdueshëm nga komuniteti ndërkombëtar.
Qëndrimi i shprehur nga presidenti i Serbisë mund të konsiderohet si garanci se Beogradi, edhe në të ardhmen, nuk ka ndër mend të vendosë sanksione kundër Federatës Ruse. Në të njëjtën kohë, fjalët se Vuçiçi “nuk e di” nëse një politikë e tillë do të vazhdojë, duken si pranimi i faktit se autoritetet serbe nuk e përjashtojnë plotësisht bashkimin me politikën e sanksioneve të Perëndimit.
- Mes Serbisë dhe Kroacisë shpërtheu një skandal diplomatik
Ministri i Punëve të Jashtme dhe Evropiane të Kroacisë, Gordan Grliç-Radman, në një intervistë për kanalin televiziv rajonal N1, e quajti Vuçiçin një “satelit të Rusisë”.
Duke iu përgjigjur një pyetjeje në lidhje me situatën në Bosnjë dhe Hercegovinën fqinje, Grliç-Radman deklaroi se të gjithë tashmë janë mësuar me deklaratat e ndryshme të Milorad Dodikut (i cili vazhdimisht deklaron synimet e tij për të ndarë një pjesë të Bosnje dhe Hercegovinës, Republikën Srpska). “BE-ja pranon vetëm integritet territorial dhe sovranitet, Dodiku nuk ka vend. Për sa i përket Serbisë, një gjë janë qytetarët dhe gjë tjetër është Vuçiçi dhe politika e tij, i cili duhet të vendosë se në cilën karrige do të rrijë. Të qëndrosh në të dyja nuk është e rehatshme. Ai nuk duhet të ketë dilemë të madhe”, theksoi zyrtari i qeverisë kroate. “Vuçiçi mund të jetë një ‘trabant e një satelit i Rusisë’, por ndikimi rus apo ndikimet e tjera të dëmshme që do të cenonin stabilitetin e Ballkanit Perëndimor nuk do të anashkalohen”, theksoi ministri i Jashtëm kroat.
(Në mesjetë, trabante quheshin në ushtri bashkudhëtarët që kryenin funksionet e shërbëtorëve dhe të truprojave).
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiçi, duke komentuar deklaratën e Grliç-Radmanit, theksoi se ministri i Jashtëm kroat jo vetëm që ndërhyn brutalisht në punët e brendshme të Serbisë, por edhe “gënjen, fyen popullin serb dhe kërcënon qytetarët e Serbisë”. “Grliç-Radmani ka të drejtë në një gjë: mbase jam trabant i dikujt, ndoshta edhe “Wartburg”, ndoshta edhe “Fića” (markat e makinave “popullore”), por asnjëherë nuk kam qenë asistent e shërbëtor i dikujt, gjë që nuk mund të thuhet për Grliç-Radmanin”, ka shkruar presidenti i Serbisë në “Instagram”.
Zëvendëskryeministri i parë dhe ministri i Punëve të Jashtme i Serbisë, Ivica Daçiç, dënoi ashpër deklaratën e ministrit kroat. “Atmosfera e urrejtjes ndaj Serbisë dhe popullit serb po shtohet sistematikisht prej vitesh në Kroaci. Një shembull i tillë është deklarata e ministrit të Jashtëm kroat, Grliç-Radman, i cili sulmon Serbinë dhe presidentin Aleksandar Vuçiç”, tha ai. “Ministri kroat nuk ka marrë mësimet e historisë, ndaj ai harron apo do që kjo të harrohet se Kroacia ishte trabanti më besnik i Austro-Hungarisë dhe Gjermanisë naziste”, deklaroi Daçiçi.
Ministria e Punëve të Jashtme të Serbisë i dërgoi një notë proteste Ambasadës Kroate në Beograd për shkak të deklaratës “të papranueshme” të ministrit të Jashtëm kroat, Gordan Grliç-Radman.
Ministria e Punëve të Jashtme dhe Evropiane e Kroacisë hodhi poshtë akuzat për ndërhyrje në punët e brendshme të Republikës së Serbisë. Institucioni theksoi se ministri Gordan Grliç-Radman konstatoi faktin e mosbashkimit të Serbisë ndaj politikës së jashtme dhe të sigurisë së Bashkimit Evropian për sa i përket agresionit rus kundër Ukrainës. “Siç e kemi komunikuar tashmë, nuk mund të jesh një kandidat për anëtarësim në BE dhe të gëzosh gjithë të mirat e saj duke shmangur në mënyrë të hapur dhe të mirëllogaritur dënimin e agresionit rus dhe politikat në lidhje me të të BE-së”, tha ministria e Jashtme e Kroacisë në një deklaratë.
Mosmarrëveshja midis Zagrebit dhe Beogradit për shkak të refuzimit të qeverisë Vuçiç për të mbështetur Bashkimin Evropian për politikën e jashtme dhe të sigurisë së Serbisë, si një kandidate për anëtarësim në BE dhe për vendosjen e sanksioneve kundër Federatës Ruse, dëshmon për rritje tensionesh rreth kësaj teme. Politikanët evropianë, në mënyrë të hapur kanë filluar të flasin për faktin se Beogradi, duke mos vendosur sanksione, po ndjek një politikë haptazi pro-ruse, duke i lënë Vuçiçit gjithnjë e më pak mundësi për të vazhduar politikën e “qëndrimit në dy karrige”.
- Presidenti i Malit të Zi u largua nga partia në pushtet “Evropa Tani”
Themeluesi dhe nënkryetari i lëvizjes qeverisëse “Evropa Tani” (Evropa Sad) në Mal të Zi, presidenti i vendit, Jakov Milatoviç, dha dorëheqjen nga të gjitha postet partiake dhe u largua nga partia.
Duke komentuar dorëheqjen e tij, Milatoviçi deklaroi se aktiviteti aktual i forcës politike bie ndesh me atë që iu premtua qytetarëve dhe kundërshton vlerat në të cilat ai bazohej gjatë krijimit të partisë.
Lëvizja “Evropa Tani”, nga ana e saj, akuzoi kreun e shtetit si pengesë në punët e qeverisë dhe të partisë.
Përveç presidentit Milatoviç, jashtë Lëvizjes “Evropa tani” u gjend edhe ministri i Drejtësisë së Malit të Zi, Andrej Miloviç, i përjashtuar nga partia.
Analistët vendas parashikojnë se konflikti brenda partisë në pushtet mund të çojë në dorëheqjen e qeverisë aktuale të Malit të Zi dhe në frenimin e integrimit evropian të vendit.
